Ίσως να αποτελεί απρέπεια η αναζήτηση γεωπολιτικών εκτιμήσεων και εξαγωγή ανάλογων συμπερασμάτων ενώ συνεχώς αυξάνεται δραματικά ο αριθμός των νεκρών στις κτυπημένες από τον σεισμό Τουρκία και Συρία. Δυστυχώς η τραγικότητα της πανανθρώπινης ζωής είναι πάντα παρούσα και αδυσώπητη, αντίστοιχα όμως αμείλικτη είναι και η πραγματικότητα των διεθνών σχέσεων και κάθε πολιτικής έκφρασης και ανταγωνισμού.
Τουρκία και Συρία επλήγησαν ταυτόχρονα από ένα σεισμό πολύ μεγάλου μεγέθους με τρομακτικές ανθρώπινες απώλειες και τεράστιες υλικές ζημιές. Στην ταλαιπωρημένη από τον υπερδεκαετή εμφύλιο πόλεμο Συρία, το κτύπημα του σεισμού εστιάστηκε κυρίως σε περιοχές εκτός του ελέγχου του καθεστώτος του Ασάντ. Ο έμμεσος έλεγχος αυτών των περιοχών από ξένες δυνάμεις και από μια πληθώρα ντόπιων ή μισθοφορικών δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένων και δεκάδων ανεξέλεγκτων ισλαμιστικών εξτρεμιστικών οργανώσεων, καθιστά δύσκολη την παροχή συντονισμένης βοήθειας και επικίνδυνη την παροχή της διεθνούς υποστήριξης. Αναμφίβολα, το καθεστώς του Ασάντ και οι αντίπαλοι του θα εστιάσουν πρωτίστως στην ενίσχυση των θέσεων τους παρά στην ανακούφιση του ταλαιπωρημένου λαού. Χρέος της διεθνούς κοινότητας είναι να εξασφαλίσει τη βέλτιστη αξιοποίηση της ανθρωπιστικής βοήθειας από το δοκιμαζόμενο συριακό λαό.
Αντίστοιχα όμως και στην Τουρκία, τρεις περίπου μήνες από τις διπλές προεδρικές και βουλευτικές εκλογές, ο Ερντογάν και οι αντίπαλοι του διαβλέπουν τον χειρισμό της ανθρωπιστικής καταστροφής ως μια ευκαιρία επικράτησης με παράλληλο ρίσκο καταποντισμού. Είναι αλήθεια ότι ο πανούργος Σουλτάνος επιβίωσε αρκετών άλλων πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών σεισμικών δονήσεων κατά τη διάρκεια της μακροχρόνιας διακυβέρνησης του. Δεν δίστασε στο παρελθόν να εμπλέξει τη χώρα του σε στρατιωτικές επιχειρήσεις σε μια προσπάθεια αύξησης της σημασίας της χώρας του και ταυτόχρονης ανύψωσης του δικού του γοήτρου και της πολιτικής του δυνάμεως.
Εκμεταλλεύτηκε ακόμη και τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, σχοινοβατώντας μεταξύ Μόσχας και Δύσεως και προβάλλοντας τον εαυτό του (και την Τουρκία) ως τον έντιμο συνομιλητή και τον απαραίτητο σύνδεσμο σε κάθε ειρηνευτική προσπάθεια. Αντίστοιχες και οι προηγούμενες δράσεις του σε Συρία και Λιβύη, όπου καίτοι μέρος του προβλήματος, εμφανίζεται ως η μοναδική αξιόπιστη και αποτελεσματική δύναμη άνευ της οποίας θα υπάρξει η πλήρης αποσταθεροποίηση της περιοχής.
Αυτή τη στιγμή το κτύπημα του Εγκέλαδου του δίνει μια ευκαιρία να περιορίσει την πρόσφατη αντιδυτική ρητορική του αποδεχόμενος τις ανθρωπιστικές προσφορές, ευχαριστώντας τις χώρες προέλευσης και ρίχνοντας γέφυρες συμφιλίωσης και αποκατάστασης των σχέσεων τουλάχιστον μέχρι την εξασφάλιση της επανεκλογής του.
Μια τέτοια χειρονομία, προφανώς και δεν ξεγελάει τις ηγεσίες των διαφόρων χωρών αλλά θα είναι καλοδεχούμενη εν αναμονή και των αποτελεσμάτων των τουρκικών εκλογών και του ξεκαθαρίσματος του τοπίου. Τουλάχιστον στο εξωτερικό πεδίο, η τεράστια καταστροφή του δίνει το περιθώριο της προσωρινής αναδίπλωσης από ακραίες θέσεις που του έχουν κοστίσει μια εντεινόμενη δυτική καχυποψία, χωρίς να χρειάζεται να δικαιολογήσει τη μεταστροφή στο εσωτερικό του ακροατήριο. Οι τραγικές εικόνες των θυμάτων σίγουρα εξασφαλίζουν αισθήματα συμπάθειας προς τον τουρκικό λαό αλλά και προσωρινή ανοχή προς τη σκληρά δοκιμαζόμενη κυβέρνηση του.
Ο κύριος όμως αγώνας θα διεξαχθεί για την εσωτερική ενδυνάμωση του εκλογικού πελατολογίου του ΑΚΡ. Ο σεισμός ήρθε σε μια στιγμή όπου είχε αρχίσει να επανεμφανίζεται η συσπείρωση των οπαδών του ΑΚΡ μειώνοντας την διαφορά με τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Εκατό ημέρες πριν τις εκλογές όλα τα σενάρια ήταν ανοικτά και διάχυτη η εντύπωση ότι ο Σουλτάνος είναι ικανός να καταφύγει σε οποιαδήποτε ενέργεια, συμπεριλαμβανομένης της συνταγματικής εκτροπής, νόθευσης των αποτελεσμάτων αλλά και στρατιωτικού τυχοδιωκτισμού, για να εξασφαλίσει την πολιτική του επιβίωση. Ένα καθεστώς έκτακτης ανάγκης στις πληγείσες περιοχές καταφανώς ενισχύει τον οποιοδήποτε κυβερνώντα και περιορίζει τις δυνατότητες της αντιπολίτευσης. Ο έλεγχος των μέσων ενημέρωσης και η κρατική καταστολή εξασφαλίζουν ότι οι αδυναμίες του κρατικού μηχανισμού θα αποσιωπηθούν και τα δικαιολογημένα ή υπερβολικά παράπονα και καταγγελίες θα παραμείνουν σκεπασμένα στα συντρίμμια του σεισμού.
Δεν θα πρέπει όμως να παραγνωρίζεται και η λαϊκή οργή για περιπτώσεις κυβερνητικής αδιαφορίας, ανικανότητας και αδράνειας. Είναι γεγονός ότι ένας σεισμός τέτοιου μεγέθους δημιουργεί συνέπειες που είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν με ικανοποιητική επιτυχία ακόμη και από στιβαρούς κρατικούς μηχανισμούς και δημιουργεί λαϊκή αγανάκτηση. Αποδεδειγμένα ο Ερντογκάν διαθέτει το πολιτικό ένστικτο και τις πλάτες ενός πλήρους ελεγχόμενου κρατικού μηχανισμού αφενός για να υποσχεθεί πλουσιοπάροχες παροχές και αφετέρου για να καταστείλει διαμαρτυρίες και κριτική κατά του καθεστώτος.
Κατά συνέπεια, μπορούμε να περιμένουμε μια θεαματική εστίαση του Σουλτάνου στα εσωτερικά προβλήματα και την αποκατάσταση των δεκάδων χιλιάδων πληγέντων από τη βιβλική καταστροφή. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο έχων τη δυνατότητα των άμεσων ανακουφιστικών παροχών και πειστικών υποσχέσεων εξασφαλίζει και σημαντικά πλεονεκτήματα στην επερχόμενη εκλογική αναμέτρηση. Ο σεισμός σε διάστημα δευτερολέπτων ανέτρεψε τους βασικούς σχεδιασμούς και δεδομένα της εκλογικής μάχης και τοποθετεί το ερώτημα της διαμάχης στην επιλογή του βέλτιστου υποψηφίου για την αντιμετώπιση της καταστροφής. Προφανώς, η μη συνεκτική αντιπολίτευση, του αδιευκρίνιστου ακόμη υποψηφίου και των πολλαπλών φωνών υστερεί έναντι της αποφασιστικότητας του δοκιμασμένου Σουλτάνου. Ο τελευταίος θα ξοδέψει όλη τη ζωτικότητα του για την ανακούφιση των πληγέντων, υποσχόμενος θαύματα, κατακεραυνώνοντας παραδειγματικά ορισμένα στελέχη του κρατικού μηχανισμού για τις υπαρκτές αστοχίες και κυριαρχώντας επικοινωνιακά. Το δε βαθύ κράτος και οι δυνάμεις καταστολής, υπό το καθεστώς της έκτακτης ανάγκης, θα αναλάβουν τους τυχόν -πέραν κάποιων ορίων-διαφωνούντες και διαμαρτυρόμενους.
Υπό αυτές τις συνθήκες φαίνεται ότι ο Εγκέλαδος θα υποστηρίξει την εκλογική προσπάθεια του Ερντογάν διευκολύνοντας τον να μην καταφύγει στα προαναφερθέντα προσχεδιασμένα ανησυχητικά ακραία σενάρια για να διασφαλίσει την επανεκλογή του. Αν μάλιστα διαβλέψει ένα ατυχές αποτέλεσμα μάλλον διαθέτει προσχήματα για την αναβολή των εκλογών.
Όσο για εμάς εδώ, στην αντίπερα όχθη του Αιγαίου, μάλλον διασφαλίζουμε ορισμένους μήνες περιορισμού των εμπρηστικών δηλώσεων και προκλητικών ενεργειών. Εξυπακούεται ότι οι περιοδικές ενέργειες αμφισβήτησης κυριαρχίας και κυριαρχικών μας δικαιωμάτων θα συνεχιστούν αδιάκοπα ενώ ακόμη οι Έλληνες διασώστες θα διακινδυνεύουν στην νοτιανατολική Τουρκία. Πολύ δε σύντομα, με την νέα τουρκική κυβέρνηση (με ή χωρίς τον Ερντογκάν) θα επανέλθουμε στο τεταμένο κλίμα των απειλών και ακραίων προκλήσεων.
Τυχόν εκτόνωση της έντασης μεταξύ των δύο χωρών ως αποτέλεσμα της «διπλωματίας των σεισμών» δεν θα έχει συνέχεια όσο η οποιαδήποτε τουρκική ηγεσία συνεχίζει να τρέφει αναθεωρητικά όνειρα τροφοδοτούμενη από μια αίσθηση αύξησης της ισχύος της χώρας και αιχμάλωτη ενός αρρωστημένου συνδυασμού ισλαμισμού, εθνικισμού και «μεγαλοϊδεατισμού».
Ας εκμεταλλευτούμε κατάλληλα οποιοδήποτε χρονικό περιθώρια για την αύξηση της ισχύος μας, σε όλους τους τομείς, δίδοντας την απαραίτητη έμφαση και στον πληροφοριακό πόλεμο προς όλα τα ακροατήρια. Ο Εγκέλαδος δίνει ένα νέο πεδίο προβολής αρκεί να μην αυτοπαγιδευτούμε στα συντρίμμια του με ουτοπικές αντιλήψεις.