Η ανθρώπινη δραστηριότητα έχει ως αποτέλεσμα η εξάλειψη των ειδών φυτών και ζώων να γίνεται με τόσο ταχείς ρυθμούς, που ο φυσικός «μηχανισμός άμυνας» της φύσης, η εξέλιξη, αδυνατεί να ανταποκριθεί, σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου του Ώρχους στη Δανία και του Πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ στη Σουηδία.
Οι ερευνητές υπολόγισαν πως, αν δεν βελτιωθούν τα δεδομένα ως προς την προστασία του περιβάλλοντος, μέσα στα επόμενα πενήντα χρόνια θα εξαλειφθούν τόσα είδη θηλαστικών που η φύση θα χρειαστεί 3-5 εκατομμύρια χρόνια για να αποκαταστήσει τη ζημιά.
Όπως σημειώνεται σε σχετικό δημοσίευμα στο Science Daily, έχουν υπάρξει πέντε μεγάλες αναταραχές στα τελευταία 450 εκατομμύρια χρόνια, όταν το περιβάλλον στον πλανήτη μας άλλαξε τόσο δραματικά που η πλειονότητα των ειδών φυτών και ζώων εξαλείφθηκαν. Μετά από κάθε μαζική εξάλειψη ειδών, η εξέλιξη αναπλήρωνε σιγά σιγά τα κενά με νέα είδη.
Η έκτη μαζική εξάλειψη ειδών λαμβάνει χώρα τώρα, αλλά αυτή τη φορά δεν οφείλεται σε φυσικές καταστροφές, μα στην ανθρώπινη δραστηριότητα. Μια ομάδα ερευνητών από τα δύο πανεπιστήμια υπολόγισε πως οι εξαφανίσεις αυτές γίνονται πολύ γρήγορα για να συμβαδίσει η εξέλιξη.
Αν τα θηλαστικά συνεχίσουν κανονικά την πορεία τους από εξελικτικής άποψης, στους παρόντες ρυθμούς, θα χρειαστούν 5-7 εκατομμύρια χρόνια για να επανέλθει η βιοποικιλότητα στο επίπεδο που βρισκόταν πριν την εξέλιξη του σύγχρονου ανθρώπου, και 3-5 εκατομμύρια χρόνια απλά και μόνο για να επιτευχθούν τα σημερινά επίπεδα βιοποικιλότητας, σύμφωνα με την ανάλυση, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο PNAS.
Για τους σκοπούς της μελέτης, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν μια εκτενή βάση δεδομένων θηλαστικών, που δεν περιελάμβανε μόνο είδη που υπάρχουν ακόμα, αλλά και εκατοντάδες είδη που ζούσαν στο πρόσφατο παρελθόν και εξαφανίστηκαν καθώς εξαπλωνόταν ο Homo sapiens. Αξίζει να σημειωθεί πως κάποια είδη είχαν μεγαλύτερη επίδραση/ σημασία στο ευρύτερο «κάδρο» από κάποια άλλα. Σε κάθε περίπτωση, θεωρείται πως τα σημερινά θηλαστικά είναι αντιμέτωπα με όλο και μεγαλύτερους ρυθμούς εξαφάνισης ειδών, με κάποια είδη να κινδυνεύουν με οριστική εξαφάνιση μέσα στα επόμενα 50 χρόνια: Ενδεικτικά, οι ασιατικοί ελέφαντες, το ένα από τα δύο είδη που επιβιώνουν σήμερα από μια «οικογένεια» που περιελάμβανε τα μαμούθ και τα μαστόδοντα, έχουν κάτω του 33% πιθανότητα να επιβιώσουν πέρα από αυτόν τον αιώνα.
Λαμβάνοντας υπόψιν το βέλτιστο δυνατό σενάριο για το μέλλον, όπου οι άνθρωποι σταματούν να καταστρέφουν βιοτόπους και να εξοντώνουν είδη, εκτιμάται πως και πάλι θα χρειαστούν 3-5 εκατ. χρόνια για να αναπληρωθούν οι απώλειες που αναμένονται μέσα στα επόμενα 50 χρόνια.
«Κάποτε ζούσαμε σε έναν κόσμο γιγάντων...τώρα ζούμε σε έναν κόσμο ο οποίος στερεύει ολοένα και περισσότερο από είδη μεγάλων θηλαστικών. Οι λίγοι γίγαντες που απομένουν, όπως οι ρινόκεροι και οι ελέφαντες, κινδυνεύουν να εξαφανιστούν πολύ γρήγορα» λέει ο καθηγητής Γενς Κρίστιαν Σβένινγκ για Πανεπιστημίου του Ώρχους.