Είναι επαρκή τα νέα μέτρα του Υπουργείου Παιδείας για την καταπολέμηση της σχολικής βίας; Θα θέλαμε τόσο πολύ να ακούσουμε κάτι που να δείχνει έστω και λίγη συναίσθηση, έστω και την παραμικρή κατανόηση των φαινομένων αυτών.
Είναι σίγουρα πολύ σημαντικό να υπάρχουν κανόνες και όρια σε κάθε πλαίσιο και εννοείται ότι αυτό ισχύει και για τα σχολεία. Το πρόβλημα δεν είναι καθ’ εαυτό οι ποινές και οι απαγορεύσεις, αλλά ότι τα φαινόμενα της σχολικής βίας είναι πολύ πιο περίπλοκα από μια γραμμική σχέση «παράπτωμα-τιμωρία» ή από το «ελάτε, παιδιά, να μιλήσετε για το τραύμα σας».
Μήπως είναι αφελές να θεωρούμε ότι ένας έφηβος ή μια παρέα εφήβων που ασκούν βία, που φέρονται τόσο φρικτά σε συνομηλίκους τους, θα σταματήσουν διαστροφικές ή παραβατικές συμπεριφορές για να μην πάρουν τρεις μέρες ακόμη αποβολή; Πραγματικά θα τους νοιάξει; Έστω, ότι τους νοιάζει. Αν απλώς λείψουν πέντε ημέρες λοιπόν, όταν θα επιστρέψουν θα έχουν μαγικά κατανοήσει την έννοια του σεβασμού και των ορίων και θα αλλάξουν τη συμπεριφορά τους; Και τι θα συμβαίνει, όταν έχουν υπάρξει οι ίδιοι οι θύτες θύματα κάποιων άλλων; Αυτό είναι πολύ συχνό, αν και δεν μας αρέσει καθόλου να το σκεφτόμαστε γιατί χαλά τον εύκολο τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα, δηλαδή με σκέψη «άσπρο-μαύρο».
Επίσης, η κυβέρνηση λίγο μας μπερδεύει. Την ώρα που παροτρύνει τους αστυνομικούς να συμπεριφερθούν με «ενσυναίσθηση» απέναντι στις γυναίκες που αντιμετωπίζουν ενδοοικογενειακή βία και βιώνουν ψυχικό τραύμα όταν πάνε να καταγγείλουν κάποιο περιστατικό, τι κάνουν για τα παιδιά που βιώνουν τη σχολική βία; Θα είναι άραγε πολύ στοργική αυτή η πλατφόρμα των καταγγελιών, θα έχει αρκετή ενσυναίσθηση για να τα υποστηρίξει όταν θα είναι σε κατάσταση σοκ, όταν θα νιώθουν τη μεγαλύτερη ντροπή, όταν το σώμα τους θα πονά και θα φοβούνται;
Είναι δυνατόν ένα παιδί που έχει ομαδικά βιαστεί, για παράδειγμα, και οι σοκαρισμένοι γονείς του, να καλούνται να καταγγείλουν τον βιασμό με τον τρόπο που δηλώνει κάποιος τα οικόπεδά του στο Κτηματολόγιο;
Προφανώς και τα πληροφοριακά συστήματα έχουν κάποια οφέλη σε πολλούς τομείς, αλλά εδώ μιλάμε για ανθρώπινο βίωμα, ανθρώπινη αξιοπρέπεια και το δικαίωμα ενός παιδιού ή ενός εφήβου και της οικογένειάς τους να αντιμετωπιστούν ανθρώπινα.
Ωραίες και οι οδηγίες στην πλατφόρμα για γονείς, εκπαιδευτικούς και μαθητές, αλλά το διαδίκτυο είναι γεμάτο με τέτοιες πληροφορίες και οδηγίες, δεν υπάρχει καμία πρωτοπορία σε αυτό.
Για να μην παρεξηγηθούμε, δεν είναι κακό το υλικό της πλατφόρμας. Αρκεί όμως χωρίς διεπιστημονικές ομάδες στα σχολεία που θα αποτελούνται από ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς, μόνιμους, που θα βρίσκονται εκεί κάθε μέρα και όχι μία φορά την εβδομάδα; Τα σχολεία πρέπει να συνδέονται με κοινωνικές υπηρεσίες της κοινότητας που θα υποστηρίζουν τις οικογένειες. Υπάρχουν άραγε τέτοιες δομές;
Επίσης, κανένα μέτρο αποκλειστικά του Υπουργείου Παιδείας δεν θα ήταν απόλυτα επαρκές για τέτοια φαινόμενα, όταν ζούμε σε μια κοινωνία στην οποία τα άτομα εκπαιδεύονται συστηματικά στην αντικοινωνικότητα και τη διαστροφή.
Όσοι μαθητές τραβούν με τα κινητά τους εικόνες βίας και παρουσιάζουν το υλικό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα τιμωρούνται με αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος, σύμφωνα με τα νέα μέτρα. Μακάρι, ειλικρινά να λειτουργήσει αυτό αποτρεπτικά. Αυτά τα βίντεο την άλλη μέρα όμως θα τα παίζουν στην τηλεόραση και θα κυκλοφορούν ελεύθερα στο διαδίκτυο. Κάποιοι θα έχουν νόμιμα έσοδα από αυτό για το οποίο τιμωρήθηκε σκληρά ο ανήλικος. Μήπως αυτό παραβιάζει κάθε έννοια ηθικής και λογικής ή δεν έχουμε πια καμία λογική και καμία ηθική για να το εντοπίσουμε;
Το φαινόμενο της σχολικής βίας, λοιπόν, είναι πολύ σύνθετο και περίπλοκο και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται. Για να αλλάξει κάτι θα πρέπει να επανεξετάσουμε όχι μόνο το εκπαιδευτικό σύστημα, όχι μόνο τις ποινές. Θα πρέπει να επανεξετάσουμε και τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται σήμερα από όλους το κάθε ανθρώπινο πρόσωπο, ο πόνος του και τα δικαιώματά του. Το τι σημαίνει όριο, σεβασμός, υποστήριξη και αξιοπρέπεια.