Μια αγωγή που κατατέθηκε εναντίον του ελληνικού κράτους στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατηγορεί την Αθήνα για ένα «συγκλονιστικό επίπεδο βίας» σε επιχειρήσεις που αποτελούν μέρος μιας παράνομης απώθησης για να σταματήσει η άφιξη προσφύγων και μεταναστών στην Ελλάδα, αναφέρει σε δημοσίευμά του ο βρετανικός Guarfdian.
Η αγωγή, που κατατέθηκε από τη ΜΚΟ Νομικό Κέντρο Λέσβου, επικεντρώνεται σε ένα φερόμενο περιστατικό τον Οκτώβριο του περασμένου έτους, στο οποίο ένα αλιευτικό σκάφος ξεκίνησε από την Μαρμαρίδα της Τουρκίας για την Ιταλία μεταφέροντας περίπου 200 άτομα, συμπεριλαμβανομένων 40 παιδιών και μιας εγκύου γυναίκας. Το πλοίο αντιμετώπισε δυσκολίες σε μια καταιγίδα στα νότια παράλια της Κρήτης, αναγκάζοντας τον καπετάνιο να ζητήσει βοήθεια μέσω ασυρμάτου.
Η ΜΚΟ ισχυρίζεται ότι σε μια επιχείρηση άνευ προηγουμένου, αντί να βοηθήσει τους ανθρώπους στο πλοίο, ένα ελληνικό σκάφος αναζήτησης και διάσωσης και δύο μικρά περιπολικά σκάφη σταμάτησαν τη βάρκα των διακινητών για πέντε ώρες έως ότου έφτασαν ταχύπλοα που μετέφεραν μασκοφόρους κομάντο. Αρκετοί επιβάτες ισχυρίζονται ότι ξυλοκοπήθηκαν στο συμβάν που ακολούθησε, σύμφωνα πάντα με τον Guardian.
Οι εν λόγω επιβάτες, κατά τα λεγόμενα των καταγγελλόντων, φέρονται να χωρίστηκαν σε δύο ομάδες και να μεταφέρθηκαν σε δύο μεγάλες βάρκες της ακτοφυλακής, όπου ένοπλα πληρώματα 10-15 ανδρών, οι περισσότεροι φορώντας μπαλακλάβες, τους έψαξαν και τους κατάσχεσαν αντικείμενα, όπως τηλέφωνα, διαβατήρια και χρήματα.
Σύμφωνα με τους ίδιους ισχυρισμούς, οι επιβάτες αναγκάστηκαν να μεταβούν σε πολλές μικρές σωσίβιες σχεδίες, σπρώχτηκαν πίσω στα τουρκικά νερά και εγκαταλείφθηκαν στη θάλασσα χωρίς φαγητό, νερό, σωσίβια ή οποιοδήποτε μέσο για να ζητήσουν βοήθεια.
Μέχρι τη στιγμή που τους περισυνέλλεξε η τουρκική ακτοφυλακή, η περιπέτειά τους διήρκεσε περισσότερο από 24 ώρες, τονίζει ο Guardian.
«Hταν σαν να βλέπεις ταινία. Οι άντρες από τα ταχύπλοα πηδούσαν στο σκάφος φωνάζοντας, όλοι είχαν όπλα και μαχαίρια και φορούσαν μαύρα και κουκούλες», δήλωσε ένας μάρτυρας από τη Συρία.
«Αρχισαν να χτυπούν ανθρώπους με γκλομπ, ψάχνοντας τον καπετάνιο. Με χτύπησαν στο πρόσωπο και έσπασαν τα γυαλιά μου… Καταλαβαίνω ότι δεν μας θέλουν, αλλά θα μπορούσαν να μας στείλουν πίσω στην Τουρκία χωρίς την χρήση βίας. Οταν μας έβγαλαν στις σχεδίες, όλοι νομίζαμε ότι θα πεθάνουμε», είπε.
Η αγωγή ισχυρίζεται ότι η πρακτική των «pushbacks» (σ.σ. παράνομες απωθήσεις) έχει γίνει «στάνταρ» για την ελληνική ακτοφυλακή από τον Μάρτιο του 2020, όταν η Τουρκία, σε μια προσπάθεια να πιέσει την ΕΕ, είπε στα 4 εκατομμύρια εγγεγραμμένους πρόσφυγες της ότι δεν θα εμπόδιζε πλέον την προσπάθειά τους να φτάσουν στην Ευρώπη.
«Η Αθήνα αντέδρασε σταματώντας προσωρινά όλες τις νέες αιτήσεις ασύλου και έκτοτε φέρεται να χρησιμοποιεί ολοένα και πιο βάναυσες τακτικές για να αποτρέψει τους ανθρώπους από την Τουρκία να κάνουν αυτό το ταξίδι» ισχυρίζεται ο Guardian.
Τα ακριβή στοιχεία είναι δύσκολο να επαληθευτούν, συνεχίζει το δημοσίευμα, αλλά ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημοσιογράφοι έχουν καταγράψει εκατοντάδες φερόμενα περιστατικά ώθησης κατά τους τελευταίους 12 μήνες.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι άνθρωποι που προσπαθούν να διασχίσουν το Αιγαίο λέγεται ότι έχουν υποστεί αναχαίτιση, ρυμουλκούνται πίσω στα τουρκικά νερά και έχουν μείνει αβοήθητοι στα δικά τους σκάφη, αφού η ελληνική ακτοφυλακή απενεργοποίησε τους κινητήρες τους ή σε σωσίβιες σχεδίες ασφυκτικά γεμάτες.
Σε τουλάχιστον μία περίπτωση, ο οργανισμός φύλαξης των συνόρων της ΕΕ, Frontex, κατηγορείται για κάλυψη αποδεικτικών στοιχείων μιας ελληνικής επιχείρησης pushback, επιμένει ο Guardian.
Τα αιτήματα του Guardian για σχόλιο από Eλληνες αξιωματούχους δεν απαντήθηκαν, σύμφωνα με το δημοσίευμα, ενώ η Ελλάδα έχει αρνηθεί στο παρελθόν αυτές τις κατηγορίες.
Το «pushback» δεν είναι καν ο σωστός όρος. Είναι απόφαση των αρχών να εγκαταλείψουν εσκεμμένα ανθρώπους στη θάλασσα θέτοντας τη ζωή τους σε κίνδυνο, χωρίς μέσα να ζητήσουν διάσωση και καμία ευκαιρία να ζητήσουν άσυλο», δήλωσε η Νατάσα Νταϊλιάνη, δικηγόρος του Νομικού Κέντρου της Λέσβου που εκπροσωπεί ορισμένους από τους επιζώντες.
«Είναι μια νέα και ενοχλητική τάση που χαρακτηρίζεται από συστηματική βία, η οποία έχει αυξηθεί τον τελευταίο χρόνο στην περιοχή του Αιγαίου. Ακόμα και σκάφη έρευνας και διάσωσης χρησιμοποιούνται τώρα εναντίον μεταναστών, κάτι που αποτελεί αξιοσημείωτη εικόνα για το σημείο που οι ελληνικές αρχές είναι τώρα πρόθυμες να φτάσουν», συμπλήρωσε.
Η αγωγή αυτή είναι η πέμπτη που κατατέθηκε στο ΕΣΔΑ για τις φερόμενες παραβιάσεις των δικαιωμάτων μεταναστών και προσφύγων από την Ελλάδα. Η πρόοδος είναι αργή, αλλά οι προσφεύγοντες ελπίζουν ότι η τελευταία υπόθεση θα πείσει το δικαστήριο ότι οι απωθήσεις είναι παράνομες.
Η απόφαση του δικαστηρίου πέρυσι ότι η Ισπανία δεν παραβίασε τα δικαιώματα δύο ανδρών που εκδίωξε από τον θύλακα της Μελίγια με το επιχείρημα ότι είχαν προσπαθήσει να εισέλθουν παράνομα «ως μέρος μιας μεγάλης ομάδας», αποτελεί ένα ανησυχητικό προηγούμενο.
Πηγή: Guardian