Υπόθεση Ελένη Αντωνιάδου: Η NASA, η πρώτη τεχνητή τραχεία, τα βραβεία και τα ερωτήματα

Μετά τον σάλο που δημιουργήθηκε γύρω από το όνομά της, η HuffPost Greece ζήτησε συνέντευξη από την κα. Αντωνιάδου.
Open Image Modal
Eleni Adoniadou

Ποια είναι τελικά η Ελένη Αντωνιάδου, αναρωτιέται όλο το ίντερνετ τα τελευταία 24ωρα. Εργάζεται στη NASA; Έφτιαξε την πρώτη τεχνητή τραχεία που μεταμοσχεύτηκε σε άνθρωπο; Έχει διδακτορικό; Έχει δημοσιεύσεις;

Αφορμή για να έρθει ξανά στην επικαιρότητα το όνομά της ήταν η βράβευσή της από την υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως, στo πλαίσιo των επιχειρηματικών βραβείων «Θαλής ο Μιλήσιος». 

Η γεννημένη στη Θεσσαλονίκη Ελένη Αντωνιάδου, σύμφωνα με αναφορές, είναι «η Ελληνίδα ερευνήτρια της NASA», «έχει αναγνωριστεί για την εμπλοκή της στην ανάπτυξη θεραπειών που περιλαμβάνουν την τεχνητή μεταμόσχευση οργάνων». Έχει λάβει βραβεία, ανάμεσά τους και το βραβείο NASA-ESA Outstanding Researcher 2012, αλλά και το βραβείο «50 for the Future», ενώ έχει ψηφιστεί η «γυναίκα της χρονιάς» το 2013, στα ετήσια βραβεία τεχνολογίας της Μεγάλης Βρετανίας. Το όνομά της φιγουράρει στην λίστα του Forbes των 30 κάτω των 30 στον τομέα της Υγείας και δήλωνε συν-ιδρύτρια της start up «Μεταμόσχευση χωρίς Δωρητές (Transplants Without Donors), με στόχο την μεταμόσχευση με τεχνητά όργανα. Το σάιτ της start up πλέον δεν λειτουργεί. 

Επίσης, η εταιρεία Mattel τίμησε την Ελληνίδα ερευνήτρια ως Role Model, κάνοντάς την Barbie. 

Η NASA

Ένας από τους πρώτους που άνοιξε το θέμα, υποστηρίζοντας ότι η Ελένη Αντωνιάδου δεν είναι αυτή που παρουσιάζεται, ήταν ο επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ντιντερό του Παρισιού, Κώστας Μπουγιούκος.

Στην ανάρτησή του, ο κ. Μπουγιούκος αναφέρει ότι η κα. Αντωνιάδου δεν έχει δουλέψει ποτέ για τη NASA, έχει παρακολουθήσει μόνο ένα summer camp από αυτά που διοργανώνει η NASA για εκατοντάδες φοιτητές κάθε χρόνο, δεν έχει βραβευτεί από την NASA, και δεν έχει κάνει έρευνα για την αναγεννητική ιατρική. 

Την σκυτάλη πήραν πολλά site που αμφισβήτησαν και το ερευνητικό της έργο, λέγοντας ότι βρέθηκαν ελάχιστες δημοσιεύσεις στο όνομά της.

Με το θέμα ασχολήθηκαν και τα Ellinika hoaxes που αναλύουν γιατί όλα αυτά που έχουν γραφτεί για την Ελένη Αντωνιάδου και η ίδια υποστηρίζει και δεν έχει ποτέ διαψεύσει, είναι ψέματα.

Η τεχνητή τραχεία και ο ασθενής που απεβίωσε

Ένα από αυτά, εκτός ότι εργάζεται στη NASA, είναι και ότι «δημιούργησε την πρώτη τεχνητή τραχεία η οποία μεταμοσχεύτηκε σε άνθρωπο».

Μάλιστα, τον Μάρτιο του 2014, μίλησε και η ίδια για το θέμα στην εκπομπή της Τατιάνας Στεφανίδου (από 18.16 έως 38.58 στο βίντεο).

Η ίδια λέει ότι ο ασθενής στον οποίο μεταμοσχεύθηκε η τραχεία που έφτιαξε είναι ζωντανός και \πιστεύει  «ότι δεν το έχει μετανιώσει», εννοώντας την μεταμόσχευση (31.39). Ωστόσο, όταν δινόταν αυτή η συνέντευξη, ο ασθενής που αναφέρει ήταν ήδη νεκρός από τις 30/01/2014 λόγω απόρριψης της τραχείας που μεταμοσχεύθηκε. Σύμφωνα με την αυτοψία, αποκολλήθηκε τελείως από το λαιμό του.  

Η υπόθεση αυτή αφορά σε ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα στην ιστορία τις ιατρικής, όπως γράφουν τα Ellinika hoaxes.

«Η σχετική υπόθεση ξεκινά τη περίοδο 2009 με 2010 όπου στο εργαστήριο του καθηγητή Alexander Seifalian στο UCL του Λονδίνου, η διδακτορική του φοιτήτρια Claire Crowley εργαζόταν με εντατικούς ρυθμούς για να κατασκευάσει την εν λόγω τραχεία σε 10 μέρες. Αυτή η τραχεία μεταμοσχεύτηκε στον Ισλανδό ασθενή Andemariam Beyene ο οποίος είχε ήδη εγχειριστεί για καρκινικό όγκο στην τραχεία και έδειχνε να έχει επιπλοκές. Η συγκεκριμένη εγχείρηση ήταν η πρώτη στην ιστορία όπου το μόσχευμα ήταν βιοσυνθετικό όργανο, η κατασκευή του οποίου έγινε στο εργαστήριο από έναν πλαστικό σκελετό, όπου επάνω του αναπτύχθηκαν βλαστοκύτταρα του ασθενή.

Η επιτυχία της εγχείρισης είχε ιδιαίτερη σημασία καθώς θα άνοιγε τον δρόμο για την κατασκευή οποιουδήποτε οργάνου στο εργαστήριο χωρίς να χρειάζονται δότες και συνεχή λήψη ανοσοκαταστολέων. Την εγχείρηση πραγματοποίησε ο Dr. Paolo Macchiarini ο οποίος εργαζόταν στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα (ο οργανισμός που δίνει τα βραβεία Νόμπελ) και είχε προσληφθεί εκεί με την επιδοκιμασία των μελών της επιτροπής Νόμπελ για να φέρει ένα ακόμη βραβείο στη Σουηδία.Το αποτέλεσμα ήταν ο ασθενής να εγχειριστεί στις 09/06/2011 από τον Dr. Macchiarini και δυστυχώς να πεθάνει στις 30/01/2014 από επιπλοκές. Επιπλέον, ο Dr. Paolo Macchiarini έχει κάνει πολλές εγχειρήσεις τραχείας από τις οποίες η συντριπτική πλειοψηφία (~90%) ήταν αποτυχημένες οδηγώντας στον θάνατο τους ασθενείς του.

Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα στην ιστορία τις ιατρικής αλλά και της επιστήμης το οποίο οδήγησε στην απόλυση του Dr. Macchiarini από το Ινστιτούτο Καρολίνσκα, του καθηγητή Alexander Seifalian από το UCL, αλλά και την παραίτηση μελών της επιτροπής Νόμπελ.

Οι πληροφορίες που αναφέρθηκαν μέχρι στιγμής είναι γνωστές λόγω της δημοσιότητας που δόθηκε στο θέμα. Σχετικά άγνωστο είναι ότι την περίοδο που κατασκευαζόταν η συγκεκριμένη τραχεία, στο εργαστήριο του καθηγητή Alexander Seifalian, μαζί με την διδακτορική του φοιτήτρια Claire Crowley συμμετείχε στην ομάδα και μια φοιτήτρια επιπέδου μάστερ, η Ελένη Αντωνιάδου».

Είναι λοιπόν η Ελένη Αντωνιάδου «η επιστήμονας που έφτιαξε την πρώτη τεχνητή τραχεία στο κόσμο από βλαστοκύτταρα η οποία μεταμοσχεύθηκε επιτυχώς σε ασθενή»; Τα ellinahoaxes αναφέρουν ότι αυτό είναι ψευδές, καθώς, όπως σημειώνουν: «για αυτές τις τραχείες απολύθηκαν οι υπεύθυνοι καθηγητές Paolo Macchiarini και Alexander Seifalian, για πολλαπλές παραβάσεις βασικών επιστημονικών αρχών. Η πιο βασική αρχή που παραβιάστηκε ήταν πως όλες αυτές οι επεμβάσεις δεν έγιναν πρώτα σε πειραματόζωα και ότι οι ασθενείς χρησιμοποιήθηκαν σαν πειραματόζωα οδηγούμενοι εν τέλει στον θάνατο».

Πως απαντά η ίδια

Να σημειωθεί εδώ ότι μετά τον σάλο που έχει δημιουργηθεί, η HuffPost Greece, στην οποία η κα. Αντωνιάδου έχει δώσει δύο συνεντεύξεις (μια το 2015 και μια το 2018), επικοινώνησε μαζί της, ζητώντας μια συνέντευξη για να απαντήσει σε όσα της καταλογίζονται. Η HuffPost Greece ακόμη δεν έχει λάβει κάποια απάντηση από την κα. Αντωνιάδου.  

Η ίδια, επέλεξε να απαντήσει (έμμεσα) σε όλα αυτά, με μια ανάρτηση στο facebook, όπου δημοσιεύει ένα (κομμένο) βραβείο. «Μικρά βήματα στον χώρο της έρευνας γίνονται με συνεχή προσπάθεια, επιμονή και υπομονή. Κάθε μέρα συνεχίζω να μαθαίνω με συμμετοχή σε απλά ή πιο σύνθετα πρότζεκτ, σαν αυτό της τεχνητής νοημοσύνης στη ΝΑΣΑ που ασχολούμαι τον τελευταίο καιρό.

Παράλληλα, όπως είπα πριν μερικές μέρες στη βράβευση στη Θεσσαλονίκη χρειάζονται να περάσουν δεκαετίες μόχθου, προσπάθειας, αποτυχιών και ίσως κάποιων επιτυχιών για να μπορείς να ελπίζεις ότι θα συνεισφέρεις ουσιαστικά ένα μικρό λιθαράκι στην επιστήμη.

Εμένα ο στόχος μου ποτέ δεν ήταν να ανταγωνιστώ ακαδημαϊκούς ή να συγκρίνω τα πρώτα μου βήματα στην επιστήμη ως νέα ερευνήτρια με άτομα τα οποία είναι στο χώρο πολλές δεκαετίες. Εξάλλου το σημαντικό είναι να δουλεύεις πάντα συνεργατικά, βοηθώντας τους συνανθρώπους σου να πάνε επίσης ένα βήμα πιο πάνω και όχι ένα βήμα πιο κάτω», γράφει.

Ωστόσο, δεν διευκρινίζει τι βραβείο είναι αυτό και για ποιο λόγο της απονεμήθηκε.  

Ο καθηγητής, κ. Μπουγιούκος, μετά την ανάρτηση της κα. Αντωνιάδου, επανήλθε στο θέμα με νέα ανάρτηση λέγοντας πως η Ελένη Αντωνιάδου «εξακολουθεί να ψεύδεται και να παραποιεί!». Το βραβείο που απεικονίζεται στην ανάρτησή της, κατά τη δημοσίευση του Κώστα Μπουγιούκου, είναι ένα «πιστοποιητικό συμμετοχής στο Frontier Development Lab, ένα θερινό camp στο οποίο βάζει challenges προς επίλυση η NASA (στις ΗΠΑ) και η ESA (στην Ευρώπη). Δεν είναι βράβευση από τη NASA αυτό». 

Τι λέει πρώην καθηγητής της

Θέση πήρε με ανάρτησή του και πρώην καθηγητής της στο Τμήμα Πληροφορικής με Εφαρμογές στη Βιοϊατρική του (τότε) Πανεπιστημίου Στερεάς Ελλάδας. O Παντελής Μπάγκος δηλώνει πως την θυμάται ως φοιτήτρια και παραδέχεται ότι ήταν πολύ καλή φοιτήτρια.

«Θυμάμαι της είχα δώσει συστατική επιστολή τόσο για να παρακολουθήσει κάποια συνέδρια, όσο και για τις μεταπτυχιακές της σπουδές», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Ωστόσο, ο κ. Μπάγκος είναι ξεκάθαρος αναφορικά με πτυχές της ακαδημαϊκής και επαγγελματικής πορείας της Ελένης Αντωνιάδου: «Για τη NASA τα πράγματα είναι απλά: πήγε μάλλον σε κάποιο summer camp, όπως πάνε δεκάδες άλλοι αξιόλογοι φοιτητές από όλο τον κόσμο, πέρασε μια δύσκολη επιλογή, έκανε ένα μικρό πρότζεκτ, κάτι τέτοιο. Ίσως να ασχολήθηκε ξανά και σε κάποιο άλλο πρότζεκτ, δεν ξέρω. Φυσικά όμως δεν εργάζεται εκεί ως ερευνήτρια όπως αφήνουν να εννοηθεί τα ΜΜΕ, με την έννοια ότι δεν έχει μόνιμη σχέση εργασίας και καθώς δεν έχει (από όσο ξέρω) ακόμα διδακτορικό, δύσκολα θα μπορούσε να θεωρηθεί «ερευνητής» με την ακαδημαϊκή έννοια του όρου».

Δείτε αναλυτικά την ανάρτηση: