Η περίοδος των γιορτών, όσο όμορφη κι αν παρουσιάζεται στις διαφημίσεις, μπορεί να εξελιχθεί σε κάτι τρομερά εξαντλητικό. Τόσο για την τσέπη, όσο και για την ψυχική μας υγεία. Αν δεν θέλουμε αυτό να μας συμβεί και φέτος, το να θέσουμε τα όρια μας σε κάποιους τομείς είναι από χρήσιμο έως αναγκαίο.
Με το βλέμμα στραμμένο σε αυτόν τον ιερό σκοπό, θεραπευτές δίνουν στην HuffPost πολύτιμες συμβουλές, προκειμένου μετά τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά να μην βρεθούμε στα πρόθυρα ούτε της οικονομικής, αλλά ούτε και της συναισθηματικής κατάρρευσης.
Που πρέπει να θέσουμε τα όριά μας
Στον χρόνο που αναμένεται να περάσουμε με τους άλλους
«Είτε μιλάμε για συγγενείς, είτε για συναδέλφους, είτε για τους καλύτερούς μας φίλους, είναι σημαντικό να θέσουμε ευδιάκριτα όρια στον χρόνο που θα διαθέσουμε για τους άλλους ανθρώπους, ανεξάρτητα από το τι απαιτούν εκείνοι από εμάς», συνιστά η Έμπονι Μπάτλερ, ψυχολόγος με έδρα το Τέξας.
Ένας από τους παράγοντες που μας αγχώνει μέσα στις γιορτές είναι η πίεση να είμαστε παρόντες παντού και πάντα. Όμως, αν πάμε σε όλα τα δείπνα με τους φίλους, όλες τις οικογενειακές συγκεντρώσεις, κάθε Χριστουγεννιάτικο πάρτι και κάθε γιορτή στο σχολείο των παιδιών, σίγουρα θα γίνουμε λιώμα.
Επομένως, θα πρέπει να επιλέξουμε σε ποιες συναθροίσεις πρέπει και επιθυμούμε να δώσουμε το παρόν και σε ποιες όχι. Το να απορρίψουμε μερικές προσκλήσεις είναι από αποδεκτό έως αναμενόμενο.
Στον αριθμό των οικογενειακών συγκεντρώσεων που πηγαίνουμε
Σε μερικές περιστάσεις και φάσεις της ζωής μας οι οικογενειακές παραδόσεις είναι ό,τι καλύτερο. Για παράδειγμα, η παραμονή των Χριστουγέννων με τη μαμά και τον μπαμπά ή τα Χριστούγεννα με τα ξαδέρφια, τις περισσότερες φορές μας προσφέρουν χαρά.
Εάν όμως δεν ανυπομονούμε για μια συγκέντρωση με την οικογένεια ή ακόμη-ακόμη αν μας φαίνεται δυσβάσταχτο και πληκτικό, υπάρχουν κι άλλοι τρόποι να περάσουμε τις γιορτές. Τρόποι που δεν θα μας εξουθενώσουν.
Θα πρέπει λοιπόν να αναρωτηθούμε τι θέλουμε πραγματικά. Τι λειτουργεί για εμάς και όχι μόνο τι εξυπηρετεί τις σχέσεις μας με τους άλλους. Ειδάλλως εγκαταλείπουμε τον εαυτό μας και τις ανάγκες του και αφήνουμε τους γύρω να αποφασίσουν πώς θα περάσουμε εμείς τις ελάχιστες ημέρες ξεκούρασής μας.
Στα χρήματα που ξοδεύουμε για δώρα
Όταν πρόκειται να ψωνίσουμε δώρα με παρέα, αντί να νιώθουμε φόβο για τις συζητήσεις γύρω από τα οικονομικά, πρέπει να καταστήσουμε σαφές το πόσα χρήματα είμαστε διατεθειμένοι να δαπανήσουμε. Όσο αγχωτικό κι αν μας φαίνεται να ξεκινήσουμε μια τέτοια συζήτηση, μπορεί τελικά να αποδειχθεί τρομερά ανακουφιστικό.
Άλλωστε, υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο και το άτομο που έχουμε μαζί μας να αισθάνεται το ίδιο. Και αν το ξεκαθαρίσουμε μεταξύ μας από την πρώτη στιγμή και γνωρίζουμε το όριο των δαπανών μας, θα αποφύγουμε να σπαταλήσουμε χρόνο και χρήματα σε καταστήματα που είναι εκτός μπάτζετ, μαζί με τους άβολους υπολογισμούς και τις αμήχανες συζητήσεις.
Στον προσωπικό μας χώρο και τoν βαθμό της εγγύτητας με τους γύρω
Το να προστατέψουμε την νοητή φούσκα που μας περικλείει και μας κρατά ασφαλείς είναι πολύ σημαντικό, ιδίως τη συγκεκριμένη εποχή του χρόνου. Ένας άνθρωπος που μας αγκαλιάζει πολύ σφιχτά ή ξεπερνά τα σωματικά μας όρια με άλλους τρόπους μας φέρνει σε δύσκολη θέση και δεν μας αφήνει να απολαύσουμε τις στιγμές.
Αν ένα φιλί, ένα χάδι, μια κίνηση μας κάνει να νιώσουμε άβολα, θα πρέπει να το εκφράσουμε με ευγένεια. Το άτομο που φέρεται έτσι, πιθανότατα δεν έχει κακή πρόθεση και θα καταλάβει πως και από την πλευρά μας δεν υπάρχει τίποτα προσωπικό. Έτσι, η βραδιά θα κυλήσει καλύτερα και για τους δύο.
Στα σχόλια σχετικά με το σώμα μας ή την ποσότητα του φαγητού που τρώμε
Όταν συναντηθούμε μετά από καιρό με την οικογένεια και τους φίλους μας, μερικά από τα πρώτα πράγματα που προσέχουν, είτε μας αρέσει είτε όχι, είναι η εξωτερική μας εμφάνιση. Τα αγαπημένα μας πρόσωπα μπορεί να κάνουν σχόλια όπως «πάχυνες» ή «αδυνάτισες», χωρίς να συνειδητοποιούν ότι αυτό μας φέρνει σε δύσκολη θέση.
Ακόμη, υπάρχει το ενδεχόμενο να σχολιάζουν τι τρώμε ή τι δεν τρώμε και να μας επικρίνουν άθελά τους για τις μερίδες φαγητού που βάζουμε στο πιάτο μας. Αν μας ενοχλούν τα σχόλια για το βάρος μας ή για το πόσο τρώμε, δεν έχουμε παρά να το εξηγήσουμε στους αγαπημένους μας. Αν και αυτοί το κάνουν με καλή πρόθεση, αποκλείεται να μας παρεξηγήσουν.
Είναι κρίμα να μας πιέζουν να συζητήσουμε για κάτι που μας στεναχωρεί σε τόσο όμορφες μέρες. Ειδικά εφόσον δεν ζητήσαμε τη συμβουλή τους.
Στις συζητήσεις γύρω από θέματα όπως η πολιτική και η θρησκεία
Τα όρια στα θέματα για τα οποία είμαστε πρόθυμοι να συζητήσουμε είναι εξίσου σημαντικά. Αν οι κουβέντες για την πολιτική και τη θρησκεία μας ταράζουν, είναι δικαίωμά μας. Αν η οικογένεια και οι φίλοι δεν το γνωρίζουν φροντίζουμε να τους το καταστήσουμε σαφές.
Όλα αυτά τα ζητήματα συχνά εγείρουν έριδες και καυγάδες. Είναι λογικό να μας φέρνουν σε δύσκολη θέση. Αλλά εξίσου λογικό είναι και το να κάνουμε κάτι δραστικό, προκειμένου να βγούμε από τη θέση αυτή, χωρίς να συγκρουστούμε. Κάτι δραστικό στην περίπτωσή μας είναι μια ώριμη συζήτηση και η αντιπρόταση ενός πιο χαλαρού και γενικού θέματος για κουβεντούλα. Ενός ζητήματος κατά προτίμηση «χαρούμενου», που να ταιριάζει με τον χαρακτήρα της γιορτής.
Στις υποδείξεις για την ανατροφή των παιδιών ή την εξέλιξη της σχέσης μας με τον/τη σύντροφό μας
Σχόλια του στυλ «δεν θα έπρεπε να αφήνετε το παιδί να το κάνει αυτό» ή «πώς και δεν κάνετε κανένα παιδί» ή «πότε θα παντρευτείτε;» ή «γιατί χωρίσατε» είναι απαράδεκτα. Επομένως, δεν είμαστε εμείς οι περίεργοι που δεν θέλουμε να απαντήσουμε, αλλά οι άλλοι, που μπαίνουν στη διαδικασία να μας ρωτήσουν.
Πώς θα θέσουμε αυτά τα όρια
Ο καθορισμός των ορίων δεν είναι απλή διαδικασία. Όμως το να υποθέτουμε
ότι οι γύρω καταλαβαίνουν πώς νιώθουμε μόνο από τη γλώσσα του σώματός μας είναι αφελές και δεν θα λύσει το πρόβλημά μας.
Αντί λοιπόν να ανεχόμαστε παθητικά μια συμπεριφορά που δεν μας αρέσει, συζητάμε ανοιχτά γύρω από το πώς νιώθουμε. Εκφράζουμε τα συναισθήματά μας. Άλλωστε, τα συναισθήματα δεν είναι κάτι που τίθεται προς συζήτηση ή κάτι με το οποίο θα μπορούσε να διαφωνήσει κανείς.
Αν δηλώσουμε ευθέως πως μια κίνηση ή μια συζήτηση μας προκαλεί αμηχανία και δεν εισακουστούμε, δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να παραδοθούμε και να δεχτούμε να μιλήσουμε ή να πράξουμε με τρόπους που δεν επιθυμούμε.
Αν η κατάσταση μας φέρει στα όριά μας, ζητάμε λίγο χώρο για τον εαυτό μας, βγαίνουμε έξω να πάρουμε λίγο αέρα και αν δεν καταφέρομε, να ηρεμήσουμε μπορούμε ακόμα και να αποχωρήσουμε από τη συγκέντρωση. Και αν αυτή η απόφαση μας πληγώνει, αρκεί να σκεφτούμε πως και να μέναμε, δεν θα ήμασταν σε θέση να το απολαύσουμε.
Όταν θέτουμε τα όριά μας δεν το κάνουμε για τους άλλους, αλλά για εμάς. Το ίδιο κι όταν αποφασίζουμε να φύγουμε ή να μείνουμε.
Αποκτάμε εργαλεία
Όπως προείπαμε το να θέτει κανείς όρια και να λέει «όχι» δεν είναι εύκολο. Για αυτό είναι σημαντικό να διαθέτουμε εργαλεία, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τους μπελάδες που μοιραία θα προκύψουν όταν θέτουμε όρια.
Οι ειδικοί προτείνουν να δημιουργήσουμε μια λίστα εργαλείων αντιμετώπισης για τις φορές που αισθανόμαστε ανήσυχοι ή «ένοχοι». Μερικές τέτοιες μέθοδοι είναι το να γράφουμε σε ένα ημερολόγιο, το να κάνουμε διαλογισμό ή περίπατο στη φύση και φυσικά το να συζητάμε με έναν θεραπευτή.
Επίσης, καλό είναι να θυμόμαστε ότι αυτά τα όρια περισσότερο βοηθούν, παρά φθείρουν τις σχέσεις. Πώς; Αυξάνοντας το βαθμό της απόλαυσης από μια αλληλεπίδραση και κρατώντας τους συμμετέχοντες σε κατάσταση γαλήνης και προθυμίας να ανοιχτούν μέχρι εκεί που αισθάνονται άνετα.