Οι κλιματικές αλλαγές σε συνδυασμό με την επέκταση των πόλεων στις παρυφές των δασών δημιουργούν σημαντική επιδείνωση των συνθηκών έναρξης και εξάπλωσης των πυρκαγιών, καθώς και την ύπαρξη καταστροφικών πλημμυρών.
Υπάρχει ανάγκη για ένα νέο μοντέλο αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών με την εφαρμογή μιας πιο ολιστικής προσέγγισης: εκτίμηση του κινδύνου, ετοιμότητα, πρόληψη με την ενεργό και οργανωμένη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, αυστηρή τήρηση των κανόνων οικιστικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, βελτιστοποίηση της χρήσης των μηχανισμών, μηχανημάτων και διαδικασιών.
Στην εποχή της ρευστότητας, της αβεβαιότητας, των αλληλεπιδράσεων και των δυναμικών αλλαγών, σε μεγάλα και πολύπλοκα συστήματα, οι κρυμμένες ασυμμετρίες που δεν είναι και τόσο εμφανείς και η μεταφορά του ρίσκου και της ζημιάς προκαλούν ανισορροπίες και συστημική καταστροφή. Ο συγκεντρωτισμός, η γραφειοκρατία και η περιπλοκότητα οδηγούν τα συστήματα σε κατάρρευση. Αντίθετα, η αποκέντρωση, η απλοποίηση, η εγγύτητα, η αμεσότητα, ο διαμοιρασμός του ρίσκου, η ανάληψη ευθύνης και η λογοδοσία αποτρέπουν τη μεταφορά του ρίσκου και της ζημιάς και μειώνουν τις μεγάλες δομικές ασυμμετρίες και τους κινδύνους.
Μετά από πολύχρονη έρευνα έχω δημιουργήσει ένα νέο Μοντέλο Καινοτομίας το οποίο: α) Βοηθά τους Οργανισμούς να καινοτομούν πιο αποτελεσματικά και β) εφαρμόζεται σε όλους τους τομείς και σε όλες τις κλίμακες. Παρουσιάζεται συνοπτικά πιο κάτω η εφαρμογή του νέου αυτού Υποδείγματος Καινοτομίας στη δημιουργία πιο ανθεκτικών κοινωνιών.
Οι Έξυπνες Πόλεις και οι Ασφαλείς Οικισμοί συνιστούν μια καινοτομία. Όλες οι καινοτομίες μπορούν να ταξινομηθούν και αναλυθούν με βάση τους τέσσερεις βασικούς τύπους καινοτομίας: καινοτομία προϊόντος, καινοτομία διαδικασιών, οργανωσιακή καινοτομία και καινοτομία μάρκετινγκ. Η αειφόρος ανάπτυξη είναι συνάρτηση πολλών αλληλοεξαρτώμενων συντελεστών και συνδυασμός διαφορετικών παραγόντων από τους τέσσερεις τύπους καινοτομίας. Αναφέρονται ενδεικτικά ορισμένες παράμετροι και στοιχεία για κάθε ένα από τα κύρια είδη καινοτομίας:
1. Καινοτομία προϊόντος: Υποδομές – Βιώσιμη Κινητικότητα – Επενδύσεις – Στέγαση – Ασφάλεια – Υγεία – Ποιότητα Περιβάλλοντος – Χώροι Πρασίνου. Ανάπτυξη ηλεκτρονικών εργαλείων που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων, δημιουργούν περισσότερες ευκαιρίες για τους νέους και συνεισφέρουν σε μια πιο θετική εμπειρία για τους επισκέπτες. Νέες τεχνολογίες στην υπηρεσία της Πολιτικής Προστασίας και για την πρόληψη του εγκλήματος.
2. Καινοτομία διαδικασιών: Διακυβέρνηση, σχεδιασμός, συντονισμός, κανονισμοί. Βέλτιστες πρακτικές μείωσης του κόστους και βελτίωσης της αποδοτικότητας. Διευκόλυνση του επιχειρείν. Δυνατότητα άμεσης επέμβασης σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.
3. Οργανωσιακή καινοτομία: Καλλιέργεια μιας ανοιχτής, δημιουργικής κουλτούρας και διαμόρφωση μιας περιβαλλοντικής και εθελοντικής συνείδησης. Αλληλεγγύη και κοινωνική συνοχή – στήριξη σε καιρούς κρίσης.
4. Καινοτομία μάρκετινγκ: Ανάδειξη της Ταυτότητας της Πόλης «City Branding». Ισχυρό πολιτιστικό αποτύπωμα. Προβολή των ειδικών χαρακτηριστικών και των συγκριτικών πλεονεκτημάτων με στόχο την προσέλκυση επισκεπτών, ταλέντων και επενδύσεων.
Οι πιο πάνω παράγοντες –που συνθέτουν κάθε διάσταση ενός Έξυπνου Οικισμού– πρέπει να συνδυάζονται μεταξύ τους με τρόπο που να παράγουν συνεργιστικά οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική αξία.