Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, έχει μόλις ολοκληρώσει ένα μακροσκελέστατο διάγγελμα. Με αυτό αναγνώρισε την αυτονομία των ουκρανικών περιοχών του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ. Ευρωπαίοι και Αμερικανοί μιλούν για κίνηση που ξεπέρασε τα όρια και ετοιμάζονται να επιβάλλουν κυρώσεις στη Ρωσία ή να αντιδράσουν «δυναμικά» όπως δηλώνουν. Και μετά τι;
Η φετινή κρίση στα ανατολικά σύνορα της Ουκρανίας δεν είναι χωρίς προηγούμενο. Εκκινεί στην πιο πρόσφατη εκδοχή της από το 2014 και την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία σχεδόν χωρίς επεισόδια. Φέτος ήταν η σειρά δύο άλλων ανατολικών περιοχών της Ουκρανίας, του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, να αποτελέσουν στόχο στα επεκτατικά σχέδια του Πούτιν.
Βεβαίως στην ίδια περιοχή κινούνται και ασκούνται επί μακρόν μεγάλες νατοϊκές στρατιωτικές δυνάμεις, τις οποίες φυσικά η Ρωσία επιθυμεί να εκδιώξει από την περιοχή και από την… «αυλή» της. Τα προσχήματα για ένα επεισόδιο πολλά και οι ευκαιρίες για ουσιαστική επίλυση λιγοστές.
Την ίδια στιγμή το ΝΑΤΟ και η Ευρώπη κρούουν αλλεπάλληλα καμπανάκια στη Ρωσία. Οικονομικές κυρώσεις σε πρώτο πλάνο και άλλα μέτρα αργότερα. Ωστόσο, η ενεργειακή εξάρτηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το ρωσικό φυσικό αέριο δεν αφήνει μέχρι σήμερα πολλά περιθώρια για δυναμικούς ελιγμούς.
Καθώς η ιστορία κάνει κύκλους έχει αξία να προσεγγίσει κανείς τη συμπεριφορά του Πούτιν και των δυτικών αναλογικά με εκείνες του Χίτλερ και των Αγγλογάλλων αντίστοιχα, λίγο πριν το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Τότε, το 1938, ο Βρετανός πρωθυπουργός, Άρθουρ Νέβιλ Τσάμπερλεϊν, ηγήθηκε του γνωστού πια δόγματος του «κατευνασμού» (appeasement), πιστεύοντας ότι αν έδιναν στον Χίτλερ όσα ζητούσε, αυτό θα αρκούσε για να περιορίσει το θηρίο στο κλουβί του και να αποσοβηθεί ο πόλεμος. Εν τέλει όχι μόνο «ειρήνη για τριάντα χρόνια» δεν επετεύχθη, αλλά ένα χρόνο μετά την προσάρτηση της δυστυχούς Τσεχοσλοβακίας οι Γερμανοί θα επιτίθονταν στην Πολωνία, ξεκινώντας έτσι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Κατ’ αναλογία με τους γερμανόφωνους Σουδήτες της Τσεχοσλοβακίας ο Βλαντιμίρ Πούτιν βλέπει τους ρωσόφωνους του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ ως τον ιδανικό δούρειο ίππο στα σχέδιά του για τον πλήρη έλεγχο της Ουκρανίας, την οποία θεωρεί χώρα-προτεκτοράτο των Αμερικανών και εμπόδιο στα σχέδια της χώρας του.
Σημαντικό είναι βεβαίως το γεγονός ότι αυτή τη φορά δεν ξεγελάστηκαν όλοι οι Ευρωπαίοι ηγέτες όπως συνέβη στο Μόναχο το 1938. Τζο Μπάιντεν, Όλαφ Σολτς και Εμμανουέλ Μακρόν επεδίωξαν τον διάλογο με τον Ρώσο πρόεδρο. Ο Πούτιν μπλόφαρε και μία μόλις ημέρα μετά την υποτιθέμενη συμφωνία για διεξαγωγή συνόδου με τη συμμετοχή όλων, αποφάσισε να αναγνωρίσει ως αυτόνομες τις περιοχές του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ προκαλώντας «χιονοστιβάδα» αντιδράσεων.
Την ίδια ώρα η ελληνική αντίδραση υπήρξε άμεση, με τη σύγκληση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας για τις 22/2 να σηματοδοτεί πολλά. Πρώτο στη λίστα το ζήτημα της ενεργειακής κρίσης και της ακρίβειας που θα προκληθεί από ενδεχόμενες πολεμικές επιχειρήσεις.
Εν αναμονή των επόμενων επεισοδίων του ρωσο-ουκρανικού δράματος η προσοχή στρέφεται πλέον στις Βρυξέλλες και την Ουάσινγκτον που διαμηνύουν σε όλους τους τόνους την πρόθεσή τους να τιμωρήσουν τη Ρωσία.
Το εγγύς μέλλον θα δείξει αν θα βρεθεί πράγματι κάποια χρυσή τομή μεταξύ όλων των εμπλεκομένων ή τα επόμενα επεισόδια θα είναι κυριολεκτικά δραματικά.