Οι προσπάθειες για την αποκάλυψη του μυστηρίου για τον τόπο της ταφής του Καζίμιρ Πουλάσκι (Βαρσοβία 1745) έφερε στο φως μια ανακάλυψη που ξάφνιασε τους πάντες. Οι επιστήμονες που εξέτασαν τον τάφο του Πολωνού στρατηγού, που θεωρείται ο οργανωτής του αμερικανικού ιππικού και υπηρέτησε με τον Τζορτζ Ουάσινγκτον στον πόλεμο της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ, βρήκαν μέσα τη σορό μίας γυναίκας: «που πιο θηλυκή δε γινόταν», όπως τόνισαν!
Μετά από δύο και πλέον δεκαετίες εξετάσεων των οστών του, συμπέραναν πως ο «πατέρας του αμερικανικού ιππικού» πρέπει να είχε διεμφυλικά χαρακτηριστικά—μία δυσαρμονία ανάμεσα στο γενετικό-βιολογικό φύλο και τα γεννητικά όργανα. «Είναι ο μόνος τρόπος για να εξηγήσουμε το συνδυασμό των δύο χαρακτηριστικών που βλέπουμε», εξηγεί η ερευνήτρια, Βιρτζίνια Χάτον Έσταρμπρουκ, μιλώντας στο ντοκιμαντέρ «Οι κρυφές ιστορίες των ΗΠΑ: Ο στρατηγός ήταν γυναίκα;», που προβλήθηκε στο κανάλι του ιδρύματος Smithsonian.
Για πάνω από έναν αιώνα παρέμενε άγνωστο εάν ο Πουλάσκι είχε ταφεί στη θάλασσα, ή σε ένα ανώνυμο μνήμα στη Σαβάνα της Πολιτείας της Τζόρτζια. Ο Πολωνός στρατιωτικός, που έφυγε από τη ζωή στα 34 χρόνια του, είχε πολεμήσει εναντίον των Ρώσων στην γενέτειρά του και μετά το διαμελισμό της κατέφυγε στο Παρίσι. Εκεί γνώρισε τον Βενιαμίν Φραγκλίνο, ο οποίος τον έπεισε να πολεμήσει στο πλευρό των δυνάμεων του Ουάσινγκτον. Το 1777 ο νεαρός στρατηγός διέπλευσε τον Ατλαντικό για να πολεμήσει τους Βρετανούς και μετατράπηκε σε εθνικό ήρωα όταν έπεσε μαχόμενος στη μάχη της Σαβάνα το 1783.
Σε αυτήν την πόλη ανεγέρθηκε μνημείο στο όνομά του, εκεί όπου στη δεκαετία του ’90 ανακαλύφθηκε πως στη βάση του βρίσκονταν τα οστά του, τα οποία είχαν τοποθετηθεί σε ένα μεταλλικό κιβώτιο. Κατά την εκταφή τους διαπιστώθηκε πως μέσα βρίσκονταν τα οστά μίας γυναίκας. Οι αμφιβολίες για το εάν αυτά ανήκαν στον αξιωματικό παρατεινόταν, καθώς εκείνη την εποχή έλειπαν τα κονδύλια για να πραγματοποιηθούν οι έρευνες στο DNA τους.
Ωστόσο, το 2015, η Έσταμπρουκ, καθηγήτρια Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Τζόρτζια Σάουθερν, παρέλαβε τη φύλαξη των δειγμάτων των οστών του Πουλάσκι, ενώ η μαθήτριά της Λίσα Πάουελ κληρονόμησε το υλικό που ο επιστήμονας πατέρας της είχε λάβει κατά τις έρευνες της ανακάλυψης της σορού του. Με την οικονομική βοήθεια του Smithsonian, η ερευνητική ομάδα κατόρθωσε να διαπιστώσει πως επρόκειτο για τα οστά του Πουλάσκι, συγκρίνοντάς τα με τη μιτοχονδριακή ανάλυση του dna της γιαγιάς του—τα οστά της οποίας εξετάφησαν. Εξάλλου, τα ίχνη από τα τραύματα συμπίπτουν με τα εξιστορούμενα στοιχεία και τα φυσιογνωμικά του χαρακτηριστικά. Πλέον κάθε αμφιβολία είχε καταρριφθεί: ο άνθρωπος που θρυλείται ότι έσωσε τη ζωή του Ουάσινγκτον στη μάχη του Μπράντιγουαϊν, που ποτέ του δεν παντρεύτηκε και έκανε παιδιά, δεν ανήκε ούτε στο ανδρικό, αλλά ούτε και στο γυναικείο φύλο.
«Ένας τρόπος για να διακρίνουμε τους άνδρες από τις γυναίκες είναι το σχήμα της λεκάνης τους, που είναι διαφορετικό. Η λεκάνη του Πουλάσκι φαινόταν πολύ θηλυκή», εξηγεί η Έσταμπρουκ σε πρόσφατη συνέντευξή της στο δίκτυο NBC. Από την πλευρά του ο δικαστικός ανθρωπολόγος στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνας, Τσαρλς Μεμπς, διευκρίνισε πως ο ίδιος ο στρατηγός ουδέποτε θα πίστεψε πως ήταν γυναίκα ή διεμφυλικός. «Το περισσότερο που θα είχε πιστέψει είναι πως κάτι δεν πήγαινε καλά. Σε εκείνην την εποχή, απλώς δεν γνώριζαν αυτά τα πράγματα», επεσήμανε.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ σήμερα το 1,7% του παγκόσμιου πληθυσμού παρουσιάζει διεμφυλικά χαρακτηριστικά. «Μολονότι μιλούμε για εγγενή διεμφυλικότητα, η αντίστοιχη ανατομία δεν εμφανίζεται αμέσως με τη γέννα. Συχνά δεν γίνεται αντιληπτό πως ένας άνθρωπος έχει διεμφυλικά χαρακτηριστικά παρά μόνον όταν φθάσει στην εφηβεία, ή ως ενήλικος όταν διαπιστωθεί η στειρότητά του, ή ακόμη και κατά την νεκροψία. Πολλοί άνθρωποι ζουν και πεθαίνουν έχοντας διεμφυλική ανατομία χωρίς κανένας (ούτε καν οι ίδιοι) να το γνωρίζει», εξηγούν από την Εταιρεία Διεμφυλικών Βορείου Αμερικής.
Ο Πουλάσκι θεωρείται εθνικός ήρωας τόσο στις ΗΠΑ, όσο και στη γενέτειρά του Πολωνία. Στη Νέα Υόρκη η μνήμη του τιμάται κάθε χρόνο με παρέλαση την Ημέρα Καζίμιρ Πουλάσκι, ενώ στην πολιτεία Ιλινόις υπάρχει μία κομητεία με το όνομά του και στο Σικάγο κάθε πρώτη Δευτέρα του Μαρτίου τιμάται η μνήμη του. Επίσης στο Νιου Τζέρσεϊ υπάρχει μία γέφυρα που έχει ονομασθεί Πουλάσκι Σκάιγουεϊ.
Πηγές: El Pais, La Repubblica, ΑΠΕ-ΜΠΕ