Κάθε χρόνο, χιλιάδες Νοτιοκορεάτες, κυρίως άτομα ηλικίας 50 και 60 ετών, πεθαίνουν μόνοι, αποκομμένοι από την οικογένεια και τους φίλους τους. Μερικές φορές χρειάζονται μέρες ή και εβδομάδες πριν βρεθούν οι σοροί τους.
Αυτοί είναι οι «μοναχικοί θάνατοι» της χώρας, γνωστοί στα κορεατικά ως «godoksa» και είναι μέρος ενός μεγαλύτερου προβλήματος μοναξιάς και απομόνωσης που βιώνει η χώρα. Ένα ζήτημα, που πιέζει την κυβέρνηση να αντιμετωπίσει το συντομότερο όλα τα εμπόδια ώστε να το καταπολεμήσει.
Στην πολυσύχναστη πρωτεύουσα Σεούλ, οι αρχές ανακοίνωσαν την περασμένη εβδομάδα ότι θα δαπανήσουν 451,3 δισεκατομμύρια γουόν (σχεδόν 327 εκατομμύρια δολάρια) μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, για να «δημιουργήσουν μια πόλη όπου κανείς δεν θα είναι μόνος».
Οι πρωτοβουλίες περιλαμβάνουν συμβούλους μοναξιάς, οι οποίοι μέσω της τηλεφωνικής γραμμής 24/7 θα παρέχουν συμβουλευτική, συχνές προσωπικές επισκέψεις σε άτομα που θεωρούνται μοναχικά ή απομονωμένα και περισσότερες κυβερνητικές παρεμβάσεις.
«Η μοναξιά και η απομόνωση δεν είναι ένα πρόβλημα που πρέπει να λύσει καθένας μόνος του, αλλά καθήκον της κοινωνίας να το επιλύσει από κοινού», δήλωσε ο δήμαρχος της Σεούλ,
Ο Σε-Χουν, τόνισε πως η πόλη του θα «κινητοποιήσει όλες τις δημοτικές υπηρεσίες για να βοηθήσει τους μοναχικούς ανθρώπους να θεραπευτούν και να «επιστρέφουν στην κοινωνία».
Στο πλαίσιο αυτό, η δημοτική αρχή σχεδιάζει να παρέχει διευρυμένες ψυχολογικές υπηρεσίες, ειδικά προγράμματα διατροφής για μεσήλικες και ηλικιωμένους, ένα ειδικό «σύστημα αναζήτησης» για τον εντοπισμό των ανθρώπων που χρειάζονται βοήθεια και δραστηριότητες, όπως κηπουρική, αθλητισμό, λέσχες βιβλίων και άλλα, που θα τους ενθαρρύνουν να βγουν έξω και να κοινωνικοποιηθούν,
Αν και αυτές οι δράσεις είναι μια καλή αρχή, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι πρέπει να γίνουν ακόμη περισσότερες καθώς η μοναξιά είναι μέρος της κορεατικής κουλτούρας και είναι δύσκολο να αλλάξει σε μια νύχτα.
«Η μοναξιά είναι ένα σημαντικό κοινωνικό ζήτημα αυτή τη στιγμή, επομένως οι προσπάθειες ή οι πολιτικές για την αντιμετώπισή της είναι απολύτως απαραίτητες», δήλωσε η An Soo-jung, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Myongji, προειδοποιώντας ότι «χρειάζεται να εξετάσουμε προσεκτικά την αποδοτικότητα των μέτρων».
Χιλιάδες μοναχικοί θάνατοι
Το πρόβλημα της μοναξιάς έχει απασχολήσει τις αρχές σε εθνικό επίπεδο την τελευταία δεκαετία οπότε και αυξήθηκε ο αριθμός των νέων που αποσύρονται από τον κόσμο και περνούν τις μέρες τους απομονωμένοι στο σπίτι, ακόμη και για μήνες.
Το φαινόμενο, γνωστό με τον ιαπωνικό όρο «hikikomori», έχει αρχίσει και προκαλεί τεράστια ανησυχία σε παγκόσμιο επίπεδο καθώς δεν εμφανίζεται μόνο στην Ασία αλλά και την Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
Η Νότια Κορέα είχε ωστόσο το 2022 έως και 244.000 τέτοιες περιπτώσεις ενώ ο αριθμός των μοναχικών θανάτων έχει αυξηθεί, φτάνοντας τους 3.661 πέρυσι, από 3.559 το 2022 και 3.378 το 2021, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας της χώρας.
Η γήρανση του πληθυσμού και η μείωση του ποσοστού γεννήσεων σημαίνει ότι υπάρχουν σταθερά περισσότεροι θάνατοι από γεννήσεις τα τελευταία χρόνια. Το συνολικό ποσοστό θανάτων στη Νότια Κορέα αυξάνεται σημαντικά και αυτό περιλαμβάνει πολλούς μοναχικούς θανάτους κυρίως μεσηλίκων και ηλικιωμένων ανδρών.
Πάνω από το 84% των μοναχικών θανάτων που καταγράφηκαν πέρυσι ήταν άνδρες, πέντε φορές μεγαλύτερος από τον αριθμό των θανάτων γυναικών, σύμφωνα με το υπουργείο.
Οι άνδρες ηλικίας 50 και 60 ετών είναι πάνω από το 50%, καθιστώντας τους «ιδιαίτερα ευάλωτους στον κίνδυνο να πεθάνουν μόνοι».
Η αίσθηση της αποτυχίας
Η μοναξιά δεν είναι κοινωνικό φαινόμενο μόνο στην Νότια Κορέα αν και σε ορισμένους πολιτισμούς, είναι αποτέλεσμα «μη ικανοποιητικών σχέσεων», υποστηρίζει η An Soo-jung.
«Στην Κορέα, οι άνθρωποι λένε ότι αισθάνονται πολύ μόνοι όταν νιώθουν ότι δεν είναι αρκετά άξιοι ή δεν έχουν κάποιο σκοπό στη ζωή τους».
Αυτό το συναίσθημα είναι ιδιαίτερα έντονο στους Κορεάτες Millennials και στην Gen Z που θεωρούνται ευαίσθητοι στην κριτική, υπερβολικά υποκριτικοί και φοβούνται την αποτυχία.
Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο διαπίστωσε ότι η επιδημία της μοναξιάς είναι συνδεδεμένη με την κορεάτικη κουλτούρα, η οποία «δίνει έμφαση στην οικογενειακή σχέση ως αυτοσκοπό» ή στους ανθρώπους που ορίζουν τον εαυτό τους σε σχέση με τους άλλους γύρω τους.
Ως αποτέλεσμα, οι Νοτιοκορεάτες μπορεί να αισθάνονται βαθιά μοναξιά ή ένα αίσθημα αποτυχίας εάν δεν βρίσκονται σε σχέση ή σε έναν γάμο θεωρώντας ότι δεν «έχουν εκπληρώσει τον προορισμό τους απέναντι στους γονείς ή στην κοινωνία», υποστηρίζει η μελέτη.
«Αυτή είναι μια σημαντική διαφορά σε σχέση με άλλους λαούς», σύμφωνα με την An που υποστηρίζει πως οι Κορεάτες μπορεί να έχουν μια ακμάζουσα κοινωνική ζωή και στενούς δεσμούς, αλλά παρόλα αυτά να αισθάνονται μόνοι «όταν συγκρίνουν τον εαυτό τους με άλλους θεωρώντας ότι είναι καλύτεροι και πιο χρήσιμοι στην κοινωνία».
Όταν οι απαιτήσεις της κοινωνίας «στενεύουν»
Η μελέτη εντόπισε κι άλλους παράγοντες που οδηγούν στη μοναξιά όπως η μονογονεϊκές οικογένειες, η χαμηλή κοινωνική ζωή έξω από την εργασία και την στενή οικογένεια, η κυριαρχία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και ο τρόπος με τον οποίο ενισχύεται το αίσθημα της ανεπάρκειας και της ανταγωνιστικής κουλτούρας στη χώρα η οποία είναι απόλυτα προσηλωμένη στα επιτεύγματα.
Όλα αυτά κάνουν τους ανθρώπους να νιώθουν μοναξιάς γιατί δεν κατάφεραν να πιάσουν τους στόχους της ζωής τους.
«Όταν όλοι επιδιώκουμε τις ίδιες επιτυχίες, καταλήγουμε να χάνουμε τον εαυτό μας», υπογραμμίζει η An Soo-jung, λέγοντας ότι «η κοινωνία μας απαιτεί εξαιρετικά συλλογική κοινωνική ζωή, αλλά συχνά αποτυγχάνει να σεβαστεί το άτομο».
Η κυβέρνηση της Νότιας Κορέας έχει αναλάβει διάφορες πρωτοβουλίες όλα αυτά τα χρόνια για την καταπολέμηση του προβλήματος, συμπεριλαμβανομένου του νόμου για την πρόληψη και διαχείριση του μοναχικού θανάτου.
Το 2023, η κυβέρνηση ενέκρινε μια τροπολογία με την οποία κάποιοι μοναχικοί νέοι δικαιούνται ακόμη και οικονομική βοήθεια έως και 650.000 κορεατικά won (475 δολάρια) το μήνα για έξοδα διαβίωσης, για να τους βοηθήσει να «επανέλθουν στην κοινωνία».
Σχεδόν 1 στους 4 ενήλικες νιώθει μόνος
Εκτός από τη Νότια Κορέα το φαινόμενο είναι ιδιαίτερα έντονο και στην Ιαπωνία, γνωστό ως «hikikomori» το οποίο αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά και μελετήθηκε σε βάθος με την κυβέρνηση να έχει διορίσει Υπουργό Μοναξιάς και Απομόνωσης το 2021.
Το επόμενο έτος, η κυβέρνηση δημοσίευσε ένα εντατικό σχέδιο αντιμέτρων, συμπεριλαμβανομένης μιας 24/7 υπηρεσίας με κοινωνικά προγράμματα εργασίας και ψυχικής στήριξης.
Στον υπόλοιπο κόσμο, χώρες όπως η Βρετανία και οι ΗΠΑ έχουν αναγνωρίσει το οξύ πρόβλημα της μοναξιάς προειδοποιώντας για «επιδημία μοναξιάς και απομόνωσης».
Ακόμη και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δημιούργησε το 2023 μια επιτροπή για την καταπολέμηση της μοναξιάς αποκαλώντας την «πιεστική απειλή για την υγεία».
«Πρέπει να καλλιεργήσουμε την ικανότητα να νοιαζόμαστε τόσο για τον εαυτό μας όσο και για τους άλλους. Αλλά η ζωή μας στην κοινωνία είναι τόσο σκληρή, οπότε νιώθουμε ότι μας λείπει ο χρόνος να φροντίσουμε ακόμη και τον εαυτό μας» καταλήγει η Νοτιοκορεάτισσα καθηγήτρια.
Πηγή: CNN