Η Αφγανή ακτιβίστρια για τα δικαιώματα της νεολαίας Γουάζμα Σαϊλέ σοκαρίστηκε όταν είδε μια φωτογραφία στο διαδίκτυο με γυναίκες (πιθανότατα) ντυμένες με μαύρα νικάμπ και φορέματα που καλύπτουν τα πάντα, να κάνουν διαδήλωση υπέρ των νέων ηγετών των Ταλιμπάν της χώρας στο Πανεπιστήμιο της Καμπούλ.
Η 36χρονη, η οποία ζει στη Σουηδία, δημοσίευσε αργότερα στο Twitter μια φωτογραφία της, ντυμένη με ένα φωτεινό πράσινο και ασημένιο φόρεμα, με τη λεζάντα: «Αυτή είναι η αφγανική κουλτούρα & το πώς ντυνόμαστε! Οτιδήποτε λιγότερο από αυτό δεν αντιπροσωπεύει τις Αφγανές γυναίκες!».
«Είναι ένας αγώνας για την ταυτότητά μας», δήλωσε η Σαϊλέ σε τηλεφωνική συνέντευξη. «Δεν θέλω να με ταυτίζουν με τον τρόπο που μου έδειξαν οι Ταλιμπάν, δεν μπορώ να το ανεχτώ αυτό. Αυτά τα ρούχα, όταν τα φοράω, μιλούν για την καταγωγή μου».
Άλλες Αφγανές γυναίκες στο εξωτερικό έχουν αναρτήσει παρόμοιες φωτογραφίες, προκαλώντας αίσθηση στην Καμπούλ.
«Τουλάχιστον είναι σε θέση να πουν στον κόσμο ότι εμείς, οι γυναίκες του Αφγανιστάν, δεν υποστηρίζουμε τους Ταλιμπάν», δήλωσε η Φατίμα, μια 22χρονη στην αφγανική πρωτεύουσα. «Δεν μπορώ πια να δημοσιεύω τέτοιες φωτογραφίες ή να φοράω τέτοιου είδους ρούχα εδώ. Αν το έκανα, οι Ταλιμπάν θα με σκότωναν».
Άντρες έκαναν τις γυναίκες σε διαδήλωση υπέρ των Ταλιμπάν;
Πολλές γυναίκες πιστεύουν ότι η υποτιθέμενη διαμαρτυρία, η οποία εμφανίστηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στα δυτικά μέσα ενημέρωσης, ήταν σκηνοθετημένη και ότι οι συμμετέχοντες που ήταν καλυμμένοι από την κορυφή ως τα νύχια, ήταν άνδρες. Το Reuters δεν έχει επαληθεύσει τη γνησιότητα των φωτογραφιών.
«Είναι καλό που οι γυναίκες μας (στο εξωτερικό) μπόρεσαν να διαμαρτυρηθούν γι′ αυτό», δήλωσε η Χατίμα, μια άλλη νεαρή γυναίκα στην Καμπούλ. «Η πραγματικότητα είναι ότι η μπούρκα δεν αντιπροσωπεύει τις γυναίκες στο Αφγανιστάν».
Όταν οι Ταλιμπάν ήταν στην εξουσία πριν από δύο δεκαετίες, οι γυναίκες έπρεπε να καλύπτονται από την κορυφή ως τα νύχια. Όσες παραβίαζαν τους κανόνες υπέστησαν μερικές φορές ταπείνωση και δημόσιο ξυλοδαρμό από τη θρησκευτική αστυνομία των Ταλιμπάν.
Αν και το νέο καθεστώς των Ταλιμπάν έχει υποσχεθεί να επιτρέψει στις γυναίκες περισσότερες ελευθερίες, υπήρξαν αναφορές για γυναίκες στις οποίες απαγορεύτηκε να πάνε στη δουλειά και κάποιες ξυλοκοπήθηκαν επειδή διαμαρτυρήθηκαν για την κυριαρχία των Ταλιμπάν.
Τα πανεπιστήμια έχουν τοποθετήσει κουρτίνες μέσα στις αίθουσες διδασκαλίας για να διαχωρίζουν τους άνδρες και τις γυναίκες.
Η διαδικτυακή εκστρατεία με hashtags όπως #DoNotTouchMyClothes και #AfghanistanCulture ξεκίνησε όταν η Αφγανή ιστορικός Μπαχάρ Τζαλάλι, με έδρα τις ΗΠΑ, έγραψε στο Twitter επικρίνοντας τα μαύρα ρούχα που φορούσαν οι διαδηλωτές του πανεπιστημίου.
«Καμία γυναίκα δεν έχει ντυθεί ποτέ έτσι στην ιστορία του Αφγανιστάν. Αυτό είναι εντελώς ξένο και ξένο προς τον αφγανικό πολιτισμό», ανέφερε.
Στη συνέχεια, η Τζαλάλι δημοσίευσε μια φωτογραφία της με ένα πράσινο φόρεμα με τη λεζάντα: «Αυτή είναι η αφγανική κουλτούρα», και προέτρεψε και άλλους να την αναρτήσουν.
Δεκάδες γυναίκες το έκαναν.
«Δεν θέλουμε οι Ταλιμπάν να υπαγορεύουν τι είναι οι Αφγανές γυναίκες», δήλωσε η Λέμα Αφζάλ, μια 25χρονη Αφγανή φοιτήτρια στο Βέλγιο.
Η Αφζάλ, που γεννήθηκε στο Αφγανιστάν υπό την πρώτη κυριαρχία των Ταλιμπάν που διήρκεσε από το 1996 έως το 2001, δήλωσε ότι τρομοκρατήθηκε όταν είδε τη φωτογραφία των μαυροφορεμένων διαδηλωτών.
Η μητέρα της είχε φορέσει τις μακριές μπλε μπουρκές που επιβάλλονταν στις γυναίκες εκείνη την εποχή και δυσκολευόταν να αναπνεύσει ή να δει, είπε.
«Η εικόνα με έκανε να δω ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται. Η οικογένεια της μητέρας μου δεν κάλυπτε καθόλου το κεφάλι της τη δεκαετία του ’70 και του ’80, όταν ήταν μόδα να φοράει κανείς μίνι φούστες στο Αφγανιστάν».