Πρώτη φορά από συστάσεως του, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο συνεδρίασε μέσω τηλεδιάσκεψης, καθώς έπρεπε η λειτουργία του να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες.
«Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων και των στοχαστικών προσαρμογών που πλέον απαιτούνται», δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, μετά το πέρας της συνεδρίασης της Τετάρτης. «Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο προσαρμοσμένο απολύτως στις περιστάσεις, συνεδρίασε προκειμένου να γνωμοδοτήσει για σημαντικά και επείγοντα θέματα. Ένα από αυτά ήταν και η μελέτη αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού φωτισμού της Ακρόπολης, ώστε η Αθήνα να μπορέσει να προσφέρει στους κατοίκους και τους επισκέπτες της μια νέα αναβαθμισμένη εικόνα του κορυφαίου μνημείου της, με το τέλος της πανδημίας. Το Υπουργείο Πολιτισμού χρησιμοποιεί όλα τα τεχνολογικά μέσα που έχει στη διάθεσή του, ώστε να λειτουργεί και σ αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες. Το πρόγραμμα αναβάθμισης των παρεχομένων υπηρεσιών στον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης, το οποίο ξεκινήσαμε τον Αύγουστο 2019, υπολογίζαμε ότι θα ολοκληρωθεί τον Ιούνιο. Ενδεχομένως, λόγω των έκτακτων συνθηκών τις οποίες βιώνομε να καθυστερήσει λίγο».
Δεκαπέντε μέλη του ΚΑΣ πήραν μέρος στη συνεδρίαση με την οποία εγκρίθηκε ομόφωνα η μελέτη για τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση του φωτισμού ανάδειξης των μνημείων της Ακρόπολης. Σημειωτέον ότι τη συνολική δαπάνη για την μελέτη και το έργο του φωτισμού καλύπτεται με χορηγία του Ιδρύματος Ωνάση, το οποίο έχει αναλάβει και το κόστος εγκατάστασης στο μνημείο του ανελκυστήρα πλαγιάς.
«Η μελέτη, δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, επιτυγχάνει την ανάδειξη των μνημείων και του περιβάλλοντος χώρου. Τονίζει την τρίτη διάσταση, μέσω της διαφοροποίησης των εντάσεων και της απόχρωσης. Μειώνει, περίπου κατά 40%, τον αριθμό των φωτιστικών σωμάτων, κάνοντας οικονομία στην ενέργεια».
H μελέτη προβλέπει την αντικατάσταση των παλαιών φωτιστικών σωμάτων με άλλα νέας τεχνολογίας, τα οποία είναι καλύτερα αισθητικά, έχουν μεγαλύτερη απόδοση και διάρκεια ζωής, ευκολία συντήρησης, εξοικονόμηση ενέργειας και ευελιξία στη δημιουργία σεναρίων φωτισμού.
Η υφιστάμενη κατάσταση
«Η πρώτη έγκριση από το ΚΑΣ, 2003, αφορούσε στον περιμετρικό φωτισμό των Προπυλαίων, του Παρθενώνος και του Ερεχθείου, των τειχών καθώς και του ναού του Ηφαίστου στο Θησείο» αναφέρει η ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ. «Με την πάροδο των χρόνων διαπιστώθηκαν μεγάλες αλλοιώσεις τόσο στον αρχικό φωτισμό, όσο και στα φωτιστικά σώματα, από τη φθορά του χρόνου, τις δυσκολίες στη συντήρηση του εξοπλισμού και τις παρεμβάσεις από τη λειτουργία του εργοταξίου. Η υφιστάμενη κατάσταση συνοψίστηκε στα εξής: Ακατάλληλοι λαμπτήρες, μετακινήσεις προβολέων, ακαταλληλότητα φωτισμού του ναού της Νίκης, καθώς κατά τον αρχικό φωτισμό, το μνημείο ήταν σε φάση αναστήλωσης, φθορά φίλτρων και φωτιστικών σωμάτων, μη λειτουργία περιμετρικών προβολέων του βράχου και του Διονυσιακού Θεάτρου, αυθαίρετη τοποθέτηση φωτιστικών, καταστροφή προβολέων από το κεραυνικό πλήγμα της προηγούμενης χρονιάς, έλλειψη λαμπτήρων HID στην αγορά, χρήση μεγάλου αριθμού λαμπτήρων. Ειδικότερα στη βόρεια και την ανατολική κλιτύ του βράχου παρατηρούνται τα ακόλουθα προβλήματα: κακή στόχευση φωτιστικών και ανομοιόμορφη ένταση του φωτισμού, φύτευση που παρεμποδίζει τις δέσμες φωτός, άναρχα τοποθετημένη καλωδίωση, παρεμβαλλόμενες κατασκευές που εξυπηρετούν τις αναστηλωτικές εργασίες (σκαλωσιές, γερανοί) και δυσμενές ανάγλυφο εδάφους».
Η νέα μελέτη
Το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης των υφιστάμενων δομών της Ακρόπολης, που προωθεί το ΥΠΠΟΑ, συμπεριλαμβάνει το Ηρώδειο, τη στοά του Ευμένους, το Ασκληπιείο, το Διονυσιακό Θέατρο, το μνημείο Θρασύλλου όπως και τα μνημεία της Νότιας Κλιτύος.
Η πρόταση που εγκρίθηκε ομόφωνα από το ΚΑΣ, την 1η Οκτωβρίου 2019, περιλαμβάνει την εκπόνηση νέας μελέτης φωτισμού για όλα τα προηγούμενα μνημεία, με βελτιώσεις στα σημεία που έχουν εντοπιστεί τεχνικές και αισθητικές ατέλειες. Προβλέπει την αντικατάσταση των υφιστάμενων λαμπτήρων τύπου HID με λαμπτήρες τύπου LED, που εξασφαλίζουν την απρόσκοπτη λειτουργία των εγκαταστάσεων για 20-25 χρόνια, με ελάχιστο κόστος συντήρησης ενώ τα φωτοτεχνικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά τους είναι ίδια αν όχι καλύτερα.
Με βάση τα παραπάνω, υποβλήθηκε η μελέτη, η οποία και εγκρίθηκε ομόφωνα εχθές από το ΚΑΣ. Στόχος της είναι η ανάδειξη των μνημείων και του άμεσου περιβάλλοντος τους, ώστε να γίνεται αντιληπτός ο όγκος και η γεωμετρία κάθε μέρους του συνόλου από οποιοδήποτε σημείο και από ποικίλες αποστάσεις. Η ποιότητα και η διάρκεια στο χρόνο θα εξασφαλιστεί με τον εκσυγχρονισμό της εγκατάστασης, τη μείωση των φωτιστικών σωμάτων και την αντικατάσταση τους με νέας τεχνολογίας. Τέλος, θα βελτιστοποιηθούν οι οδεύσεις των καλωδιώσεων στα μνημεία.
«Προβλέπαμε, δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού ότι στις 21 Ιουνίου, στο θερινό ηλιοστάσιο, θα ήταν όλα έτοιμα ώστε να γίνει, σα γιορτή, ο φωτισμός της Ακρόπολης, των βράχων και των μνημείων της Νότιας Κλιτύος. Λόγω κορωνοϊού η παράδοσή του φωτισμού στους Αθηναίους μετατίθεται περί τα μέσα Ιουλίου».