Είχε την τύχη να πρωταγωνιστήσει σχεδόν με το ντεμπούτο της στα κινηματογραφικά πλατό σε δύο εμβληματικές και σήμερα αν μη τι άλλο κλασικές ταινίες, το γκανγκστερικό δράμα «Μπόνι και Κλάιντ» (1967) και τη ρομαντική περιπέτεια «Υπόθεση Τόμας Κράουν» (1968).
Για δεκαπέντε χρόνια θα παραμείνει στην κορυφή και θα πάρει τη θέση της πλάι στις θρυλικές ντίβες του παγκόσμιου κινηματογράφου, ακόμη κι αν οι επιλογές της τις επόμενες δεκαετίες την αδίκησαν (όπως και το πλήθος των πλαστικών επεμβάσεων που έκανε).
Από τη σκόνη του Μπάσκομ στο Χόλιγουντ
Η βραβευμένη με Όσκαρ, Φέι Ντάναγουεϊ γεννήθηκε στο Μπάσκομ της Φλόριντα στις 14 Ιανουαρίου του 1941 -σε λίγες ημέρες γίνεται 80 χρονών. Σε ένα μέρος, που όπως το χαρακτήρισε η ίδια, ήταν «ένας δρόμος, ένα βενζινάδικο και πολλή σκόνη».
Ο παππούς της ήταν αγρότης, ενώ ο πατέρας της ξέφυγε από το Μπάσκομ, ακολουθώντας την καριέρα του στρατιωτικού, ως υπαξιωματικός. Ακολουθώντας τους γονείς της, ταξίδεψε σε πολλά μέρη, ταλαιπωρήθηκε από τη διαρκή περιπλάνηση και από μικρή ονειρευόταν να βρει μια ήσυχη ζωή. Δεν τα κατάφερε, καθώς επέλεξε να μπει στον χώρο του θεάματος.
Μετά από σπουδές υποκριτικής στο Πανεπιστήμιο της Φλόριντα και μια σύντομη πορεία στο θέατρο, ερμηνεύοντας ρόλους όπως η Μπλανς Ντιμπουά, θα βρεθεί στο νέο κύμα του αμερικανικού σινεμά.
Δεν είναι τυχαίο ότι η Τζόαν Κρόφορντ είχε προβλέψει ότι απ’ όλες τις νέες ηθοποιούς της εποχής μόνο η Ντάναγουεϊ θα μπορούσε να γίνει μία πραγματική σταρ κι ας την είχε δει στη μετριότατη ταινία «Mommie Dearest».
Μπόνι και Τόμας Κράουν
Το 1967 ο Άρθουρ Πεν, ετοιμάζοντας το «Μπόνι και Κλάιντ» βρήκε στα πρόσωπα των Γουόρεν Μπίτι και της ανερχόμενης Ντάναγουεϊ τους ήρωες που ήθελε για το διάσημο παράνομο ζευγάρι της εποχής της ποτοαπαγόρευσης.
Δημιούργησε ένα κινηματογραφικό ζευγάρι, πολύ μακριά από την πραγματικότητα, αλλά που θα έμενε στην ιστορία. Με τον Μπίτι να είναι ο επαναστάτης και την Ντάναγουεϊ ο ρομαντισμός, μια μορφή βγαλμένη από τις σταρ της δεκαετίας του ’30. Τεράστια επιτυχία και μία υποψηφιότητα για το Όσκαρ Α Γυναικείου Ρόλου.
Τον επόμενο χρόνο θα πρωταγωνιστήσει στο υπέροχο φιλμ του Νόρμαν Τζούισον «Υπόθεση Τόμας Κράουν», δίπλα στον Στιβ Μακ Κουίν, που πραγματικά παίρνει πάνω του όλη του τη δόξα, όπως και η υπέροχη μουσική του Μισέλ Λεγκράντ. Κι όμως η Ντάναγουεϊ θα καταφέρει με την παγερή γοητεία της, τον βαθύ ερωτισμό της, να καταγράψει ακόμη έναν εμβληματικό ρόλο.
Από τον Συμβιβασμό στην αγκαλιά του Μαστρογιάνι
Το 1969 θα βρεθεί δίπλα στον Κερκ Ντάγκλας, για την ταινία του Ελίας Καζάν «Ο Συμβιβασμός», ένα δράμα αυτοκριτικής για τον αμφιλεγόμενο σκηνοθέτη, που είχε καταδώσει συναδέλφους του ως κομμουνιστές στην εποχή του Μακαρθισμού.
Ο Ντάγκλας ήταν και πάλι καλός, αλλά η Ντάναγουεϊ έδωσε αυτό το κάτι παραπάνω, με την ψυχρή αφοπλιστική ερμηνεία της. Την ίδια χρονιά θα παίξει στο ρομαντικό δράμα του Βιτόριο ντε Σίκα «Οι Εραστές», δίπλα στον Μαρτσέλο Μαστρογιάνι. Η ταινία δεν ήταν κάτι το ιδιαίτερο, αλλά θα σταθεί η αφορμή για να παρατήσει τον φωτογράφο Τζέρι Σάντσμπεργκ, με τον οποίο ήταν αρραβωνιασμένη, για να γίνει ζευγάρι με τον Μαστρογιάνι -ένας έρωτας που θα κρατήσει δυο χρόνια.
Τσάιναταουν
Το 1974 θα έρθει ακόμη μία μεγάλη στιγμή στην καριέρα της, με το αριστούργημα του Ρομάν Πολάνσκι «Τσάιναταουν», ένα συγκλονιστικό νέο-νουάρ, που περιγράφει τον σκοτεινό κύκλο του εγκλήματος και τη άμεση σύνδεσή του με τον αμερικανικό καπιταλισμό. Δίπλα της ο ασυγκράτητος Τζακ Νίκολσον, στην καλύτερη ίσως ερμηνεία του, αλλά και ο Τζον Χιούστον που υποδύεται τον πατέρα της, ένα πραγματικό τέρας. Απ’ τη μια επικίνδυνη και μοιραία και από την άλλη εύθραυστη και απροστάτευτη στις αρρωστημένες ορέξεις του άγριου επιχειρηματία πατέρα της και του κύκλου του. Συγκλονιστική ερμηνεία και ακόμη μία υποψηφιότητα για Όσκαρ.
Το Δίκτυο
Τον επόμενο χρόνο θα παίξει στο θαυμάσιο πολιτικό θρίλερ του Σίντνεϊ Πόλακ «Οι Τρεις Μέρες του Κόνδορα», δίπλα στον Ρόμπερτ Ρέντφορντ, ενώ ο κύκλος των μεγάλων επιτυχιών της θα κλείσει το 1976 με το συνταρακτικό δράμα «Το Δίκτυο» του Σίντνεϊ Λούμετ, που έχει ως θέμα τη χειραγώγηση των μαζών από τα τηλεοπτικά κανάλια. Ένας θρίαμβος και ένα Όσκαρ ’Α Γυναικείου Ρόλου.
Η φθορά του χρόνου και η στροφή του Χόλιγουντ
Μαζί με τη φθορά του χρόνου, που βασάνιζε την Φέι Ντάναγουεϊ, ήρθε και η φθορά -ή και στροφή- του Χόλιγουντ της αναζήτησης, των σπουδαίων κινηματογραφιστών, των καλλιτεχνών. Ήρθε η πτώση, που την συμπαρέσυρε και την ίδια. Θα παίξει σε αρκετές ταινίες, απ’ τις οποίες οι περισσότερες θα περάσουν στη λήθη.
Το δηλητηριώδες σχόλιο της Μπέτι Ντέιβις και η απόλυση
Κάποτε η επίσης ντίβα Μπέτι Ντέιβις είχε χαρακτηρίσει την Ντάναγουεϊ ως το χειρότερο πρόσωπο στο Χόλιγουντ.
Ο Πολάνσκι που την είχε σκηνοθετήσει στην ταινία «Τσάιναταουν» είχε επίσης δηλώσει σε δημοσιογράφο του Rolling Stone ότι ήταν αφόρητη (αυτό σε πολύ ευγενική απόδοση).
Τον περασμένο Ιούλιο, η Ντάναγουεϊ απολύθηκε από την παράσταση «Tea at Five», η οποία θα σηματοδοτούσε την επιστροφή της στο θέατρο και στο Μπρόντγουεϊ μετά από 37 ολόκληρα χρόνια. Ο λόγος; Επειδή είχε γίνει επικίνδυνη: Έβριζε τους εργαζομένους, χαστούκιζε τους βοηθούς της, τους πέταγε ό,τι έβρισκε μπροστά της και έλεγε διάφορα απίθανα, όπως να μην φορούν λευκά ρούχα στις πρόβες επειδή της αποσπούν την προσοχή. Οι άνθρωποι ανησύχησαν για τη σωματική ακεραιότητα τους και η Ντάναγουεϊ απολύθηκε. Και η λίστα των άθλων της εκτός οθόνης συνεχίζεται.