«Εάν πιστεύετε ότι μπορείτε να εξηγήσετε ένα επιστημονικό θέμα μέσα σε μόνο τρία λεπτά, τότε πάρτε μέρος στο διαγωνισμό μας. Μπορεί να είστε εσείς το νέο πρόσωπο της επιστήμης που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στο τελικό του FameLab International».
Με το μότο αυτό, το British Council της Ελλάδας απευθύνεται σε νέες και νέους που αγαπούν τις επιστήμες ζητώντας τους να πάρουν μέρος σε έναν από τους μεγαλύτερους διαγωνισμούς για την επικοινωνία της επιστήμης στον κόσμο. Κάθε διαγωνιζόμενος θα πρέπει να παρουσιάσει ένα επιστημονικό θέμα με τρόπο απλό και κατανοητό, μεταφέροντας τον ενθουσιασμό του στο κοινό και εξηγώντας με σαφήνεια την εφαρμογή του στην καθημερινότητα.
«Το FameLab διοργανώθηκε πρώτη φορά στην Βρετανία το 2005 από το «Cheltenham Science Festival» και εξαιτίας της μεγάλης επιτυχίας του άρχισε σε συνεργασία με το British Council να «ταξιδεύει» πρώτα πιλοτικά στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και στη συνέχεια σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη, την Ασία, την Ωκεανία, την Αφρική και την Αμερική», μου επεσήμανε ο Βαγγέλης Κραββαρίτης, υπεύθυνος εκπαιδευτικών και κοινωνικών προγραμμάτων στο British Council. «Ο διαγωνισμός έχει φτάσει σήμερα να διεξάγεται σε περισσότερες από 30 χώρες σε όλο τον κόσμο -συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας από το 2007- προσφέροντας επιμόρφωση και ευκαιρίες εξέλιξης σε εκατοντάδες νέους», τονίζει ο ίδιος.
Εμπειρία ζωής
Ο Γιώργος Πετρέλλης, απόφοιτος της Κτηνιατρικής του Αριστοτελείου, πήρε πρώτη φορά μέρος στο FameLab πριν από 3 χρόνια όσο ήταν ακόμη φοιτητής. Κέρδισε την τέταρτη θέση στον ημιτελικό διαγωνισμό, αλλά την επόμενη χρονιά αποφάσισε να δοκιμάσει ξανά. Πάνω στη σκηνή παρουσίασε ένα βλαστοκύτταρο που βοηθά ασθενείς ύστερα από κρανιοεγκεφαλική βλάβη ή αφαίρεση νεοπλάσματος στον εγκέφαλο να αναπληρώσουν τον νευρικό ιστό που αφαιρέθηκε. «Η κυτταρική αυτή θεραπεία αποτελούσε αντικείμενο ενασχόλησής μου στην κτηνιατρική και καθώς είναι ακόμη σε πειραματικό επίπεδο εφαρμόζεται μόνο σε συνθήκες εργαστηρίου. Ήμουν πραγματικά εντυπωσιασμένος από τις δυνατότητες των βλαστοκυττάρων από την πρώτη στιγμή που βρέθηκα στη Σχολή και ήθελα αυτόν τον ενθουσιασμό να τον μεταφέρω στο ευρύ κοινό. Νομίζω πως τα κατάφερα καθώς προκρίθηκα στον τελικό», μου είπε ο 25χρονος απόφοιτος της Κτηνιατρικής, που έχει ζήσει την εμπειρία του FameLab και σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Ο ίδιος, σήμερα παρακολουθεί ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα για τις τροπικές και λοιμώδεις ασθένειες στο Πανεπιστήμιο της Αμβέρσα και εξηγεί πως η συμμετοχή του στον διαγωνισμό διαμόρφωσε την πορεία του.
«Θα μπορούσα να γεμίσω ένα βιβλίο για το πώς μου άλλαξε τη ζωή. Το πιο σημαντικό για εμένα είναι πως ανακάλυψα την αγάπη μου για την επικοινωνία της επιστήμης και αυτό είναι κάτι που θα με συνοδεύει για το υπόλοιπο της ζωής μου. Έχω αποκτήσει γνώση και ικανότητες που χρησιμοποιώ καθημερινά στην επαγγελματική μου ζωή. Σε κάθε παρουσίαση, σε κάθε ομιλία μου, το FameLab με βοήθησε να ανακαλύψω τον δικό μου τρόπο να μεταφέρω το έργο μου και να παρουσιάζω την δουλειά μου τόσο σε επιστήμονες όσο και σε μη ειδικούς», εξηγεί.
Για την 25χρονη Μερόπη Καρακιουλάκη, που έχει πτυχίο Βιολογίας και σήμερα είναι στο τρίτο έτος της Ιατρικής, η εμπειρία της στον διαγωνισμό - μου αφηγείται - πως ήταν μία από τις σημαντικότερες μέχρι σήμερα στη ζωή της. «Με έκανε να πιστέψω περισσότερο στον εαυτό μου, να μάθω να αντιμετωπίζω το άγχος και την αγωνία μου, να θέλω να γίνομαι καλύτερη. Κατάφερα να ενισχύσω τις ικανότητές μου στον δημόσιο λόγο, αλλά και να μάθω από τους ειδικούς πώς να επικοινωνώ την επιστήμη μου στο ευρύ κοινό, έτσι ώστε να μοιράζομαι με τον κόσμο συναρπαστικές επιστημονικές πληροφορίες μέσα από τη Βιολογία και την Ιατρική», λέει.
Για δύο συνεχείς χρονιές, το 2015 και το 2016 πήρε μέρος στον διαγωνισμό θέλοντας να μάθει τι σημαίνει «επικοινωνία της επιστήμης» καταφέρνοντας τη δεύτερη χρονιά να κερδίσει τη δεύτερη θέση. Τα θέματα τα οποία ανέπτυξε στους ημιτελικούς και τελικούς των διαγωνισμών αφορούσαν τη συναισθηματική νοημοσύνη, την εξέλιξη του ανθρώπου, την αποκωδικοποίηση του ανθρώπινου εγκεφάλου και τη βιολογία πίσω από τα τατουάζ. «Μέσα από τα Masterclass που κερδίσαμε όσοι πήγαμε στον τελικό ήρθαμε σε επαφή με επαγγελματίες science communicators και μάθαμε τρόπους μετάδοσης της επιστημονικής πληροφορίας στο ευρύ κοινό, κάτι που ήταν πολύ σημαντικό για την ολοκλήρωσή μου ως επιστήμονας», εξηγεί η Μερόπη.
Τα τελευταία τρία χρόνια, με πρωτοβουλία του Βρετανικού Συμβουλίου της Ελλάδας, συμμετέχει στο πρόγραμμα SchoolLab που οργανώνει το British Council της Γαλλίας. Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος επισκέπτεται γαλλικά σχολεία και διδάσκει σε μικρούς μαθητές πώς να επικοινωνούν την επιστήμη. Επιπλέον, μέσω του Famelab, έγινε μέλος της ομάδας «Science Reactors» και ασχολήθηκε με την κωμωδία και το stand up comedy, αρχικά με την επιστημονική κωμωδία (stand up science) και στη συνέχεια με το γνήσιο stand up comedy, παίρνοντας μέρος σε πολλές παραστάσεις και φεστιβάλ. Έχοντας συσσωρεύσει όλη αυτή την εμπειρία, η Μερόπη Καρακιουλάκη έγινε κι εκείνη πλέον μέλος της κριτικής επιτροπής που αξιολογεί τους διαγωνιζόμενους της Θεσσαλονίκη, προσπαθώντας να διακρίνει τα νέα ταλέντα της επικοινωνίας της επιστήμης.
«Ποια είναι η συμβουλή που δίνετε στους νέους που θα σταθούν μπροστά σας για να προκριθούν στον διαγωνισμό»;
«Να διαλέξουν ένα θέμα που αγαπούν και να προσπαθήσουν να μας μεταδώσουν το πάθος τους για αυτό. Να το αναλύσουν με επιστημονικά ορθό, αλλά και κατανοητό τρόπο. Αυτό χρειάζεται ευρηματικότητα και πολλές πρόβες. Αν πραγματικά ευχαριστηθούν την διαδικασία, θα το ευχαριστηθούμε και εμείς που θα τους ακούσουμε και τότε θα τους περιμένει μία θέση στον τελικό της Αθήνας».
Νέοι με πάθος για την επιστήμη
Οι συμμετέχοντες στον διαγωνισμό θα πρέπει να έχουν κλείσει τα 18 και να σπουδάζουν ή να έχουν σπουδάσει σε κάποια σχολή θετικών και τεχνολογικών επιστημών ή επιστημών Υγείας. «Το πραγματικό κριτήριο ωστόσο είναι να έχουν πάθος για αυτό το οποίο κάνουν», σχολιάζει ο Βαγγέλης Κραββαρίτης από το British Council. Ο ίδιος αναφέρεται στον στόχο της φετινής διοργάνωσης. «Θα θέλαμε μέσα από αυτόν τον διαγωνισμό να προκύψει μια νέα «φουρνιά» ανθρώπων με πάθος για την επιστήμη, με ταλέντο στην επικοινωνία και με φιλοδοξία να προχωρήσουν», εξηγεί.
Κάθε χρόνο, σύμφωνα με τα στοιχεία του British Council, όλο και περισσότεροι νέοι από την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις της Ελλάδας, ζητούν να πάρουν μέρος στο FameLab. «Είναι φοβερά αισιόδοξο αυτό το γεγονός καθώς αποδεικνύει ότι το ενδιαφέρον των νέων για την επιστήμη αυξάνεται εποικοδομητικά», τονίζει ο Βαγγέλης Κραββαρίτης, κάνοντας ταυτόχρονα τον απολογισμό των 12 χρόνων του θεσμού. «Είναι συναρπαστικό να βλέπουμε παλιούς συμμετέχοντες να πετυχαίνουν σπουδαία πράγματα στη ζωή τους και να αναγνωρίζουν ότι βοηθήθηκαν από το πρόγραμμα του FameLab. Υπάρχει τίποτα πιο όμορφο από το να προσφέρεις ευκαιρίες εκπαίδευσης και εξέλιξης σε νέους ανθρώπους; Για εμάς είναι το πιο σημαντικό», καταλήγει ο ίδιος.
Το British Council συμπληρώνει φέτος 80 χρόνιας λειτουργίας και παρουσίας στην Ελλάδα και υπόσχεται περισσότερες δράσεις ειδικά στον τομέα της εκπαίδευσης και της επιστήμης. «Για εμάς αυτή η επέτειος είναι μία εξαιρετική ευκαιρία να θυμηθούμε τι έχουμε πετύχει, να ευχαριστήσουμε συνεργάτες και φίλους που είναι μαζί μας όλα αυτά τα χρόνια και να δεσμευτούμε ότι θα συνεχίσουμε να βελτιώνουμε τις ζωές των ανθρώπων δημιουργώντας ευκαιρίες, οικοδομώντας σχέσεις και καλλιεργώντας την εμπιστοσύνη», τονίζει ο επικεφαλής των εκπαιδευτικών και κοινωνικών προγραμμάτων του Συμβουλίου.
Ο νικητής του ελληνικού FameLab θα προκύψει ύστερα από τρεις προκριματικούς γύρους τον Μάρτιο σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και θα έχει την ευκαιρία να διαγωνιστεί στον τελικό του FameLab International, που θα πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια του «The Times Cheltenham Science Festival», από τις 4 έως τις 9 Ιουνίου στη Βρετανία.