Η απρόσκοπτη και ισότιμη πρόσβαση στην εργασία αποτελεί, τόσο σε συνταγματικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, αναφαίρετο κοινωνικό δικαίωμα και το Κράτος οφείλει να μεριμνά για την ανεμπόδιστη και αποτελεσματική άσκηση του από όλους τους πολίτες, χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς.
Η διασφάλιση της δυνατότητας απασχόλησης για τα άτομα με αναπηρία συνιστά θεμελιώδες δικαίωμα, διότι συμβάλλει στην επίτευξη της οικονομικής τους ανεξαρτησίας, στην γνωστική και πνευματική τους ωρίμανση και στην ψυχοσυναισθηματική τους ανάπτυξη.
Το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρία για ισότιμη συμμετοχή σε μια ανοιχτή, προσβάσιμη και συμπεριληπτική αγορά εργασίας στη βάση των δεξιοτήτων, των ενδιαφερόντων, των ταλέντων και των επιλογών τους κατοχυρώνεται ρητά στο άρθρο 27 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία.
Στην κατεύθυνση αυτή, απαιτείται αφενός η διασφάλιση της ίσης μεταχείρισης με την αφαίρεση των εμποδίων που δυσχεραίνουν την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στην εργασία και αφετέρου η προώθηση της απασχόλησης των ατόμων με αναπηρία με τη λήψη θετικών μέτρων δράσης.
Μοντέλο υποστηρικτικής συμπερίληψης
Στο πλαίσιο θέσπισης ενεργητικών πολιτικών για την απασχόληση των ατόμων με αναπηρία, όπως αποτυπώνεται στο δικαιωματικό μοντέλο προσέγγισης της αναπηρίας που διατρέχει οριζόντια τη Σύμβαση, εμπίπτει και η υποστηριζόμενη εργασία, η οποία αποτελεί μια εναλλακτική μορφή απασχόλησης καίριας σημασίας, διότι δίνει την ευκαιρία στα άτομα με αναπηρία να φύγουν από ένα αμιγώς προστατευμένο περιβάλλον και να ενταχθούν στην ανοιχτή αγορά εργασίας, με ίσους όρους με τους υπόλοιπους εργαζομένους.
Σύμφωνα με αυτό το μοντέλο υποστηρικτικής συμπερίληψης στην ανοιχτή αγορά εργασίας, ο υποψήφιος εργαζόμενος με αναπηρία, πριν τοποθετηθεί σε μια επιχείρηση, λαμβάνει την κατάλληλη εκπαίδευση για την εκτέλεση συγκεκριμένων καθηκόντων καθώς επίσης και την απαιτούμενη συμβουλευτική υποστήριξη από εξειδικευμένο επαγγελματία, τον προπονητή εργασίας (Job coach), ο οποίος εκπαιδεύει, υποστηρίζει και καθοδηγεί το άτομο με αναπηρία μέχρι την εύρεση της επιθυμητής θέσης εργασίας, λειτουργώντας παράλληλα ως δίχτυ ασφαλείας τόσο για τον εργαζόμενο όσο και για τον εργοδότη.
Στη χώρα μας λειτουργούν ελάχιστοι φορείς, οι οποίοι παρέχουν στα άτομα με αναπηρία την απαιτούμενη κατάρτιση και υποστήριξη για την ομαλή επαγγελματική τους ένταξη. Αρκετοί απόφοιτοι των φορέων αυτών απορροφώνται από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της εστίασης και στο χώρο παροχής υπηρεσιών εν γένει, με ιδιαίτερα ενθαρρυντικά αποτελέσματα.
Η εύρεση και διατήρηση εργασίας για τα άτομα με αναπηρία δεν διασφαλίζει μόνο την επαγγελματική τους ένταξη, αλλά ενισχύει τις πρακτικές και κοινωνικές τους δεξιότητες, γι’ αυτό θεωρείται το πλέον ισχυρό μέσο πλήρους ενσωμάτωσης τους στον κοινωνικό ιστό.
Η Κυβέρνηση έχει εντάξει στις προτεραιότητες των σχεδιαζόμενων πολιτικών για τα άτομα με αναπηρία, βάσει του στόχου 14 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, την καθιέρωση θεσμικού πλαισίου για την υποστηριζόμενη απασχόληση για πρώτη φορά στην Ελλάδα, με στόχο την ενίσχυση της υφιστάμενης υποστηριζόμενης εργασίας και την περαιτέρω επέκταση της.
Πρόκειται για μια πολιτική επιλογή αμοιβαία επωφελής, διότι εκτός από την προφανή θετική επίδραση που θα έχει στα άτομα με αναπηρία, θα ωφεληθούν και οι επιχειρήσεις από τις δυνατότητες, τις ικανότητες και την εργατικότητα τους. Επιπλέον η αλληλεπίδραση των ανθρώπων σε πραγματικές συνθήκες αποτελεί τον πιο αποτελεσματικό τρόπο εξοικείωσης της κοινωνίας με την αναπηρία και συμβάλλει ουσιαστικά στην άρση των στερεοτύπων και την αλληλοαποδοχή.
Πόρισμα από την Υπηρεσία Ειδικών Κοινωνικών Ομάδων
Σε αυτό το πλαίσιο, έχει συνταχθεί το πόρισμα από την Υπηρεσία Ειδικών Κοινωνικών Ομάδων (ΕΚΟ) του ΟΑΕΔ με τη συνεργασία και του αναπηρικού κινήματος, το οποίο μεταξύ άλλων ανέδειξε την ανάγκη ένταξης στη δημόσια πολιτική του μοντέλου υποστηριζόμενης εργασίας για τα άτομα με αναπηρία.
Με βάση τα ευρήματα του σχετικού πορίσματος, το οποίο αποτελεί προϊόν μελέτης ειδικής ομάδας εργασίας, δρομολογούνται οι αναγκαίες ενέργειες για τη θέσπιση του απαιτούμενου νομοθετικού πλαισίου.
Στην κατεύθυνση ενίσχυσης της υποστηριζόμενης εργασίας, εντός του έτους θα υλοποιηθεί πιλοτικό πρόγραμμα υποστηριζόμενης απασχόλησης για 200 άτομα που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού, το οποίο θα προβλέπει την παροχή υπηρεσιών συμβουλευτικής και υποστήριξης στον εργαζόμενο, με παράλληλη πλήρη επιδότηση του μισθολογικού του κόστους για ένα χρόνο.
Η εφαρμογή του μοντέλου της υποστηριζόμενης εργασίας για τα άτομα με αναπηρία που τη χρειάζονται, συνιστά μια ισχυρή πρόκληση στη σύγχρονη πραγματικότητα, αφού συμβάλλει καθοριστικά στην ενίσχυση της ορατότητας τους και στην παροχή ίσων ευκαιριών, η οποία αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την πραγμάτωση της καθολικής κοινωνικής συμπερίληψης, χωρίς φραγμούς, εμπόδια και διακρίσεις.
Πηγή: dinamiprosforas