«Gapjil» ή αλλιώς πως οι προϊστάμενοι βασανίζουν τους εργαζόμενους στη Νότια Κορέα

Τιμωρίες όπως ξύλο ή κατάποση ανθρώπινων ακαθαρσιών, σέξι χοροί για τα αφεντικά κ.ο.κ.

Έπειτα από μήνες παρενόχλησης που υφίστατο στη δουλειά, η Κριστίν Γιουνγκ, εργαζόμενη σε εταιρία στη Νότια Κορέα, κατήγγειλε τελικά τον φερόμενο ως δράστη. Αποτέλεσμα: απολύθηκε και ο εργοδότης της τήν μήνυσε για δυσφήμιση.

Η περίπτωσή της δεν σπανίζει στη Νότια Κορέα όπου οι συνθήκες εργασίας είναι σκληρές, το ανταγωνισμός ακραίος και οι μισθωτοί κατά κανόνα υφίστανται ασφυκτικές πιέσεις από τους ανωτέρους τους. 

Ωστόσο όλα αυτά μπορεί να αλλάξουν καθώς από την Τρίτη τίθεται σε ισχύ νέα νομοθεσία. Οι εργοδότες που απολύουν άδικα τους εργαζόμενούς τους επειδή καταγγέλλουν παρενόχληση, κινδυνεύουν με ποινικές διώξεις.

Η 11η οικονομία παγκοσμίως κυριαρχείται από τα chaebols, τις τεράστιες οικογενειακές κοινοπραξίες, κάτι που αποτελεί πρόσθετο παράγοντα για την επισφαλή θέση των εργαζομένων.

Η 37χρονη Κριστίν Γιουνγκ αναφέρει ότι αυτός που την παρενοχλούσε ήταν ο πατέρας του προέδρου και διευθύνοντα συμβούλου της εταιρίας. «Μια φορά μου είπε ότι τρανταζόταν το κτίριο όταν περπατούσα γιατί ήμουν υπερβολικά παχιά», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο. «Άλλη φορά προσπάθησε να με ακολουθήσει μέσα στις γυναικείες τουαλέτες. Άλλη φορά με άγγιζε στην κοιλιά μέσα στο γραφείο του. Όμως όταν μίλησα για το πρόβλημα αυτό, η διεύθυνση με κατηγόρησε ότι απεχθάνομαι τους άνδρες και ότι είμαι ψεύτρα». 

Σύμφωνα με πρόσφατη κυβερνητική μελέτη, τα δύο τρίτα των εργαζομένων παρενοχλούνται στη δουλειά, ενώ το 80% είναι μάρτυρες αυτών των κρουσμάτων παρενόχλησης. Πρόκειται για τόσο συχνές συμπεριφορές που οι Νοτιοκορεάτες έχουν εφεύρει μια λέξη για να τις περιγράφουν: gapjil, που ορίζει τις καταχρηστικές συμπεριφορές όσων κατέχουν θέσεις εξουσίας.

 

Μια από τις πιο γνωστές περιπτώσεις «gapjil» είναι η πασίγνωστη υπόθεση των «ξηρών καρπών που συνόδευαν το απεριτίφ» της κληρονόμου των κορεατικών αερογραμμών Korean Air, το 2014. Η Τσο Χιουν-Αχ, η κόρη του προέδρου της Korean Air και ηγετικό στέλεχος της εταιρίας τότε, είχε κατηγορήσει τα μέλη του πληρώματος όταν της σέρβιραν ξηρούς καρπούς που δεν είχε ζητήσει και μάλιστα όχι σε μπολ, αλλά στο σακουλάκι τους, απαιτώντας την αποβίβαση του επικεφαλής φροντιστή του αεροσκάφους που πραγματοποιούσε πτήση. 

Η Κριστίν Γιουνγκ, από την πλευρά της, πήρε το θάρρος πέρυσι και ήρθε σε επαφή με το υπουργείο Εργασίας. Ωστόσο αυτό εκτίμησε ότι η περίπτωσή της δεν ενέπιπτε στην περίπτωση της παρενόχλησης γιατί ο φερόμενος ως δράστης δεν ήταν ούτε ανώτερός της στην ιεραρχία της εταιρίας ούτε εργαζόμενος στην επιχείρηση. Ωστόσο πήγαινε στο γραφείο «σχεδόν καθημερινά», σύμφωνα με την Γιουνγκ.

Στο εξής, οι επιχειρηματίες που «θα παρεκκλίνουν στη συμπεριφορά τους ή θα απολύουν άδικα» τους εργαζόμενους που καταγγέλλουν παρενόχληση θα κινδυνεύουν με τριετή φυλάκιση ή πρόστιμο ύψους έως 30 εκατομμυρίων γουόν (22.000 ευρώ).

Εργαζόμενοι αναγκασμένοι να γράφουν τις εκθέσεις των παιδιών του αφεντικού τους, να εκτελούν «σέξι χορούς» προς τέρψιν της διοίκησης ή ακόμη να αφαιρούν με τσιμπιδάκι τις γκρίζες τρίχες από την κώμη του διευθυντή τους, είναι μερικά από τα παραδείγματα κατάχρησης στην εργασία που καταγράφει η οργάνωση προστασίας των εργαζομένων Workplace Gapjil 119.

 

Κρούσματα άσκησης βίας στη δουλειά έχουν καταγραφεί επίσης. Το 2016 ένας καθηγητής πανεπιστημίου φυλακίστηκε γιατί έδειρε έναν εργαζόμενο που ήταν παλιός φοιτητής του, με το μπαστούνι του μπέιζμπολ, γιατί ο νεαρός έκανε διαλείμματα κατά την εργασία και τον ανάγκασε να φάει ανθρώπινες ακαθαρσίες.

Το πρόβλημα εντοπίζεται σχεδόν σε όλους τους τομείς: στη μουσική K-pop, στον κινηματογράφο, στην υγεία, στον αθλητισμό, στο πανεπιστήμιο... Το κοινωνικό σύστημα προστασίας βρίθει κενών και η ανεργία καλπάζει, παράγοντες που αποθαρρύνουν τα θύματα να μιλούν.

Όταν ένα θύμα διαμαρτύρεται για παρενόχληση στη διεύθυνση, εισπράττει την απάντηση: «Δεν έχετε παρά να φύγετε. Αλλά όντως μπορείτε να βρείτε αλλού δουλειά; ίσως στα McDonalds;».

Ο Παρκ Γεόμ-γκιου, μέλος της οργάνωσης, επισημαίνει τα κενά του νέου νόμου που δεν τιμωρεί ευθέως «αυτούς που παρενοχλούν», αλλά μόνο τους εργοδότες που τιμωρούν τα θύματα τα οποία παύουν να σιωπούν. «Ωστόσο είναι ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της αλλαγής. Οι άνθρωποι θα αισθάνονται πιο ασφαλείς να μιλήσουν σε περίπτωση που δεχτούν παρενόχληση», τονίζει.

Για τον Μάικλ Χαρτ, κοινωνιολόγο στο Πανεπιστήμιο της Σεούλ, ο απόλυτος σεβασμός της ιεραρχίας που ισχύει στη Νότια Κορέα προέρχεται από την περίοδο της ιαπωνικής κατοχής και υιοθετήθηκε στη συνέχεια από τις αυταρχικές ηγεσίες της Νότιας Κορέας. Το «gapjil» είναι ένα «μέσο να αυτοεπιβεβαιώνεσαι και να επιβεβαιώνεις στους άλλους την κοινωνική σου θέση και το κύρος σου», δηλώνει.

Ο νέος νόμος έρχεται πολύ αργά για ανθρώπους όπως η Κριστίν Γιουνγκ, η οποία και απολύθηκε από τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο και σε βάρος της εκκρεμεί μήνυση για δυσφήμιση.

Η καταγγελία αυτή δεν έφθασε μέχρι τη δίκη αλλά η Γιουνγκ, η οποία μήνυσε από την πλευρά της αυτόν που την παρενοχλούσε, είχε σκεφτεί την αυτοκτονία. «Δεν μου συμπεριφέρθηκαν σαν να είμαι άνθρωπος αλλά σαν αντικείμενο μιας χρήσης».

Πηγές: ΑFP, ΑΠΕ-ΜΠΕ