Στα τελευταία λεπτά της ζωής τους, ο εγκέφαλος ορισμένων ανθρώπων που πεθαίνουν παρατηρήθηκε ένα κύμα δραστηριότητας που μοιάζει με το να είναι κανείς ξύπνιος, ακόμη και αφού το άτομο σταματήσει να αναπνέει, σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό PNAS.
Σύμφωνα με την έρευνα, που δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα 1/5, αυτό το κύμα μπορεί μερικές φορές να συμβεί μετά τη διακοπή της αναπνοής ενός ατόμου αλλά πριν σταματήσει να λειτουργεί ο εγκέφαλος.
Το μοτίβο δραστηριότητας είναι κάπως παρόμοιο με αυτό που παρατηρείται όταν οι άνθρωποι είναι ξύπνιοι ή όταν βλέπουν όνειρα.
Ωστόσο, δεδομένου ότι όλοι οι ασθενείς στη νέα μελέτη τελικά πέθαναν , είναι αδύνατο να γνωρίζουμε αν είχαν τέτοιες εμπειρίες.
«Αν μιλάμε για τη διαδικασία του θανάτου, γνωρίζουμε πολύ λίγα», δήλωσε στο Live Science η Τζίμο Μπορζινγκ, νευροεπιστήμονας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, επικεφαλής της μελέτης.
«Αυτή είναι ίσως η πρώτη μελέτη που δείχνει πραγματικά δευτερόλεπτο προς δευτερόλεπτο πώς πεθαίνει ο εγκέφαλος», είπε, σημειώνοντας ότι δεν υπάρχουν πολλοί άνθρωποι, στους οποίους έχει μελετηθεί ο εγκέφαλός τους ενώ βρίσκονται στη διαδικασία του θανάτου.
Μερικοί άνθρωποι που επιστρέφουν από το χείλος του θανάτου αναφέρουν ότι είδαν ή άκουσαν ανεξήγητα πράγματα κατά τη διάρκεια της ανάνηψης.
Διεθνείς έρευνες δείχνουν ότι μόνο το ήμισυ περίπου από αυτά που οι άνθρωποι αποκαλούν «εμπειρίες κοντά στο θάνατο» συμβαίνουν στην πραγματικότητα σε καταστάσεις απειλητικές για τη ζωή, δήλωσε ο Ντάνιελ Κοντζιέλα, νευρολόγος στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης που δεν συμμετείχε στη νέα έρευνα. Το άλλο μισό εμφανίζεται κατά τη διάρκεια του διαλογισμού ή σε τρομακτικές καταστάσεις που δεν θέτουν σε κίνδυνο την υγεία κάποιου ή επηρεάζουν τον μεταβολισμό του εγκεφάλου, δήλωσε ο Κοντζιέλα στο Live Science.
Το 2013, η Μπορζινγκ και οι συνεργάτες της μέτρησαν την ηλεκτρική δραστηριότητα στον εγκέφαλο αρουραίων που έκαναν ευθανασία μέσω καρδιακής ανακοπής. Βρήκαν ότι για περίπου 30 δευτερόλεπτα αφότου η καρδιά σταμάτησε, ο εγκέφαλος παρουσίασε μια απότομη αύξηση στα λεγόμενα κύματα γάμμα, τα οποία είναι οι ηλεκτρικές ταλαντώσεις υψηλότερης συχνότητας στον εγκέφαλο. Τα κύματα γάμμα συσχετίζονται με τη συνειδητή εμπειρία, αλλά δεν αποδεικνύουν απαραίτητα ότι κάποιος έχει συνείδηση. Είναι μόνο ένας από τους πολλούς δείκτες που κάποιος μπορεί να γνωρίζει και να είναι σε εγρήγορση.
Παρόμοια μελέτη ενός 87χρονου από διαφορετική ομάδα γιατρών το 2022 διαπίστωσε ότι του συνέβη το ίδιο που συνέβη και στους αρουραίους - 30 δευτερόλεπτα πριν και μετά τη διακοπή της καρδιάς του, υπήρξε μια αύξηση των κυμάτων γάμμα στον εγκέφαλό του.
«Διαβάζοντας» τον ετοιμοθάνατο εγκέφαλο
Στη νέα τους εργασία, η Μπορζινγκ και η ομάδα της παρακολούθησαν τέσσερις ανθρώπους που πέθαιναν λόγω καρδιακής ανακοπής καθώς τους έβγαζαν από τους αναπνευστήρες και διαπίστωσαν ότι δύο από αυτούς είχαν μια έξαρση των κυμάτων γάμμα, τα οποία είναι μερικά από τα ταχύτερα εγκεφαλικά κύματα που μπορούμε να βιώσουμε, σύμφωνα με το Healthline.
Αυτό συνέβη περίπου 30 δευτερόλεπτα έως 2 λεπτά μετά την απομάκρυνση των ασθενών από τους αναπνευστήρες.
Οι συγγραφείς της μελέτης εξήγησαν ότι αυτά τα κύματα γάμμα θα μπορούσαν να σημαίνουν ότι οι ασθενείς βίωσαν κάποια μορφή συνείδησης, παρόμοια με το να βρίσκονται σε κατάσταση διαύγειας.
Ένα τμήμα του εγκεφάλου που παρουσίασε υψηλή δραστηριότητα κυμάτων γάμμα ήταν η βρεγμαματοκροταφική περιοχή (TPJ), πίσω από το αυτί.
Σύμφωνα με το Live Science, η περιοχή αυτή μπορεί να ενεργοποιηθεί όταν κάποιος βλέπει ένα όνειρο ή βιώνει μια «εξωσωματική εμπειρία».
Προκειμένου να συγκεντρώσουν αυτές τις πληροφορίες, οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν παρακολούθησαν τους ετοιμοθάνατους ασθενείς μέσω ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος, δηλαδή αισθητήρες που προσαρμόζονται στο κρανίο για να ανιχνεύουν ηλεκτρική δραστηριότητα στα εγκεφαλικά κύματα.
Ωστόσο, οι ερευνητές σημείωσαν πως επειδή οι ασθενείς απεβίωσαν, δεν είναι σαφές τι ακριβώς έζησαν ενώ πέθαιναν και αν αυτή η εγκεφαλική δραστηριότητα σχετίζεται καν με τον θάνατο.
Παρόλο που έχουμε ακούσει ιστορίες για ανθρώπους που μεταφέρουν διάφορες εμπειρίες επειδή ήρθαν πολύ κοντά στο θάνατο, ο εγκέφαλός τους μπορεί να είναι διαφορετικός καθώς δεν κατέληξαν να πεθάνουν, πρόσθεσαν οι ερευνητές.
Η ομάδα της Μπορζινγκ εξακολουθεί να συλλέγει δεδομένα. Ήδη, άλλες ερευνητικές ομάδες έχουν προσπαθήσει να χρησιμοποιήσουν τεχνητή νοημοσύνη για να αναγνωρίσουν αντικείμενα που είδαν οι άνθρωποι στα όνειρά τους με βάση τη δραστηριότητα του εγκεφάλου τους.