Εθελοντισμός: ένας θεσμός που οφείλει να αναπροσαρμόζεται στις εκάστοτε κοινωνικές συνθήκες

5 Δεκεμβρίου Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντισμού
Open Image Modal
global volunteer solidarity hands up banner with earth map vector
StarLineArts via Getty Images

Η σημερινή κοινωνία χαρακτηρίζεται, εκτός των άλλων, από έντονη εσωστρέφεια. Αυτό οδηγεί στην απομόνωση και τις συνέπειες μπορεί καθένας μας να τις φανταστεί. Αν όλοι περιχαρακωθούμε στα του εαυτού μας, αν κλείσουμε τα αυτιά μας σε όσες κραυγές ακούγονται και κυρίως στις βουβές κραυγές, θα έχουμε αποτύχει ως κοινωνία. Ευτυχώς, υπάρχουν και οι εθελοντές που ακούνε και δηλώνουν παρόντες.

Κάθε εθελοντική πράξη αποτελεί μια αισιόδοξη προοπτική για μια καλύτερη κοινωνία. Διεθνείς Οργανώσεις, Σύλλογοι, Συνομοσπονδίες και άλλοι, αλλά και οι απλοί πολίτες εμπνέονται από τις οικουμενικές αξίες της αλληλεγγύης και δείχνουν τον αλτρουισμό τους μέσα από τις δράσεις τους.

Εκεί όπου κάθε κράτος δεν έχει τη δυνατότητα να διαθέσει πόρους, ώστε να βοηθηθούν όσοι βρίσκονται σε δυσχερή θέση, ο εθελοντισμός δηλώνει παρών αναλαμβάνοντας δράση για να επιλύσει κοινά προβλήματα.

Η ατομική ευθύνη κάθε εθελοντή αρχίζει με ένα «θέλω» και ολοκληρώνεται όταν, δύσκολα, συνειδητοποιήσει ότι πλέον οι υπηρεσίες του δεν χρειάζονται. Αυτό μπορεί να συμβεί είτε διότι δεν έχει αφουγκραστεί τις νέες ανάγκες στο πεδίο όπου προσφέρει, είτε διότι δεν έχει κάνει ο ίδιος update στις δεξιότητές του, ώστε να ανανεώσει τον τρόπο με τον οποίο θα επιτελέσει το σκοπό του.

Η εθελοντική προσφορά προϋποθέτει υψηλό επίπεδο προετοιμασίας. Ο στόχος πρέπει να είναι ξεκάθαρος, μετρήσιμος και λειτουργικός. Θα χρειαστεί πολλές φορές να γίνουν αναπροσαρμογές για να λειτουργήσει μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Αν άτομα και φορείς δεν συνειδητοποιήσουν έγκαιρα αυτό το προαπαιτούμενο, οι ωφελούμενοι δεν θα λάβουν αυτά που πραγματικά χρειάζονται. Πρωτίστως λοιπόν χρειάζεται να καταρτιστεί ένα Σχέδιο Δράσης που θα λειτουργήσει ως γνώμονας βημάτων, ώστε να ληφθούν οι κατάλληλες αποφάσεις για τα καλύτερα αποτελέσματα και να καλυφθούν οι υπάρχουσες ανάγκες.

Ο εθελοντισμός ως θεσμός παγκοσμίως αναβαθμίζει και αναδεικνύει, ανοίγει νέους δρόμους και παρακάμπτει εμπόδια, παραδίδει έναν καλύτερο κόσμο, έναν κόσμο σε πολύ καλύτερο επίπεδο από αυτόν που τον παρέλαβε.

Ολοκληρώνοντας τη συγγραφή αυτού του άρθρου δεν γίνεται να μην αναφερθώ στον εθελοντισμό στα Σωφρονιστικά Καταστήματα, τον οποίο υπηρετώ ανελλιπώς από το 2018. Αν κάποιος κατέγραφε τις πρώτες ως τις τελευταίες στιγμές της δράσης και της αλληλεπίδρασης με τον έγκλειστο πληθυσμό, θα έμενε άφωνος! Γιατί η διαφορά στο πριν και το μετά είναι τεράστια. Γιατί όσων οι φωνές δεν ακούγονται, δεν σημαίνει ότι δεν κραυγάζουν. Γιατί, δεν γίνεται να κλείνουμε τα αυτιά μας σε όσους μας χρειάζονται, καθώς όταν αποφυλακιστούν, θέλουμε να επιστρέψουν στην κοινωνία και όχι εκεί που τους βρήκαμε.

Υ.Γ. Αυτά τα Χριστούγεννα, μια δωρεά για τους απόρους των φυλακών δεν είναι μια καλή πράξη. Είναι δείγμα συμπαράστασης.

 ***

Η Γκέλη Ντηλιά είναι καθηγήτρια Αγγλικών, βραβευμένη ποιήτρια και συγγραφέας και επιμορφωμένη εθελόντρια ενηλίκων στα Σωφρονιστικά Καταστήματα.