Η κυβέρνηση του Ισραήλ διεμήνυσε χθες Κυριακή πως είναι έτοιμη να ξαναρχίσει, «ανά πάσα στιγμή», τον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας, όπου η Χαμάς την κατηγόρησε πως θέτει σε «σοβαρό κίνδυνο» τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, αποφασίζοντας την αναβολή της προβλεπόμενης αποφυλάκισης εκατοντάδων παλαιστινίων φυλακισμένων.
Η πρώτη φάση της εύθραυστης κατάπαυσης του πυρός, που τέθηκε σε εφαρμογή τη 19η Ιανουαρίου στον παλαιστινιακό θύλακο έπειτα από 15 μήνες πολέμου, θεωρητικά ολοκληρώνεται το ερχόμενο Σάββατο 1η Μαρτίου, ωστόσο οι έμμεσες διαπραγματεύσεις για το δεύτερο στάδιο της διαδικασίας δεν έχουν καν αρχίσει ακόμη.
Η απόφαση που ανακοινώθηκε προχθές Σάββατο από την κυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου να μην αποφυλακιστούν οι 620 Παλαιστίνιοι κρατούμενοι όπως προβλεπόταν σε αντάλλαγμα για την απελευθέρωση έξι Ισραηλινών ομήρων, αν δεν εξασφαλιστούν προηγουμένως η απελευθέρωση κι άλλων ομήρων στη ζωή κι ο τερματισμός των «ταπεινωτικών τελετών» προτού παραδοθούν στον Ερυθρό Σταυρό, σήμανε πως η συνέχεια είναι αβέβαιη.
Η Χαμάς εξετάζει το ενδεχόμενο να προχωρήσει στην αναστολή των έμμεσων διαπραγματεύσεων με το Ισραήλ αν δεν αποφυλακίσει εκατοντάδες Παλαιστίνιους κρατούμενους. Ο Μαχμούντ Μαρντάουι, στέλεχος της ισλαμιστικής οργάνωσης, ανέφερε μέσω Telegram πως η οργάνωση δεν θα συμμετάσχει σε συνομιλίες για τη συνέχεια της κατάπαυσης του πυρός αν το Ισραήλ δεν αφήσει ελεύθερους τους 620 Παλαιστίνιους κρατούμενους. Κύκλοι προσκείμενοι στη Χαμάς ανέφεραν στο Γερμανικό Πρακτορείο πως το κίνημα δεν έχει λάβει ακόμη οριστική απόφαση, συντονίζεται με τις χώρες που μεσολαβούν στις έμμεσες διαπραγματεύσεις.
Στο μεταξύ ο ειδικός απεσταλμένος του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, ανήγγειλε πως θα ταξιδέψει στην περιοχή εντός της εβδομάδας, «πιθανόν» μεθαύριο Τετάρτη, προκειμένου να διαπραγματευτεί την «παράταση της πρώτης φάσης» της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός.
Σε κάθε περίπτωση, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε αργά χθες το βράδυ πως υποστηρίζει την απόφαση να ανασταλεί η αποφυλάκιση των εκατοντάδων Παλαιστινίων που προβλεπόταν και πως ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος Τραμπ είναι διατεθειμένος να σταθεί στο πλευρό της κυβέρνησης Νετανιάχου «όποια πορεία δράσης κι αν επιλέξει όσον αφορά τη Χαμάς», σύμφωνα με τον Μπράιαν Χιουζ, εκπρόσωπο του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας της αμερικανικής προεδρίας.
Η δεύτερη φάση της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, στη θεωρία τουλάχιστον, θα φέρει το οριστικό τέλος του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας — κάτι εναντίον του οποίου εξεγείρεται η ακροδεξιά πτέρυγα της κυβέρνησης Νετανιάχου, θέτοντας υπό αμφισβήτηση την ίδια την ύπαρξη του τρέχοντος κυβερνητικού σχήματος.
«Είμαστε έτοιμοι να ξαναρχίσουμε εντατικές μάχες ανά πάσα στιγμή, τα επιχειρησιακά σχέδιά μας είναι έτοιμα», προειδοποίησε χθες ο κ. Νετανιάχου, κατά τη διάρκεια στρατιωτικής τελετής στη Χολόν (κεντρικά), που αναμεταδόθηκε απευθείας από ισραηλινά τηλεοπτικά δίκτυα. «Θα επιτύχουμε πλήρως τους σκοπούς του πολέμου, είτε μέσω διαπραγμάτευσης ή με άλλα μέσα», πρόσθεσε.
Λίγο αργότερα, ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε πως «αυξάνει το επίπεδο επιχειρησιακής ετοιμότητας στη ζώνη που περιβάλλει τη Λωρίδα της Γάζας».
Παράλληλα, το Ισραήλ ανακοίνωσε χθες πως εξεδίωξε, απαγορεύοντάς τους να επιστρέψουν στα σπίτια τους, τουλάχιστον 40.000 Παλαιστινίους κατοίκους τριών καταυλισμών προσφύγων στο βόρειο τμήμα της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης, όπου ο στρατός διεξάγει ευρείας κλίμακας επιχειρήσεις εδώ κι έναν μήνα.
Ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Ισραέλ Κατς ανέφερε πως διέταξε τους άνδρες του να «προετοιμαστούν για παρατεταμένη παραμονή» στους καταυλισμούς «τη χρονιά που έρχεται».
Για πρώτη φορά μετά το τέλος αυτής που έμεινε στην ιστορία ως Δεύτερη Ιντιφάντα, της παλαιστινιακής εξέγερσης της περιόδου 2000-2005, ο ισραηλινός στρατός ανέπτυξε άρματα μάχης στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. Φωτορεπόρτερ του Γαλλικού Πρακτορείου είδε ίλη τεθωρακισμένων να παίρνει θέσεις στον καταυλισμό προσφύγων της Τζενίν.
Στη Λωρίδα της Γάζας, αφότου τέθηκε σε εφαρμογή η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, 29 ισραηλινοί όμηροι, ανάμεσά τους τέσσερις νεκροί, παραδόθηκαν στο Ισραήλ με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση 1.100 και πλέον Παλαιστινίων κρατουμένων.
Προχθές Σάββατο η Χαμάς άφησε ελεύθερους έξι ομήρους στο πλαίσιο αυτής που αναμενόταν να είναι η έβδομη ανταλλαγή με παλαιστινίους κρατουμένους. Οι απελευθερώσεις έγιναν για ακόμη μια φορά με την επίδειξη πέντε ομήρων στο πλήθος προτού παραδοθούν στη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου (ΔΕΕΣ) και μεταφερθούν στο Ισραήλ.
Κατόπιν, η κυβέρνηση Νετανιάχου αποφάσισε να μην προχωρήσει στην προβλεπόμενη απελευθέρωση 620 Παλαιστινίων κρατουμένων σε αντάλλαγμα, απαιτώντας να τερματιστούν οι «ταπεινωτικές τελετές» που «ατιμάζουν» τους ομήρους. Αντιδρώντας, η Χαμάς κατηγόρησε το Ισραήλ πως «θέτει σε σοβαρό κίνδυνο όλη τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός» και κάλεσε τις χώρες που μεσολαβούν στις έμμεσες διαπραγματεύσεις, «ιδίως τις ΗΠΑ», να παρέμβουν.
«Είναι πολύ λεπτή στιγμή για την εκεχειρία», συνόψισε ο Μάικλ Χόροβιτς, ειδικός της εταιρείας διαχείρισης κινδύνων Beck International. Κατά την άποψή του, υπάρχει «μικρή πιθανότητα να σωθεί η συμφωνία», αν παραταθεί η πρώτη φάση.
Οι δυο πρώτοι όμηροι, πλαισιωμένοι από οπλισμένους Παλαιστίνιους μαχητές, αφέθηκαν ελεύθεροι προχθές Σάββατο από τη Χαμάς στη Ράφα (νότια). Επρόκειτο για τον Ταλ Σοχάμ, 40 ετών, που απήχθη την 7η Οκτωβρίου 2023, όταν έγινε η τρομοκρατική επίθεσης της Χαμάς σε νότιους τομείς της ισραηλινής επικράτειας που αποτέλεσε έναυσμα του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας, και τον Αβερά Μεγκίστου, Αιθίοπα εβραίο, 38 ετών, που κρατείτο όμηρος για πάνω από δέκα χρόνια.
Παρόμοιο σενάριο επαναλήφθηκε στη Νουσέιρατ, στην κεντρική Λωρίδα της Γάζας, όπου αφέθηκαν ελεύθεροι οι Ελία Κοέν, Ομέρ Σεμ Τοβ και Ομέρ Βενκέρτ, 22 ως 27 ετών, που είχαν απαχθεί στο φεστιβάλ μουσικής Νόβα.
Το βράδυ προχθές Σάββατο εξάλλου, η Χαμάς δημοσιοποίησε βίντεο που κατά τα φαινόμενα γυρίστηκε μέσα στην ημέρα στη Νουσέιρατ, στο οποίο εικονίζονται δυο όμηροι που παρακολουθούν απευθείας την απελευθέρωση τριών Ισραηλινών και εκλιπαρούν τον πρωθυπουργό Νετανιάχου να φροντίσει να αφεθούν ελεύθεροι κι αυτοί. Το φόρουμ των οικογενειών των ομήρων χαρακτήρισε το βίντεο αυτό «συνταρακτικό», έκανε λόγο για «απανθρωπιά».
Από τους 251 ανθρώπους που απήχθησαν την 7η Οκτωβρίου 2023, 62 κρατούνται ακόμη όμηροι στη Λωρίδα της Γάζας, πλην όμως τουλάχιστον 35 από αυτούς είναι νεκροί, σύμφωνα με τον ισραηλινό στρατό.
Κατά τη Χαμάς, δεν απομένουν παρά μόνο τέσσερις όμηροι —είναι όλοι νεκροί— που θα παραδοθούν στο Ισραήλ στο πλαίσιο της πρώτης φάσης.
Η ισλαμιστική οργάνωση δηλώνει διατεθειμένη να απελευθερώσει «μονομιάς» όλους τους ομήρους που κρατά ακόμη, στην περίπτωση που αρχίσει η δεύτερη φάση.
Το Ισραήλ απαιτεί αποστρατιωτικοποίηση της νότιας Συρίας
Το Ισραήλ αξιώνει επίσης «την πλήρη αποστρατιωτικοποίηση της νότιας Συρίας» και δεν θα ανεχτεί να αναπτυχτούν δυνάμεις της νέας συριακής de facto κυβέρνησης νότια της Δαμασκού, δήλωσε την Κυριακή ο Νετανιάχου.
«Δεν θα επιτρέψουμε δυνάμεις της οργάνωσης ΧΤΣ (σ.σ. της ισλαμιστικής ριζοσπαστικής παράταξης Χαγιάτ Ταχρίρ ας Σαμ, που ανέτρεψε τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ την 8η Δεκεμβρίου) ή του νέου συριακού στρατού να εισέλθουν στη ζώνη νοτίως της Δαμασκού», δήλωσε κατά τη διάρκεια ομιλίας του σε τελετή προαγωγής αξιωματικών στη Χολόν, στο κεντρικό Ισραήλ.
«Απαιτούμε την πλήρη αποστρατιωτικοποίηση της νότιας Συρίας, συμπεριλαμβανομένων των επαρχιών Κουνέιτρα, Ντεράα και Σουάιντα», πρόσθεσε στην ομιλία αυτή που αναμεταδόθηκε απευθείας από ισραηλινά τηλεοπτικά δίκτυα.
Μετά την πτώση του πρώην προέδρου Άσαντ, το Ισραήλ ανέπτυξε στρατεύματα στην μέχρι τότε αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη στο υψίπεδο του Γκολάν, στη νοτιοδυτική Συρία, στα όρια του τμήματός του που κατέχει το Ισραήλ από τον πόλεμο του 1967 και προσάρτησε το 1981, στους πρόποδες του όρους Ερμών.
Οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις θα «παραμείνουν στην περιοχή του όρους Ερμών και στα περίχωρά της επ’ αόριστον για να προστατεύουν τις κοινότητές μας και να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε απειλή», πρόσθεσε ο κ. Νετανιάχου στη Χολόν.
Το Ισραήλ, που αντιμετωπίζει τις νέες de facto αρχές στη Συρία με δυσπιστία, εξαπέλυσε μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ εκατοντάδες αεροπορικές επιδρομές εναντίον εγκαταστάσεων του συριακού στρατού, ιδίως της αντιαεροπορικής άμυνας και ακόμη και αποθηκών χημικών όπλων, επιχειρηματολογώντας πως δεν ήθελε το οπλοστάσιο αυτό να πέσει στα χέρια της νέας εξουσίας.
Ήδη, κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Συρία που άρχισε επί των ημερών του Μπασάρ αλ Άσαντ το 2011, το Ισραήλ είχε διεξαγάγει εκατοντάδες πλήγματα, κυρίως από αέρος, εναντίον θέσεων του συριακού στρατού και συμμάχων του, πάνω απ’ όλα της Χεζμπολά του Λιβάνου και του Ιράν.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ-AFP-Reuters-dpa