Η κυριαρχία του Ρ. Τ. Ερντογάν στην τουρκική πολιτική σκηνή χωρίζεται σε δύο δεκαετίες οι οποίες είναι εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους:
Στην πρώτη δεκαετία, η κυριαρχία του Ρ.Τ. Ερντογάν στηρίχθηκε σε μια ευρύτατη λαϊκή υποστήριξη και πρόσφερε στην Τουρκία μια θεαματική ανάπτυξη σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Οι εξαγωγές της χώρας υπερδιπλασιάστηκαν, το δημόσιο χρέος συρρικνώθηκε στο 40% του ΑΕΠ, το έλλειμμα του προϋπολογισμού έφτασε ακόμα και κάτω από 2%, το κατά κεφαλήν εισόδημα από 3.400 δολαρια το 2003 έφτασε στα 10.500 δολάρια το 2010 και το 2013 ξεπέρασε τα 14.000 δολάρια, ο πληθωρισμός υποχώρησε μέχρι 3,9% (Απρίλιος 2011), στο χαμηλότερο επίπεδο τεσσάρων και πλέον δεκαετιών. Όλα αυτά είχαν σαν αποτέλεσμα να βγουν από την απόλυτη φτώχεια εκατομμύρια πολίτες με άμβλυνση των ανισοτήτων σε ολόκληρη την τουρκική κοινωνία, ενισχύοντας συνεχώς την λαϊκή υποστήριξη προς τους ισλαμιστές.
Είναι πάντως γεγονός πως στο εσωτερικό της Τουρκίας, ακόμα και στις «χρυσές μέρες» της τουρκικής οικονομίας, ποτέ δεν έλειψε η καχυποψία για την «κρυφή ατζέντα» των ισλαμιστών, αλλά στο εξωτερικό (ιδίως σε Ευρώπη και ΗΠΑ) η Τουρκία τότε θεωρείτο «παράδειγμα προς μίμηση» και «πρότυπο δημοκρατίας» στον μουσουλμανικό κόσμο.
Όλα αυτά μέχρι να αρχίσει η σταδιακή συρρίκνωση της λαϊκής υποστήριξης, να εμφανιστούν οι πρώτες σοβαρές δυσκολίες και να αποκαλυφθεί με κάθε μεγαλοπρέπεια η «κρυφή ατζέντα» των ισλαμιστών.
Η «κρυφή ατζέντα» δεν ήταν άλλη από την μετατροπή της Τουρκίας σε ένα «γωνιακό κατάστημα» που θα λειτουργούσε για το προσωπικό όφελος ενός νεόπλουτου, αλαζονικού και μεγαλομανή ανθρώπου, βουτηγμένου μέσα σε εξωπραγματικές νέο-οθωμανικές φαντασιώσεις και της πολυπληθούς «Φαμίλιας» του καθώς και ολόκληρης αυλής πιστών υποτακτικών – όλοι μαζί θα ζούσαν μέσα στην χλιδή και στα πλούτη σε βάρος ενός ολόκληρου λαού.
Επί πλέον, η σταδιακή μετατροπή της Τουρκίας σε περιφερειακό κέντρο ναρκωτικών, υπό την υψηλή εποπτεία προέδρου, πρωθυπουργού και υπουργών, εξασφάλιζε πλήρη προστασία σε ένα τεράστιο κύκλωμα κανονικών μαφιόζων καθώς και αστρονομικά, ασφαλή υπερκέρδη.
Η «ανάπτυξη» του κέντρου με διάφορες «συνεργασίες» (Αλβανία του Έντυ Ράμα, Βενεζουέλα του Νικολάς Μαδούρο, Αφγανιστάν των Ταλιμπάν, κατεχόμενα εδάφη Κυπριακής Δημοκρατίας με τοπικές μαριονέτες κ.ο.κ.) δημιούργησε ένα πραγματικό τσουνάμι απίστευτου πλούτου που «επενδύεται» όπως-όπως από ουρανοξύστη στο Μανχάταν Νέας Υόρκης, βίλα του πυγμάχου Μοχάμεντ Άλι (Κάσιους Κλέι) στο Μίσιγκαν, ακίνητα σε πολλές μεγαλουπόλεις (και στην Αθήνα), μέχρι μυθικές καταθεσεις σε φορολογικούς παράδεισους, πανάκριβα σκάφη, πολύτιμους λίθους, έργα τέχνης κ.α.π.
Αναπόφευκτα, η δεύτερη δεκαετία της κυριαρχίας Ερντογάν στην Τουρκία, στηρίζεται ολοένα και περισσότερο στο ψέμα σαν βασικό συστατικό άσκησης πολιτικής τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, την εξαπάτηση, την παραπλάνηση, τον αυταρχισμό, τις προσβολές προς πάσα κατεύθυνση και την ισοπέδωση θεσμών της δημοκρατίας (ασφυκτικός έλεγχος δικαιοσύνης, στραγγαλισμός ελευθερίας του Τύπου, περιφρόνηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων κ.α).
Με δεδομένο ότι το ποσοστό των Τούρκων πολιτών με χαμηλή μόρφωση ξεπερνάει το 50% του συνολικού πληθυσμού (σύμφωνα με την UNESCO, οι τελείως αναλφάβητοι ξεπερνούν τα επτά εκατομμύρια), το «σύστημα» που εφαρμόζει ο Ερντογάν από τότε που κατέλαβε την εξουσία είναι, εκτός από το ψέμα, οι εμπρηστικές επιθέσεις, οι βρισιές και οι προσβολές προς πάσα κατεύθυνση, σε «στόχους» που εναλλάσσονται συνεχώς προκειμένου να προκαλούν μεγάλη εντύπωση στους πολίτες και να δημιουργούν την εικόνα ενός «παγκόσμιου ηγέτη» που τα βάζει με θάρρος και πυγμή με όλους και όλα.
Μέσα στο πλαίσιο αυτό, ο Ερντογάν επιτίθεται, βρίζει, προσβάλλει ό,τι βάλει στο στόχαστρο προκειμένου να προκαλέσει τις εντυπώσεις που επιδιώκει, αλλά δεν έχει κανένα απολύτως πρόβλημα να κάνει, αργά ή γρήγορα, «κωλοτούμπα» 180 μοιρών με την βεβαιότητα ότι όλοι θα θυμούνται τις βρισιές και όχι την «κωλοτούμπα».
Τα παραδείγματα είναι εκατοντάδες και θα χρειαζόταν ολόκληρο τόμο για να καταγραφούν, τόσο σε διεθνές πεδίο (Συρία, Σ. Αραβία, Αίγυπτος, Γερμανία, Η.Α. Εμιράτα, Ιράκ, Αρμενία κ.ο.κ.ε.) όσο και σχεδόν καθημερινά, στο εσωτερικό της Τουρκίας. Ας περιοριστούμε σε μερικά χαρακτηριστικά:
Το έτος 2009, ο Ερντογάν εξαπέλυσε αήθη φραστική επίθεση στον τότε Ισραηλινό πρόεδρο Σιμόν Πέρες φωνάζοντας (μεταξύ άλλων) «Σκοτώνετε ανθρώπους» και αποχωρώντας σαν θεατρίνος από την αίθουσα του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ του Νταβός. Τον επόμενο χρόνο (2010) εξαπέλυσε αλλεπάλληλες και βαριές κατηγορίες εναντίον του Ισραήλ με αφορμή τα επεισόδια στο πλοίο «Μαβί Μαρμαρά». Το 2017 αποκάλεσε το Ισραήλ «Κράτος τρομοκράτη που σκοτώνει παιδιά» και το 2018 «τρομοκράτη» τον (τότε) πρωθυπουργό του Ισραήλ, αλλά το 2022 δέχτηκε στην Άγκυρα τον (νυν) πρωθυπουργό του Ισραήλ, επισκέφτηκε στην Ν. Υόρκη τον πρόεδρο του (πανίσχυρου) Παγκόσμιου Εβραϊκού Συμβουλίου και ετοιμάζεται για επίσημη επίσκεψη στο Ισραήλ. Είναι σίγουρος πως όλοι θα θυμούνται τις βρισιές του εναντίον του Ισραήλ και ελάχιστοι την «κωλοτούμπα» του.
Το 2016 συνελήφθη στην Τουρκία ο ευαγγελικός πάστορας Άντριου Μπράνσον, ο οποίος ζούσε στην Τουρκία επί 23 χρόνια με την σύζυγο και τα τρία παιδιά του. Η σύλληψη έγινε με τις γνωστές και νεφελώδεις κατηγορίες περί «τρομοκρατίας» και τον Ρ. Τ. Ερντογάν να επαναλαμβάνει διαρκώς πως «Όσο είμαι στο αξίωμα αυτό δεν πρόκειται να επιτρέψω στον τρομοκράτη αυτόν να βγει από την φυλακή», βρίζοντας παράλληλα την Αμερική και τον (τότε) Πρόεδρο Τράμπ που ζητούσε επίμονα την αποφυλάκιση του. Το 2018 όμως άλλαξαν ξαφνικά οι δικαστές που «απειλούσαν» τον πάστορα μέχρι 35 χρόνια φυλακή και οι νέοι «δικαστές» τον απελευθέρωσαν για να επιστρέψει πανηγυρικά στις ΗΠΑ!
Το έτος 2020 ο Ρ. Τ. Ερντογάν έβριζε τον Γάλλο πρόεδρο Εμ. Μακρόν σαν «ανίκανο και φιλόδοξο», έλεγε πως «χρειάζεται ψυχοθεραπεία» και πως «αυτό που θέλουν οι Μακρόν και Σία, είναι να επαναφέρουν την αποικιοκρατική τάξη». Το έτος 2021 ανήμερα της υπογραφής τις Ελληνο-Γαλλικής συμφωνίας για στρατιωτική συνεργασία ο Ερντογάν θυμήθηκε πως «Η Γαλλία έχει κάνει σφαγές και γενοκτονίες στη Ρουάντα και στην Αλγερία». Το 2022 όμως, θέλει «σύσφιξη» των σχέσεων Γαλλίας-Τουρκίας και χαμογελάει πανευτυχής, στην Πράγα, δίπλα στον «ανίκανο» που χρειάζεται «ψυχοθεραπεία»!
Την Τρίτη 24 Νοεμβρίου 2015 τουρκικά F-16 κατέρριψαν Ρωσικό μαχητικό σε συριακά εδάφη γιατί «παραβίασε τον εναέριο χώρο της Τουρκίας επί 17 δευτερόλεπτα». Ο Ερντογάν ισχυρίστηκε ότι «Η Άγκυρα ενήργησε απλώς για να υπερασπιστεί τη δική της ασφάλεια και τα δικαιώματά της επί των συνόρων της» σπεύδοντας όμως, για τον φόβο των Ιουδαίων, να ζητήσει έκτακτη συνεδρίαση του ΝΑΤΟ για το θέμα. Λίγους όμως μήνες αργότερα (Μάιος 2016) η «κωλοτούμπα» Ερντογάν ήταν εντυπωσιακή: «Η κατάρριψη του ρωσικού βομβαρδιστικού Su-24 ήταν λάθος του πιλότου. Πρέπει να αναπτύξουμε ξανά τις σχέσεις μας με την Ρωσία!». Και τις ανέπτυξε τόσο πολύ, ώστε το 2022 η Τουρκία να θεωρείται ότι ανήκει περισσότερο στην σφαίρα επιρροής της Ρωσίας και λιγότερο του ΝΑΤΟ.
Τέλος, μια χαρακτηριστική «κωλοτούμπα» μέσα στην Τουρκία αποτελεί η περίπτωση της Sezen Aksu, όπου η 68χρονη τραγουδίστρια, στιχουργός, συνθέτης και παραγωγός θεωρείται «ιερό τέρας». Με αφορμή τους στίχους ενός παλαιού τραγουδιού της (χαιρετίσματα στους ανίδεους Εύα και Αδάμ) σύσσωμη η αυλή του παλατιού και των συνοδοιπόρων, της επιτέθηκε με βρισιές και απειλές για «θρησκευτική ασέβεια». Ο Ερντογάν απείλησε να «της ξεριζώσει την γλώσσα», ο φασίστας-συνέταιρος του κάλεσε τον κόσμο σε «διαμαρτυρίες έξω από το σπίτι της» και διάφορες μαριονέτες του συστήματος άρχισαν να καταθέτουν μηνύσεις εναντίον της.
Η ίδια η Sezen Aksu αφού παρέμεινε σιωπηλή για λίγο, απάντησε με τους στίχους του τραγουδιού «Ο κατήγορος»:
(Εσύ δεν μπορείς να με πληγώσεις - Είμαι ήδη πολύ πληγωμένη - Όπου κι΄αν κοιτάξω πόνος - Εγώ είμαι το θήραμα, εσύ είσαι ο κυνηγός - Χτύπα λοιπόν - Εσύ δεν μπορείς να μου κόψεις τη γλώσσα - Όπου κι΄αν κοιτάξω πόνος - Ποιος είναι ο περαστικός και ποιος ο οικοδεσπότης - Περίμενε να το δούμε - Εμένα δεν μπορείς να με σκοτώσεις - Έχω τη φωνή μου, το όργανό μου, τον λόγο μου - Όταν λέω εγώ, είμαι ο καθένας).
Οι στίχοι της Aksu πριν ακόμα κυκλοφορήσει το τραγούδι μεταφράστηκαν, σε χρόνο ρεκόρ, σε περισσότερες από 60 διαφορετικές γλώσσες με αποτέλεσμα να προκληθεί πανικός στην αυλή του ψευτο-σουλτάνου της Άγκυρας. Ο Ρ. Τ. Ερντογάν έσπευσε αμέσως να κάνει «στροφή 180 μοιρών» λέγοντας: «Εγώ στην δήλωση μου δεν εννοούσα την Sezen Aksu!».
Συμπεράσματα: Το «σύστημα Ερντογάν», με κινητήρια δύναμη το ψέμα, τις βρισιές και τις κωλοτούμπες, δουλεύει σαν ρολόι για δύο ολόκληρες δεκαετίες, αλλά αποκαλύπτεται πλέον σε όλη του την μεγαλοπρέπεια, μειώνοντας συνεχώς την όποια αξιοπιστία έχει απομείνει στον Ρ.Τ. Ερντογάν τόσο μέσα, όσο και έξω από την Τουρκία. Από τους πολλούς χαρακτηρισμούς που του έχουν αποδοθεί κατά καιρούς εκείνος που, κατά την γνώμη του υπογράφοντος, πλησιάζει περισσότερο προς την πραγματικότητα είναι ο (κατά Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου) «Απατεώνας δικτάτορας».
Τα καθημερινά χονδροειδή ψέματα που λέει στις διάφορες ομιλίες του ο Ρ. Τ. Ερντογάν προς «επιστρατευμένους» πολίτες (σχολεία και κάθε κατηγορίας επιχειρήσεις που έχουν οποιαδήποτε σχέση με τον δημόσιο τομέα παρακολουθούν υποχρεωτικά τις ομιλίες του σε διάφορες πόλεις) δεν γίνονται πλέον πιστευτά τόσο εύκολα, όσο κατά το παρελθόν.
Πολύ χαρακτηριστική της κατάστασης που διαμορφώνεται, είναι μια απορία για τον Ερντογάν που διατύπωσε με αφοπλιστική απλότητα ένας Τούρκος πολίτης σε μια από τις «εκπομπές του δρόμου» που σύντομα θα απαγορευτούν:
«Ένας άνθρωπος που είναι μουσουλμάνος, πως μπορεί Θεέ μου να λέει τόσο πολλά ψέματα!»…
****
*Ο Λεωνίδας Κουμάκης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη την οποία υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει το 1964 οικογενειακώς, λόγω της απέλασης του πατέρα του. Σπούδασε στο Ζωγράφειο Γυμνάσιο της Κωνσταντινούπολης και στην Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Παράλληλα με την Νομική, από το 1967, άρχισε να εργάζεται σε γνωστή ελληνική οινοβιομηχανία στην οποία παρέμεινε επί 30 συνεχή χρόνια και της οποίας διετέλεσε Αν. Γενικός Διευθυντής και Διευθυντής Εξαγωγών. Την δεκαετία 2003 – 2013 ασχολήθηκε με έντυπες και ηλεκτρονικές εκδόσεις. Διετέλεσε Πρόεδρος του ιστορικού Συλλόγου Κωνσταντινουπολιτών (έτος ιδρύσεως 1928). Από την δεκαετία του 1990 αποτελεί σταθερά μέλος του International Hellenic Association (ΙΗΑ) - πρώην HEC. Το διαχρονικό, αυτοβιογραφικό βιβλίο του για την τουρκική πολιτική απέναντι στον Ελληνισμό «Το Θαύμα – Μια πραγματική ιστορία» (1992), είναι διαθέσιμο εντελώς δωρεάν, τόσο στην Ελληνική όσο και στην Αγγλική γλώσσα, στην ηλεκτρονική βιβλιοθήκη του International Hellenic Association.