Στην αγροτική περιοχή της Πενσυλβάνια και της Νέας Υόρκης, ερευνητές έχουν τοποθετήσει μικροσκοπικούς κωδικούς QR σε εκατοντάδες μέλισσες, με σκοπό να παρακολουθήσουν τις συνήθειές τους κατά τη διαδικασία συλλογής τροφής.
Αυτή η καινοτόμος μέθοδος, που αναπτύχθηκε από μια ομάδα εντομολόγων και ηλεκτρολόγων μηχανικών του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, αποσκοπεί στο να κατανοήσει πόσο μακριά ταξιδεύουν οι μέλισσες για να μαζέψουν γύρη και νέκταρ.
Η μελέτη αυτή αποτελεί ένα σημαντικό βήμα στην κατανόηση της οικολογίας των μελισσών και θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις στις πρακτικές της βιολογικής μελισσοκομίας.
Οι κωδικοί QR, ή αλλιώς “fiduciary tags”, τοποθετούνται στις ράχες των μελισσών χωρίς να τις βλάπτουν. Αυτές οι ετικέτες, σε συνδυασμό με ένα ειδικά σχεδιασμένο σύστημα απεικόνισης, επιτρέπουν στους ερευνητές να παρακολουθούν την πορεία των μελισσών καθώς φεύγουν και επιστρέφουν στις κυψέλες τους.
Το σύστημα καταγράφει βασικά δεδομένα, όπως την μοναδική ταυτότητα κάθε μέλισσας, την ημερομηνία και ώρα των κινήσεών της, την κατεύθυνση και περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως η θερμοκρασία.
Προκλήσεις στη βιολογική μελισσοκομία
Η βιολογική μελισσοκομία απαιτεί τη διατήρηση των κυψελών απαλλαγμένων από συνθετικές χημικές ουσίες και την τοποθέτησή τους μακριά από ρυπασμένες περιοχές.
Ωστόσο, η ικανότητα των μελισσών να πετούν έως και 10 χιλιόμετρα δυσχεραίνει την εφαρμογή αυτών των προτύπων.
Η ερευνητική ομάδα υπέθεσε ότι οι μέλισσες συνήθως συλλέγουν τροφή πολύ πιο κοντά στις κυψέλες τους, συχνά σε ακτίνα μόλις ενός χιλιομέτρου.
«Ο χορός των μελισσών (waggle dance) είναι η καλύτερη διαθέσιμη πηγή πληροφοριών για τη συλλογή τροφής, αλλά βασίζεται σε ανθρώπινες παρατηρήσεις, που γίνονται για περίπου μία ώρα την ημέρα επί δύο εβδομάδες», εξηγεί η Μαργκαρίτα Λόπεζ-Ουρίμπε, αναπληρώτρια καθηγήτρια εντομολογίας στο Penn State.
Πώς έγινε η μελέτη
Για να επιτευχθεί αυτό, οι εντομολόγοι συνεργάστηκαν με ηλεκτρολόγους μηχανικούς για να σχεδιάσουν ένα οικονομικά αποδοτικό και ηλιακό σύστημα παρακολούθησης.
Η συν-συγγραφέας της μελέτης Τζούλιο Ουρμίνα, καθηγητής ηλεκτρολογίας, τόνισε τη σημασία της διεπιστημονικής συνεργασίας στο έργο.
«Δεν υπήρχε τίποτα διαθέσιμο όπως αυτό πριν», δήλωσε η Ουρμίνα. «Αυτή η έρευνα είναι το πρώτο βήμα προς τα εμπρός προς τη σωστή κατεύθυνση, με ευκαιρίες να κάνουμε περισσότερα - σε μεγάλο βαθμό λόγω της αυξανόμενης συνέργειας σε όλες τις ομάδες μας»
Αποκαλύπτοντας τα μυστικά της συλλογής τροφής
Σε μία μόνο περίοδο, οι ερευνητές προσάρτησαν κωδικούς QR σε περισσότερες από 32.000 μέλισσες, τις οποίες παρακολουθούσαν συνεχώς μέσω του αυτοματοποιημένου συστήματος.
Τα δεδομένα αποκάλυψαν ότι τα περισσότερα ταξίδια έξω από την κυψέλη διαρκούσαν από ένα έως τέσσερα λεπτά. Οι μεγαλύτερης διάρκειας έξοδοι, συνήθως κάτω των 20 λεπτών, σχετίζονταν με συλλογή τροφής.
Εντυπωσιακά, το 34% των μελισσών παρέμενε εκτός κυψέλης για περισσότερες από δύο ώρες, πιθανώς λόγω εκτεταμένων ταξιδιών ή αποτυχίας επιστροφής. Η ακρίβεια του συστήματος αποκάλυψε ακόμα και απροσδόκητες συμπεριφορές, όπως οι μέλισσες που «τεμπελιάζουν» κοντά στις εισόδους των κυψελών.
Επίσης, βρέθηκε ότι οι μέλισσες συλλέγουν τροφή για πολύ μεγαλύτερο διάστημα από ό,τι πιστευόταν μέχρι τώρα. «Βλέπουμε ότι οι μέλισσες συλλέγουν τροφή για έξι εβδομάδες και δεν ξεκινούν πριν γίνουν τουλάχιστον δύο εβδομάδων, πράγμα που σημαίνει ότι ζουν περισσότερο από ό,τι νομίζαμε», δήλωσε η Ρόμπιν Άντεργουντ, ειδικός μελισσοκομίας στο Penn State.
Καλύτερη κατανόηση της οικολογίας των μελισσών
Σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτό το σύστημα αλλάζει το παιχνίδι για την κατανόηση της συμπεριφοράς των μελισσών.
Συνδυάζει την τεχνολογία και τη βιολογία με έναν τρόπο που κλιμακώνουμε αυτό που μπορούμε να μάθουμε και ανοίγει την πόρτα για ανακαλύψεις που δεν θα ήταν δυνατές διαφορετικά.
Κάνοντας το σύστημά τους ανοιχτό και οικονομικά αποδοτικό, η ομάδα ελπίζει να ενδυναμώσει τους επιστήμονες και τους μελισσοκόμες να εξερευνήσουν νέα σύνορα στην έρευνα και τη διατήρηση των μελισσών, διασφαλίζοντας την επιβίωση αυτών των βασικών επικονιαστών σε έναν ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο.
Πηγή: Earth