Μία από τις κύριες ανησυχίες της ουκρανικής στρατιωτικής ηγεσίας όχι πολύ καιρό πριν ήταν πως τα παλιά, σοβιετικής προέλευσης αντιαεροπορικά όπλα του οπλοστασίου τους θα έμεναν από πυραύλους, αφήνοντας μεγάλο κενό στην αεράμυνα, καθώς τα δυτικά συστήματα, ραντάρ και πύραυλοι έρχονταν με αργούς ρυθμούς. Η απάντηση που δόθηκε σε αυτό το πρόβλημα έλαβε το όνομα «FrankenSAM» (λογοπαίγνιο με τον «Φρανκενστάιν» και τον αντιαεροπορικό πύραυλο- Surface to Air Missile, SAM): Αυτό που έκαναν οι Ουκρανοί ήταν να ακολουθήσουν το παράδειγμα χωρών όπως η Πολωνία και η Τσεχία και να αρχίσουν να τροποποιούν τα σοβιετικά τους συστήματα αεράμυνας ώστε να είναι σε θέση να εκτοξεύουν δυτικής προέλευσης πυραύλους- και ένα τέτοιο σύστημα σημείωσε την πρώτη του κατάρριψη, σύμφωνα με Ουκρανό αξιωματούχο.
Ο εν λόγω στόχος ήταν ένα ρωσικό drone Shahed ιρανικής προέλευσης, και, σύμφωνα με τον Ουκρανό υπουργό στρατηγικής βιομηχανίας Ολεξάντρ Καμίσιν έλαβε χώρα την Τετάρτη το πρωί κατά τη διάρκεια επιδρομής με 20 Shahed, εκ των οποίων καταρρίφθηκαν τα 19.
Υπάρχουν τρεις εκδόσεις FrankenSAM: Η μία είναι ένα όχημα του σοβιετικού συστήματος Buk που εκτοξεύει αμερικανικούς πυραύλους Sea Sparrow, η δεύτερη ένα άλλο σοβιετικό όχημα – ενδεχομένως OSA- που εκτοξεύει αμερικανικούς Sidewinder (κανονικά πύραυλοι αέρος- αέρος) και η τρίτη ένα σύστημα που φαίνεται να συνδυάζει αμερικανικούς Patriot με σοβιετικά ραντάρ (πιθανώς από ουκρανικά συστήματα αεράμυνας S-300).
Το υβρίδιο Buk εκτιμάται πως είναι για να χτυπά στόχους σε απόσταση περίπου 16 χλμ, , το δεύτερο είναι μικρότερης εμβέλειας και το τρίτο μακράς εμβέλειας (140 χλμ και άνω). Τα μικρότερης εμβέλειας συστήματα λέγεται πως δοκιμάστηκαν στις ΗΠΑ το φθινόπωρο, ενώ το τρίτο φαίνεται να αναπτύσσεται ακόμα.
Τον συνδυασμό Buk- Sea Sparrow προωθούσε από το 2012 μια πολωνική εταιρεία, η WZU, ενώ περίπου την ίδια περίοδο η τσεχική Retia έφτιαξε έναν εκτοξευτή Kub (πρόγονος του Buk) με πυραύλους Aspide (ιταλικής προέλευσης). Λίγα χρόνια αργότερα, η WZU δοκίμασε γερμανικούς πυραύλους IRIS-T σε εκτοξευτές Osa (το συγκεκριμένο σύστημα υπάρχει και στο ελληνικό οπλοστάσιο, είναι γνωστό στη Δύση και ως SA-8 Gecko). Όσον αφορά στο μακράς εμβέλειας σύστημα, χρειάζεται σχεδιασμό εξαρχής- ωστόσο δεν υπάρχει τόσο επείγουσα ανάγκη για αυτό, καθώς η Ουκρανία διαθέτει ήδη και χρησιμοποιεί κανονικές συστοιχίες Patriot, ενώ διέθετε εξαρχής και, επίσης, σοβιετικής προέλευσης, συστήματα μακράς εμβέλειας S-300. Γενικότερα μιλώντας, αυτό που χρειάζεται η Ουκρανία περισσότερο είναι πύραυλοι, όχι εκτοξευτές- και τέτοια συστήματα επιτρέπουν την αξιοποίηση μέσων και όπλων που υπάρχουν σε ικανές ποσότητες τόσο στην Ουκρανία όσο και στη Δύση.
Με πληροφορίες από Forbes, Warzone, Newsweek, Business Insider