Σε όλο τον κόσμο, περισσότεροι από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι θεωρούνται παχύσαρκοι σύμφωνα με τα τρέχοντα ιατρικά πρότυπα. Η Ιαπωνία, από την άλλη πλευρά, έχει λόγους να είναι καυχιέται για το εκπληκτικά χαμηλό ποσοστό παχυσαρκίας στον πληθυσμό της, το οποίο ανέρχεται μόλις σε 4,5%.
Οταν η ιαπωνική κυβέρνηση εισήγαγε έναν νέο όρο που ονομάζεται «Μπάνιο στο δάσος» το 1980, πολλές από τις χώρες της G7 παρακολουθούσαν με απορία τη Ζεν φιλοσοφία της χώρας για υγιεινή ζωή. Σήμερα, έχουν καταλάβει το γιατί.
Πώς το κάνουν οι Ιάπωνες
Ενώ πολλές από τις δυτικές χώρες ποντάρουν στη φαρμακευτική κουλτούρα για λύσεις, η Ιαπωνία εξακολουθεί να επιλέγει τον δρόμο προς την ευεξία χωρίς χρήση φαρμάκων.
Πώς εξηγούν, όμως, οι ειδικοί ένα τόσο μεγάλο χάσμα στα επίπεδα παχυσαρκίας; Spoiler: η απάντηση δεν κρύβεται στη γενετική. Η πιο υγιεινή διατροφή είναι ο πλέον καθοριστικός παράγοντας. Το κεντρικό χαρακτηριστικό της ιαπωνικής κουζίνας είναι η απλότητα: Οσο πιο απλό, τόσο το καλύτερο.
Η σταθερή τήρηση του μινιμαλισμού από τους Ιάπωνες είναι εμφανής ακόμη και στη διατροφή τους. Οι Δυτικοί μπορεί να «πνίξουν» ένα πιάτο με πλούσιες σάλτσες, ενώ οι Ιάπωνες σεφ αφήνουν τις βασικές γεύσεις να αναδειχθούν.
Ψάρι vs κρέας
Οι πρωτεΐνες παίζουν κομβικό ρόλο σε μια πιο υγιεινή διατροφή. Παραδοσιακά, λοιπόν, οι Ιάπωνες δεν τρώνε πολύ κρέας. Ως νησιώτες, εκτιμούν ιδιαίτερα τα ψάρια και τα θαλασσινά, που σημαίνει περισσότερα Ω-3 λιπαρά οξέα, άρα χαμηλότερα ποσοστά καρδιακών παθήσεων .
Ακόμη και η κουλτούρα του γρήγορου φαγητού της Ιαπωνίας διαφέρει από αυτή των περισσότερων άλλων χωρών. Ενα τυπικό ιαπωνικό fast food γεύμα εξακολουθεί να είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, χαμηλά λιπαρά και με πολύ πρωτεΐνη. Δημοφιλή πιάτα, όπως το χοιρινό με τζίντζερ και λαχανικά, είναι εξαιρετικά παραδείγματα ισορροπημένων γευμάτων.
Στην Ιαπωνία, τα οφέλη της υγιεινής διατροφής και της άσκησης εκτείνονται πολύ πέρα από την παχυσαρκία. Τρανό παράδειγμα αποτελεί η μακροζωία - το προσδόκιμο ζωής στην Ιαπωνία είναι σχεδόν 88 χρόνια για τις γυναίκες και 82 χρόνια για τους άνδρες. Η χώρα καταγράφει, επίσης, πολύ χαμηλότερα ποσοστά καρδιακών παθήσεων, τα οποία οι ειδικοί συνδέουν άμεσα με χαμηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας.
Η ιαπωνική κουλτούρα ενθαρρύνει περισσότερο το φαγητό με βάση τα φυτά, μικρότερες μερίδες και υψηλότερη κατανάλωση θαλασσινών. Οι ιαπωνικές γαστρονομικές παραδόσεις δίνουν προτεραιότητα στην ποικιλία έναντι της ποσότητας, προσφέροντας μικρότερες μερίδες με περισσότερα πιάτα.
Τρώγοντας περισσότερα πιάτα με μικρότερες μερίδες το στομάχι δίνει σήμα στον εγκέφαλο πότε είναι ικανοποιημένο, μειώνοντας τον κίνδυνο υπερφαγίας. Οι ελαφριές και θρεπτικές σούπες με ζωμό, όπως η παραδοσιακή σούπα miso, συνοδεύουν συχνά τα ιαπωνικά δείπνα και βοηθούν στον κορεσμό χωρίς επιβάρυνση.
«Κλειδί» το περπάτημα
Φυσικά, η ύπαρξη ενός εθνικού συστήματος υγειονομικής περίθαλψης δεν βλάπτει στον αγώνα για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας. Ωστόσο, μια ματιά στο ποιος χρησιμοποιεί το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης της χώρας παρέχει επίσης συναρπαστικά αποτελέσματα.
Η ιαπωνική κουλτούρα Ζεν ενθαρρύνει την αυτοφροντίδα και την υγιεινή ζωή από νεαρή ηλικία, οδηγώντας σε πολύ λιγότερες περιπτώσεις παιδικής παχυσαρκίας και πολύ χαμηλότερο ποσοστό διαβήτη σε σχέση με άλλες χώρες. Ο λαός της Ιαπωνίας πιστεύει ότι η άσκηση είναι απαραίτητη, όχι μόνο ωφέλιμη, και το δείχνει με τις επιλογές στον τρόπο ζωής του.
Μελέτες έχουν από καιρό διαπιστώσει ότι το περπάτημα είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για διατήρηση του βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα αλλά η Ιαπωνία αγαπά το περπάτημα όσο λίγες χώρες. Μια μελέτη φυσικής κατάστασης έδειξε ότι οι Ιάπωνες κατά μέσο όρο κάνουν περισσότερα από 7.000 βήματα καθημερινά (σε σύγκριση π.χ. με τα 5.000 των Αμερικανών).
Μείωση της εξάρτησης από φάρμακα απώλειας βάρους
Ο τρόπος ζωής που ακολουθούν οι Ιάπωνες τους κρατά μακριά από τα φαρμακευτικά προϊόντα απώλειας βάρους. Η προσέγγιση της Ιαπωνίας να τρώει λιγότερο και πιο υγιεινά, να ασκείται περισσότερο και να ζει μια μινιμαλιστική ζωή περιορίζει στο ελάχιστο τη δαπανηρή και δυνητικά επικίνδυνη χρήση των φαρμακευτικών προϊόντων.
Ωστόσο, υπάρχει ανησυχία ότι η νεολαία της Ιαπωνίας μπορεί να κλίνει περισσότερο προς τις δυτικές «κακές» συνήθειες. Οι αριθμοί σε μια έκθεση του 2023 δείχνουν αυξανόμενη παιδική παχυσαρκία στο Τόκιο - μια αλλαγή που εν μέρει οφείλεται στον αυξημένο χρόνο μπροστά από την οθόνη, με περισσότερα βιντεοπαιχνίδια και λιγότερη άσκηση. Ορισμένοι πιστεύουν ότι η νομοθεσία για τον κορονοϊό έπαιξε επίσης ρόλο.
Σε έναν κόσμο όπου τα πλούσια κράτη καταγράφουν παχυσαρκία-ρεκόρ μαζί με επιπλοκές όπως ο διαβήτης, οι μακρές παραδόσεις υγιεινής διατροφής αποδεικνύονται καταλυτικές στην Ιαπωνία.
Πηγή: Media Decision/Wealth of Geeks