Πάνω από τις μισές εταιρείες που εξετάστηκαν σε κάποιες από τις κορυφαίες οικονομίες του κόσμου σχεδιάζουν να προσλάβουν «νέα ταλέντα» για να ανταποκριθούν στην ευρεία υιοθέτηση της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) αντί να επανεκπαιδεύσουν υπάρχοντες εργαζόμενους, κάτι που αναμένεται να οδηγήσει σε «πυρετό» για την απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων, σύμφωνα με μελέτη που δημοσίευσε το Adecco Group.
Ειδικότερα, τα ευρήματα του «Leading Through the Great Disruption» - έρευνας πάνω σε 2.000 στελέχη επιχειρήσεων σε εννιά χώρες- δείχνουν πως το 66% λένε ότι σκοπεύουν να φέρουν εργαζόμενους με δεξιότητες ΑΙ από «έξω», με μόλις 34% να λένε ότι θα επιδιώξουν να αναπτύξουν/ εξελίξουν το εργατικό δυναμικό που έχουν ήδη. Δεδομένης της ζήτησης που αναμένεται να έχουν αυτές οι δεξιότητες, το 37% των «business leaders» λένε πως οι αμοιβές σε θέσεις εργασίας που σχετίζονται με την ΑΙ θα «αυξηθούν σημαντικά» τους επόμενους 12 μήνες, συγκριτικά με μόλις 24% για τις «white collar» θέσεις (ανώτερα/ διοικητικά στελέχη) και 9% για τις «blue collar» (εργάτες).
«Η παρούσα κατεύθυνση δεν είναι βιώσιμη»
Κατά τον Ντένις Μάτσουελ, διευθύνοντα σύμβουλο του Adecco Group, «η Τεχνητή Νοημοσύνη αναδύεται ως μεγάλη δύναμη διαταραχής στον κόσμο της εργασίας και η παρούσα κατεύθυνση δεν είναι βιώσιμη. Οι εταιρείες πρέπει να κάνουν περισσότερα για την επανακατάρτιση και αναδιοργάνωση των ομάδων τους για να αξιοποιήσουν στο μέγιστο δυνατόν αυτό το τεχνολογικό άλμα και να αποφύγουν αχρείαστες αναταραχές. Το να βγεις από τη διαταραχή απλά πληρώνοντας δεν θα έπρεπε να είναι η μόνη προσέγγιση που υιοθετούν οι εταιρείες».
«Buy Vs Build»
Αν και το αποκαλούμενο χάσμα «buy vs build» (να αγοράσεις/ αποκτήσεις κάτι έτοιμο αντί να το αναπτύξεις ο ίδιος εσωτερικά) είναι μεγαλύτερο για τον χώρο της ΑΙ, επεκτείνεται και σε άλλες ψηφιακές δεξιότητες, με το 62% των στελεχών να λένε ότι θα προσλάβουν ειδικούς «αλφαβητισμού δεδομένων» (data literacy) εξωτερικά, ενώ το 36% λένε πως θα επιδιώξουν περαιτέρω κατάρτιση ή επανακατάρτιση των εργαζομένων τους. Αντίστοιχα, το 60% σχεδιάζουν να καλύψουν τα κενά «ψηφιακού αλφαβητισμού» με προσλήψεις, ενώ το 37% λένε πως θα αναπτύξουν μόνοι τους τις δυνατότητές τους σε αυτόν τον τομέα.
Κορυφαία στελέχη του χώρου των επιχειρήσεων προβλέπουν μεγάλη διαταραχή στην ευρύτερη αγορά εργασίας, με μόλις το 46% να λένε πως θα στείλουν σε άλλες θέσεις εργαζόμενους οι θέσεις εργασίας των οποίων χάνονται λόγω της ΑΙ. Επιπλέον, το 41% λένε ότι θα απασχολούν λιγότερα άτομα εντός διαστήματος πέντε ετών λόγω της τεχνολογίας.
Και στα υψηλόβαθμα στελέχη
Η έρευνα έδειξε επίσης πως το χάσμα δεξιοτήτων ΑΙ επεκτείνεται και στα ανώτερα κλιμάκια των εταιρειών, με το 57% να μην έχουν εμπιστοσύνη στις δυνατότητες των διοικητικών/ υψηλόβαθμων στελεχών τους να αντιληφθούν τα «ρίσκα και τις ευκαιρίες» που φέρνει η ΑΙ. Μόλις το 43% αυτών είπαν ότι είχαν επίσημα εκπαιδευτικά προγράμματα για τη βελτίωση των δεξιοτήτων ΑΙ, ενώ μόνο 50% είπαν ότι παρέχουν καθοδήγηση στο προσωπικό τους για τη χρήση ΑΙ στη δουλειά.
Η σημασία των ανθρώπινων δεξιοτήτων
Παρόλα αυτά, με όλες τις αλλαγές που αναμένεται να φέρει η ΑΙ, οι «business leaders» λένε πως οι ανθρώπινες δεξιότητες (human skills, όπως χαρακτηρίζονται) θα συνεχίσουν να παίζουν κρίσιμο ρόλο στην επιτυχία μιας εταιρείας: Το 57% λένε πως το «ανθρώπινο άγγιγμα» ασκεί ακόμα μεγαλύτερη επιρροή από την ΑΙ στον χώρο εργασίας, ενώ η δημιουργικότητα και η καινοτομία χαρακτηρίζονται ως οι κορυφαίοι τομείς όπου υπάρχει έλλειψη δεξιοτήτων.
Κατά τον Μάτσουελ, «είναι επιτακτικό οι ηγέτες όχι μόνο να αρχίσουν επειγόντως το “upskilling” στην ΑΙ, μα να διασφαλίσουν επίσης ότι θα εφαρμόζεται με ασφάλεια και υπευθυνότητα, διατηρώντας τους ανθρώπους σταθερά στο επίκεντρο αυτής της μετάβασης. Η ΑΙ θα έπρεπε να είναι ένα εργαλείο που υποστηρίζει τις μοναδικές δημιουργικές δυνατότητες των ανθρώπων και επιτρέπει περισσότερο χρόνο για στρατηγική σκέψη και επίλυση προβλημάτων».
Σύνοψη συμπερασμάτων της έρευνας
Η ΑΙ ήδη εξαναγκάζει σε αλλαγές: Η τεχνητή νοημοσύνη έχει διεισδύσει ήδη σε πολλούς τομείς της επιχειρηματικής δραστηριότητας και το 61% των «business leaders» περιμένουν να γίνει «game changer» στους κλάδους τους. Αυτό θα έπρεπε να χρησιμοποιηθεί ως «μοχλός» για να μπορέσουν οι εταιρείες/ οργανισμοί να προχωρήσουν με σχέδια αλλαγής/ μετασχηματισμού. Μόνο μια στις δέκα επιχειρήσεις έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο.
Οι ηγέτες δεν είναι έτοιμοι: Πρέπει να κατανοήσουν τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες πριν θέσουν σωστή στρατηγική. Ωστόσο υπάρχουν σοβαρά χάσματα δεξιοτήτων στα υψηλότερα επίπεδα, με τους περισσότερους να μην έχουν εμπιστοσύνη στις δεξιότητες ΑΙ των διοικητικών ομάδων τους. Αυτό επηρεάζει την ετοιμότητα του εργατικού δυναμικού.
Ανάγκη για υπεύθυνη στρατηγική ταλέντων: Πρέπει να δημιουργηθούν πλαίσια για τη χρήση ΑΙ με ηθικό και υπεύθυνο τρόπο. Η δημιουργία ψηφιακής εμπιστοσύνης είναι υψίστης σημασίας για την επιτυχία της ΑΙ στον χώρο εργασίας. Οι εργαζόμενοι πρέπει να έχουν εμπιστοσύνη στην τεχνολογία.
Η στρατηγική «buy vs build» ως προς τα ταλέντα δεν είναι βιώσιμη: Η αγορά εργασίας μάλλον θα γίνει σκληρότερη και πιο ανταγωνιστική καθώς σχεδόν όλοι οι ρόλοι απαιτούν ψηφιακές και τεχνολογικές δεξιότητες. Οι περισσότερες εταιρείες σχεδιάζουν προσλήψεις αντί για επανεκπαιδεύσεις. Αυτή η προσέγγιση δημιουργεί κίνδυνο έλλειψης δεξιοτήτων, που ανεβάζει τους μισθούς προς τα πάνω. Οι οργανισμοί πρέπει να αναπτύξουν σχετικές δεξιότητες στο προσωπικό τους για να αποφύγουν τη διόγκωση της έλλειψης δεξιοτήτων και να διασφαλίσουν, αντ’αυτού, την απασχολησιμότητα των εργαζομένων.
Η ΑΙ μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία ανθρωποκεντρικού περιβάλλοντος: Οι ηγέτες πρέπει να ενισχύουν τα αποκλειστικά ανθρώπινα χαρακτηριστικά μέσω εκπαίδευσης, συμβουλών και ανάπτυξης ηγεσίας. Οι εταιρέιες έρχονται αντιμέτωπες με τεράστια χάσματα στη δημιουργικότητα, την καινοτομάι και την κριτική σκέψη. Η ΑΙ θα έπρεπε να χρησιμοποιηθεί για να «ξεκλειδώσει» ανθρώπινες δυνατότητες, απαλλάσσοντας τους εργαζομένους από πιο μονότονες/ «βαριές» εργασίες. Επίσης, έχει κρίσιμο ρόλο να παίξει στη μεταβίβαση δεξιοτήτων και την υποστήριξη της εσωτερικής κινητικότητας.