Αν περπατήσει κανείς στους δρόμους της πόλης, οποιασδήποτε πόλης ειδικά του δυτικού κόσμου, τι άλλο θα αντικρίσει άραγε εκτός από έρημους ανθρώπους σε πολύβουες οδούς, εκτός από ερειπωμένες ψυχές σε καλοντυμένα κορμιά, εκτός από (μοντέρνες πια) ατομικές συνήθειες που δε θα ήταν υπερβολή αν κανείς τις χαρακτηρίσει επικίνδυνες γιατί υποσκάπτουν τα θεμέλια τη κοινωνίας και μεθοδικά σβήνουν την καλοσύνη, την αγάπη, τη φιλία, βγάζουν από το χάρτη τη γειτονιά και τις αληθινές ανθρώπινες σχέσεις και μετουσιώνουν την αλληλεγγύη και την αλληλοβοήθεια σε είδος με αξία που έχει εμπορικές διαστάσεις πια! Η βοήθεια στη δυσκολία και η αρωγή στις μέρες μας πωλείται κι αγοράζεται, το ίδιο και η εκτίμηση, η εμπιστοσύνη, η συνείδηση. Όλα, δυστυχώς πια, έχουν οικονομική αξία που μπορεί κανείς να τη ζυγίσει και να την υπολογίσει προκειμένου να έχει κέρδος ή απλώς να επενδύσει και να περιμένει να δρέψει τον καρπό της επένδυσής του στο μέλλον.
Στους δρόμους της πόλης θα συναντήσει κανείς το απάνθισμα της ανθρώπινης διανόησης, η οποία τελικώς μάλλον κινείται ενάντια στον ίδιο τον άνθρωπο – φορέα της. Θαύματα της μηχανικής, πολυώροφα οικοδομήματα που διψούν για ενέργεια, μέσα μεταφοράς κινούμενα από ορυκτά καύσιμα ξεφυσώντας δηλητήριο στο αστικό περιβάλλον και στο φόντο όλων αυτών ένας άυλος ιστός δήθεν κοινωνικής δικτύωσης, εξαρτημένος κι αυτός από το ηλεκτρικό ρεύμα μιας και κάθε βράδυ θέλει φόρτιση για να λειτουργήσει απρόσκοπτα την επόμενη μέρα.
Η ασπρόμαυρη σχολική εκπαίδευση επιβάλει την επανάσταση της εποχής και τις επιταγές του χρήματος, πλαστικού ή χάρτινου -σαν τις ζωές μας- δεν έχει σημασία. Οι κοινωνικές δομές είτε είναι επιδοτούμενες (άρα κι απολύτως εξαρτώμενες από τα κέντρα της λήψης αποφάσεων) στις μέρες μας είτε απλώς αποσαθρώνονται και συγχωνεύονται μέσα στο σύστημα της γραφειοκρατίας που δεν εννοεί να καταλάβει πως ο άνθρωπος δεν είναι ούτε αριθμός ούτε μέρος κανόνων κι αγκυλωμένων εγκυκλίων.
Ζούμε σε μια εποχή με πολλά θαύματα, γράφεται και λέγεται συχνά αυτό πάντα με αναφορά στην κοινωνία της γρήγορης μετάδοσης της πληροφορίας (όχι κατ’ ανάγκη της γνώσης). Τα θαύματα όμως έχουν το τίμημά τους, τι κι αν ο Λάζαρος αναστήθηκε, χρειάστηκε να πεθάνει ξανά για να ολοκληρωθεί το πρόσταγμα της Φύσης, έτσι κι όλα τούτα που υπόσχονται παράδεισους κι ευκολίες πρέπει να ξοφληθούν, όχι με το πορτοφόλι πια μα με το στράγγισμα της παιδικής ηλικίας, με το ξεθώριασμα του γέλιου, με τις αγκαλιές που γίνονται όλο και πιο σπάνιες και με τις λέξεις που χάνουν το νόημά τους πια γιατί δεν είναι φωνήεσσες μα βουβές και δαχτυλογραφημένες.
Πουλήσαμε την εποχή στο «δωρεάν». Από τα υλικά μέχρι τα άυλα, αναζητούμε το δρόμο της εύκολης λύσης και, όπου είναι δυνατόν, της λύσης εκείνης που μοιάζει να μην έχει κόστος για την απόκτησή της. Η εποχή μοιράζει «δωρεάν» τίτλους και προνόμια θέσεων, από τις τράπεζες που πια δεν υπάρχει κανένας υπάλληλος γιατί είναι όλοι («δωρεάν») διευθυντές και υποδιευθυντές (είναι προτιμότερο να χρίσουμε τον κάποιον διευθυντή και να του φορέσουμε μια γραβάτα από να τον έχουμε απέναντί μας σκεπτόμενο πως είναι απλώς ένα γρανάζι φέρον ευθύνες) μέχρι τους («δωρεάν») δημοσιογράφους που θεωρούν πως ο φακός της κάμερας ή το βάρος ενός μικροφώνου είναι αμελητέο και δε διστάζουν να θέσουν εαυτούς στη δούλεψη των όποιων συμφερόντων πουλώντας ακόμα και ψεύτικες ή κατασκευασμένες ειδήσεις. Κι ο κατάλογος δε σταματάει πουθενά («δωρεάν») πολιτικοί αναλυτές, («δωρεάν») οικονομικοί αναλυτές, («δωρεάν») κοινωνικοί αναλυτές ο καθένας από τους οποίους φροντίζει να μοιράζει τη δήθεν αυθεντία του δεξιά κι αριστερά παρασύροντας τον πολίτη σε λανθασμένους τρόπους σκέψης.
Αυτό το φαινομενικά «δωρεάν» έχει μεγάλο κόστος τελικά αλλά εμείς απλώς επιλέγουμε να εθελοτυφλούμε και να μην το βλέπουμε ούτε καν όταν επιστρέφει πίσω στους εαυτούς μας με κόστος πολύ μεγάλο. Και πάνω σε όλα αυτά ο Homo socialis falsus απαίτησε να γίνουν όλα πλαστικά και ψηφιακά, για να μπορεί να ελέγχει ακόμα και τα αισθήματά του από την οθόνη του υπολογιστή και του κινητού του τηλεφώνου, αν είναι δυνατόν με σύνδεση ασύρματη, τα σύρματα άλλωστε περιορίζουν την εμβέλειά του, άρα και την ελευθερία του… Ο αέρας δεν έχει όρια, δίνει τη σιγουριά του ατελεύτητου, ακόμα και στους θεσμικούς λαθραναγνώστες των μηνυμάτων που βγήκαν απ’ την καρδιά του κι έχουν παραλήπτη μιαν άλλη καρδιά. Τα ψηφία κατακλύζουν τις ημέρες μας πια κι ο κόσμος άρχισε να χάνει την αναλογική του ομορφιά, πόσο καιρό έχουμε να ακούσουμε τη βελόνα να γρατσουνάει το βινύλιο κι ο ήχος να είναι αληθινός, πόσο καιρό έχουμε να αποτυπώσουμε τα χρώματα στις φωτογραφίες με το φως του αρνητικού, πόσο καιρό έχουμε να γράψουμε ένα γράμμα που να θέλει γραμματόσημο για να φτάσει στον προορισμό του και μαζί να κουβαλήσει και το δάκρυ που πότισε το χαρτί; Ευτυχώς που ακόμα υπάρχουν τα βιβλία και μερικές γραφικές ταβέρνες που σερβίρουν μαζί με τον άκρατο οίνο κι άκρατη φιλία, γέλιο και κουβέντα!
Εγκλωβίστηκε ο άνθρωπος στην ευκολία! Κι έμαθε πια να ζει μέσα από μια οθόνη με επίπλαστα κοινωνικά δίκτυα κι ακόμα πιο πλαστά αισθήματα και σχέσεις. Citius, Altius, Fortius, με αυτά τα ιδανικά ζούσε η ανθρωπότητα κάποτε, όπως περιγράφονται στο πνεύμα των Ολυμπιακών Αγώνων με αυτές τις τρεις γεμάτες δύναμη λέξεις. Σήμερα το ήθος επιβάλει κάτι αντίστοιχο αλλά παραλλαγμένο. Πιο γρήγορα, πιο γρήγορα, πιο γρήγορα! Και πιο φτηνά! Έγινε φτηνή η ζωή μας, φτήνυνε ο άνθρωπος μέσα του για να μπορέσει να ισορροπήσει με το έξω, με την ύλη που τον περιβάλλει και που την αγοράζει αφειδώς σε όμορφα περιτυλίγματα τα οποία τελικά καταλήγουν στα σκουπίδια και τις χωματερές. Κι άφησε στον εαυτό του μονάχα το δικαίωμα να γίνει ένα σαρκίο αδειανό από ουσίες αθάνατες κι ευλογημένες. Και μαζί παρέσυρε στο θάνατο όλες εκείνες τις κοσμοθεωρίες που χρόνια τώρα του έδειχναν το δρόμο για το αύριο, καλές ή κακές δεν έχει σημασία. Ανέστησε μονάχα μία τώρα πια κι αυτή κρατάει ζωντανή και την προσέχει ως κόρη οφθαλμού, την κοσμοθεωρία της ”νύχτας εντός” που για να ξεφύγει πρέπει να αγοράσει με χρήμα λίγο φως, χλωμό συνήθως, που σβήνει κι αυτό μόλις σβήσουν τα λαμπάκια της μηχανής που χρεώνει την κάρτα την πιστωτική…
Κοσμοθεωρία: κόσμος = τάξη, κόσμημα | θεωρία = οι αρχές ενός τομέα γνώσης ή σκέψεις που στηρίζονται σε υποθέσεις
socialis: κοινωνικός
falsus: ψεύτικος
Citius, Altius, Fortius: πιο γρήγορα, πιο ψηλά, πιο δυνατά