Είναι η πρώτη φορά μετά την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών τον περασμένο Ιούνιο που εμφανίζονται σύννεφα στις έως τώρα αγαστές σχέσεις της ελληνικής κυβέρνησης με την ΠΓΔΜ. Ενώ μέχρι πρότινος όλα έδειχναν ότι βαίνουμε απροβλημάτιστα προς την κύρωση της Συμφωνίας τον Ιανουάριο από το ελληνικό κοινοβούλιο, ο Ζάεφ δυναμιτίζει το καλό κλίμα με αλυτρωτικές δηλώσεις, που προκάλεσαν την παρέμβαση του Προκόπη Παυλόπουλου. Αίσθηση προκαλεί η επανεμφάνιση στο προσκήνιο του ειδικού διαμεσολαβητή του ΟΗΕ, Μάθιου Νίμιτς.
Σύμφωνα με πληροφορίες το Μέγαρο Μαξίμου είναι προβληματισμένο και ενοχλημένο μετά τις χτεσινές δηλώσεις του Πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ, ο οποίος ανέφερε πως με τη συμφωνία δημιουργούνται προϋποθέσεις ακόμη και για πιθανή διδασκαλία της «μακεδονικής» γλώσσας στη βόρεια Ελλάδα, ενώ αναφέρθηκε σε «Μακεδόνες του Αιγαίου», εννοώντας τους Έλληνες της Μακεδονίας, για τους οποίους είπε ότι δεν έχει γίνει τίποτα τα τελευταία 27 χρόνια.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Μάθιου Νίμιτς πραγματοποίησε τηλεφωνική παρέμβαση στην κυβέρνηση της πΓΔΜ με αφορμή τις δηλώσεις Ζάεφ για «μακεδονική μειονότητα» στην Ελλάδα.
Θεωρείται πιθανό να υπάρξει ή να έχει ήδη υπάρξει επικοινωνία του με τον Ζόραν Ζάεφ, δεδομένου ότι οι δύο πολιτικοί κρατούν ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας.
Επίσης, θεωρείται δεδομένο ότι ο Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Κατρούγκαλος μίλησε με τον Μάθιου Νίμιτς τις τελευταίες ώρες, ενώ αποκτά μεγάλο ενδιαφέρον πλέον η συνάντησή του τις επόμενες μέρες με τον Υπουργό Εξωτερικών της ΠΓΔΜ, Νικολά Ντιμιτρόφ, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.
Αναδίπλωση από ΠΓΔΜ: οι δηλώσεις παρερμηνεύτηκαν
Στον απόηχο του θορύβου που προκλήθηκε από τη δήλωση Ζάεφ, η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ έκανε λόγο για παρερμηνεία των λεγομένων του, προσθέτοντας ότι είναι αποφασισμένη να εφαρμόσει πλήρως τη Συμφωνία των Πρεσπών.
«Ολες οι ενέργειες και οι δηλώσεις μας γίνονται με καλή πίστη για να υποστηρίξουμε τη συμφωνία. Ως χώρα που φιλοδοξεί να ενταχθεί στην ΕΕ, κατανοούμε ότι το εκάστοτε κράτος φροντίζει τους πολίτες της και ότι οι χώρες των Βαλκανίων δεν παρεμβαίνουν στις εσωτερικές υποθέσεις των γειτονικών τους χωρών», αναφέρθηκε σχετικά.
«Θέλουμε να υπογραμμίσουμε το άρθρο 4 (3) της συμφωνίας των Πρεσπών βάσει του οποίου δεσμευόμαστε να μην παρεμβαίνουμε στις εσωτερικές υποθέσεις της Ελλάδας (...) Με αυτή την έννοια, είναι κατανοητό ότι οι πολιτικές γλώσσας και στις δύο χώρες δεν καθορίζονται από τη συμφωνία Πρεσπών. Κατανοούμε και σεβόμαστε ότι το ζήτημα που αφορά στις γλώσσες που διδάσκονται στην Ελλάδα είναι ένα ζήτημα εσωτερικών υποθέσεων και εσωτερικής πολιτικής», υπογραμμίζουν κυβερνητικοί κύκλοι της ΠΓΔΜ.
Προσθέτουν δε ότι ο κ. Ζάεφ είναι απολύτως προσηλωμένος «σε μια πολιτική που φέρνει τις ευρωπαϊκές αξίες στην περιοχή των Βαλκανίων, ενώ δεσμεύεται να βελτιώσει τις σχέσεις καλής γειτονίας» και καταλήγουν: «Λυπούμαστε που τα σχόλιά του παρερμηνεύτηκαν».
Η παρέμβαση του Προέδρου της Δημοκρατίας: Δεν θα δεχτούμε αυθαίρετες και αλυτρωτικές ερμηνείες
Δεν είμαστε διατεθειμένοι, ενόψει της οριστικοποίησης της Συμφωνίας των Πρεσπών και πριν από την κύρωσή της, να αποδεχθούμε αυθαίρετες ερμηνείες της, διότι τίποτα δεν έχει τελειώσει ακόμα: αυτό υπογράμμισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, κατά τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Σλοβενίας Μπόρουτ Πάχορ.
Με αφορμή προχθεσινές δηλώσεις αξιωματούχων της γείτονος,όπως είπε, ο κ. Παυλόπουλος διεμήνυσε ξεκάθαρα προς την ηγεσία της ΠΓΔΜ ότι «οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους» και πρόσθεσε ότι «είμαστε εδώ, αλλά δεν πρόκειται να κάνουμε εκπτώσεις σε τέτοια ζητήματα». Κατέστησε, επίσης, σαφές ότι «αν και όταν έλθει η ώρα της κύρωσης αυτής, δεν πρόκειται κατ′ ουδένα τρόπο να δεχθούμε αυθαίρετες -και πολύ περισσότερο αλυτρωτικές- ερμηνείες της Συνθήκης των Πρεσπών, από την πλευρά της ΠΓΔΜ».
Ο κ. Παυλόπουλος υπενθύμισε, επίσης, ότι έχουμε αποδείξει εμπράκτως ότι επιθυμούμε την ένταξη της ΠΓΔΜ στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ΝΑΤΟ, αλλά τόνισε ότι αυτό προϋποθέτει την επίλυση του ζητήματος του ονόματος, και υπογράμμισε τις αλλαγές που συμφωνήθηκαν, να γίνουν στην έννομη τάξη και ιδίως στο Σύνταγμα της γειτονικής χώρας. Μάλιστα, τόνισε ότι «μόνον όταν τελειώσει οριστικά όλη αυτή η διαδικασία και αφού διαπιστωθεί ότι η Συνταγματική Αναθεώρηση εμπεριέχει όλες τις εγγυήσεις, για τις οποίες μίλησα προηγουμένως, τότε είναι δυνατό να υπάρξει πρόσκληση για ένταξη στο ΝΑΤΟ καθώς και οιαδήποτε έναρξη συζητήσεων, σε ό,τι αφορά την ενταξιακή πορεία της ΠΓΔΜ προς την Ευρωπαϊκή Ένωση». Όπως σημείωσε, «μόνο τότε είναι δυνατό να οριστικοποιηθεί και το περιεχόμενο της Συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ και να έρθει προς κύρωση στην Βουλή των Ελλήνων».
Μητσοτάκης: Να μην κυρωθεί από την ελληνική Βουλή η Συμφωνία των Πρεσπών
Με χρονοκαθυστέρηση, ήρθε η αντίδραση της Νέας Δημοκρατίας, μετά τις χτεσινές δηλώσεις Ζάεφ περί διδασκαλίας της «Μακεδονικής» γλώσσας στην Ελλάδα. Σήμερα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτήρισε απαράδεκτη τη συμφωνία, τονίζοντας όμως πως ήταν αναμενόμενες από το ίδιο το περιεχόμενο της συμφωνίας. Σε δήλωσή του ο κ. Μητσοτάκης τονίζει πως οι δηλώσεις αυτές επιβεβαιώνουν με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο αυτό που η ΝΔ είχε πει από την πρώτη στιγμή, «ότι αναγνώριση της δήθεν μακεδονικής γλώσσας και εθνότητας ανοίγει το κουτί της Πανδώρας για την αναβίωση όλων των ανιστόρητων αλυτρωτικών διεκδικήσεων των Σκοπίων».
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΝΔ «ο κ. Ζάεφ έχει κάθε λόγο να πανηγυρίζει για αυτό που συμφώνησε» ενώ, όπως λέει χαρακτηριστικά, «ο κ. Τσίπρας μένει άφωνος μπροστά στα αποτελέσματα της δικής του πολιτικής λες και με αυτό τον τρόπο θα κρύψει τις ευθύνες και την ενοχή του. Ένας μόνο τρόπος υπάρχει για να περιορίσουμε το εύρος της εθνικής ζημιάς. Να μην κυρωθεί από την ελληνική Βουλή η Συμφωνία των Πρεσπών. Επαναλαμβάνω με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο. Η ΝΔ θα καταψηφίσει τη συμφωνία και καλούμε όλα τα κόμματα και όλους τους βουλευτές να πράξουν το ίδιο. Αυτή εξάλλου είναι και η απαίτηση της μεγάλης πλειοψηφίας των Ελλήνων πολιτών» καταλήγει στη δήλωσή του ο κ. Μητσοτάκης.
Τι απαντά το Μαξίμου
Με αφορμή την τοποθέτηση του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας, η κυβέρνηση αναφέρει ότι η ΝΔ ανοίγει αυτοβούλως και θέμα «μειονότητας».
Η κυβέρνηση επαναλαμβάνει ότι μόνο η «μέχρι κεραίας» τήρηση της συμφωνίας θα σημάνει την ένταξη της ΠΓΔΜ σε ΝΑΤΟ και Ε.Ε.
«Δεν φθάνει που ο Κ. Μητσοτάκης ξεχνάει ότι επί των ημερών της παράταξής του αναγνωρίστηκε η ύπαρξη «μακεδονικής γλώσσας» το 1977 στη διάσκεψη του ΟΗΕ. Δεν φθάνει που σε πρόσφατη συνέντευξή του στο Politico άνοιξε αυτοβούλως ζήτημα «αυτονομιστικών δυνάμεων» στην Ελλάδα» υπενθυμίζει το γραφείο Τύπου του πρωθυπουργού και προσθέτει για τον πρόεδρο της ΝΔ: «συνεχίζει τον επικίνδυνο και ολισθηρό δρόμο, ανοίγοντας τώρα αυτοβούλως και θέμα «μειονότητας», ενώ γνωρίζει πολύ καλά ότι και το τελευταίο παράθυρο σε μία τέτοια πιθανότητα κλείνει οριστικά η ίδια η Συμφωνία των Πρεσπών».
«Μία συμφωνία που η ΠΓΔΜ και ο Ζ. Ζάεφ οφείλουν να τηρήσουν μέχρι κεραίας για να ενταχθούν στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ» σημειώνει με νόημα η κυβέρνηση και καλεί τον Κ. Μητσοτάκη «να σοβαρευθεί και να μην παίζει με κρίσιμα εθνικά θέματα στην προσπάθειά του να ψαρέψει στα θολά νερά του εθνικιστικού ακροατηρίου».
«Ισορροπημένη συμφωνία»
Στο θέμα είχε αναφερθεί νωρίτερα ο Αλ. Τσίπρας λέγοντας στον πρόεδρο της Σλοβενίας ότι «στα Βαλκάνια η Ελλάδα ανακτά την πρωτοβουλία των κινήσεων μέσα από σημαντικές πρωτοβουλίες συνεργασίας με τις γειτονικές χώρες, αλλά και μέσα από μία ιστορική συμφωνία, που υπογράψαμε το 2018, τη χρονιά που τρέχει και φεύγει, με την ΠΓΔΜ».
«Για εμάς, είναι πάρα πολύ σημαντικό και είμαι ευτυχής που βλέπω ότι οι γείτονές μας προχωρούν γοργά τη διαδικασία της αναθεώρησης του Συντάγματός τους, όπως προβλέπει η Συμφωνία των Πρεσπών και αλλάζουν τη συνταγματική τους ονομασία, πράγμα που σημαίνει ότι και εσείς και η Σλοβενία, που είναι μία από τις χώρες που αναγνωρίζουν τους γείτονές μας με τη συνταγματική τους ονομασία, δηλαδή ως Μακεδονία, από εδώ και στο εξής θα την αναγνωρίζετε και θα την ονομάζετε ως Βόρεια Μακεδονία» τόνισε ο πρωθυπουργός και πρόσθεσε: «γιατί για τον ελληνικό λαό αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, καθώς η Μακεδονία, πέραν από μία μεγάλη γεωγραφική περιοχή της Ελλάδας, Περιφέρεια της Ελλάδας, είναι και ένα κομμάτι σημαντικό της αρχαίας ελληνικής ιστορίας και αυτό αναγνωρίζεται πλήρως σε αυτή τη συμφωνία, κάτι το οποίο μας δημιουργεί την αίσθηση ότι έχουμε μια ισορροπημένη συμφωνία και για τις δύο πλευρές».
Η προειδοποίηση του Νίκου Κοτζιά για «αλυτρωτισμό από την πίσω πόρτα»
Τρεις βδομάδες πριν, ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών είχε προειδοποιήσει για τροπολογία της κυβέρνησης των Σκοπίων περί προάσπισης του “μακεδονικού λαού” στο εξωτερικό, λέγοντας «ξέρω ότι αυτό είναι εκτός Συμφωνίας. Το υπογράμμισα και στην κυβέρνηση και στις διευθύνσεις του υπουργείου. Ελπίζω να το είδαν».
Συγκεκριμένα, ο Νίκος Κοτζιάς είχε αναφέρει: «Το άρθρο 49 του συντάγματος της ΠΓΔΜ προβλέπει υπεράσπιση των μακεδονικών πληθυσμών στις γειτονικές χώρες. Το άρθρο 108 του ελληνικού συντάγματος γράφει ότι υπερασπίζεται τον ελληνισμό παντού στον κόσμο. Ζητήσαμε την τροποποίηση του 48, να γίνει όπως το 108. Το έκαναν στις δύο πρώτες παραγράφους αλλά έβαλαν και μια παράγραφο για τα δικαιώματα του μακεδονικού λαού στο εξωτερικό, έβαλαν δηλαδή τον αλυτρωτισμό από την πίσω πόρτα. Αυτό είναι εκτός της συμφωνίας μας και πρέπει να αλλάξει. Στις διεθνείς συμφωνίες δεν γίνονται ερμηνευτικές δηλώσεις».