Στο θέμα της αλλαγής μελών της επιτροπής η οποία θα γνωμοδοτήσει όσον αφορά στην ελληνική υποψηφιότητα για τα 97α Βραβεία Όσκαρ -που τις τελευταίες ημέρες πυροδότησε ένταση στις σχέσεις της κινηματογραφικής κοινότητας με το ΥΠΠΟ, με συνέπεια την απόσυρση 21 ταινιών εκ των συνολικά 26 από τη διαδικασία αξιολόγησης-, αναφέρθηκε ο υφυπουργός Πολιτισμού, υπεύθυνος για θέματα σύγχρονου πολιτισμού Ιάσων Φωτήλας, κατά την έκτακτη συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 22 Αυγούστου, στο υπουργείο Πολιτισμού.
Σύμφωνα με τον υφυπουργό, δεν τηρήθηκε η νόμιμη διαδικασία στην επιλογή της επιτροπής γι′ αυτό έπρεπε να την αλλάξει, ενώ ο ίδιος, όπως τόνισε πολλές φορές, δεν θα είχε κανένα πρόβλημα να δεχτεί την πρόταση με τα αρχικά μέλη της, αρκεί να τηρούνταν οι σωστές διαδικασίες.
«Η διαδικασία ήταν τόσο παράτυπη και μη επιτρεπτή, που δεν μπορούσα να χρησιμοποιήσω το προϊόν της. Δεν θα ήταν σωστό», υπογράμμισε ο Ι. Φωτήλας.
Όπως ο ίδιος επεσήμανε, «δεν υπήρχε κανένας λόγος να αμφισβητήσουμε την επιτροπή», που αποτελούνταν από καλλιτέχνες «εγνωσμένου κύρους», όπως «εγνωσμένου κύρους» είναι και οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν σε εκείνη που έχει δημοσιευτεί στη Διαύγεια και η οποία είναι η μόνη που ισχύει. «Δεν υπάρχει αντικατάσταση μελών της επιτροπής γιατί επιτροπή δεν είχε οριστεί. Μία φορά συστάθηκε επιτροπή, αυτή η οποία υπάρχει στη Διαύγεια», τόνισε επίσης ο ίδιος.
Κάθε χρόνο η διεύθυνση Παραστατικών Τεχνών και Κινηματογράφου του ΥΠΠΟ κάνει μία εισήγηση στον αρμόδιο υπουργό -ο οποίος και λαμβάνει την τελική απόφαση- σχετικά με τα πρόσωπα που θα απαρτίζουν την εν λόγω επιτροπή. Προτού ωστόσο φτάσει η εισήγηση στο γραφείο του, ο υφυπουργός έμαθε, όπως είπε, τυχαία την Κυριακή 11 Αυγούστου, πως ένα email στάλθηκε την ίδια μέρα από τη διεύθυνση Παραστατικών Τεχνών και Κινηματογράφου του ΥΠΠΟ, από υπάλληλο του υπουργείου, που ενημέρωνε τους επτά καλλιτέχνες, τους οποίους η Διεύθυνση είχε επιλέξει να εισηγηθεί στον υφυπουργό να αποτελούν την επιτροπή, ότι είναι αυτοί που οριστικά την αποτελούν. «Όριζε επίσης πρόεδρο και αντιπρόεδρο, έστελνε όλο το υλικό, δηλαδή τις ταινίες που θα έπρεπε να δουν προκειμένου να αποφασίσουν ποιες θα ψηφίσουν και στο τέλος τους έλεγε ότι απομένει μόνο η τυπική υπογραφή του αρμόδιου υπουργού. Όλα αυτά πριν καν φτάσει η εισήγηση στο γραφείο τόσο της γενικής γραμματέως για υπογραφή, όσο και στο δικό μου για την τελική υπογραφή. Δηλαδή για κάποιον λόγο που δεν τον γνωρίζω, ο συγκεκριμένος υπάλληλος αποφάσισε να αγνοήσει και να παρακάμψει όλη την ιεραρχική διαδικασία όπως την ορίζει ο νόμος», τόνισε ο κ. Φωτήλας.
Σύμφωνα με τον ίδιο, κανένας, πλην της υπαλλήλου που έστειλε το email, δεν γνώριζε για την πρωτοβουλία της αυτή, ενώ όταν η ίδια ρωτήθηκε, είπε πως όλα έγιναν από υπερβάλλοντα ζήλο προκειμένου να τρέξουν πιο γρήγορα οι διαδικασίες και να κερδηθεί χρόνος. «Η εισήγηση θα υπογραφόταν γιατί δεν υπήρχε κανένας λόγος να αμφισβητήσουμε την επιτροπή. Η υπογραφή ήταν τυπική διαδικασία κατά κάποιον τρόπο», συμπλήρωσε ο Ι. Φωτήλας, που όπως σημείωσε, έπρεπε να ενεργήσει πολύ γρήγορα, καθώς σε τρεις μέρες, στις 15/8, έπρεπε να ενημερωθεί η αμερικανική ακαδημία των Όσκαρ για τα μέλη της επιτροπής - «αλλιώς χάναμε τη διαδικασία των Όσκαρ», τόνισε ο υφυπουργός.
Σημειώνεται ότι από τα 7 μέλη της αρχικής πρότασης, δεν συμπεριλήφθηκαν τα τρία. «Αν μπορούσα θα τους άλλαζα όλους -εκτός από τη νικήτρια των βραβείων της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου της περασμένης χρονιάς, γιατί ο νικητής είναι πάντα μέλος της επιτροπής- γιατί αυτό θα ήταν και το σωστό. Όμως δεν υπήρχε χρόνος. Διάλεξα καλλιτέχνες μέσα από τη λίστα των καλλιτεχνών που μου έδωσε το ΥΠΠΟ, όχι από το μυαλό μου. Κάποιους δε, η ίδια η διεύθυνση του ΥΠΠΟ είχε προσπαθήσει, αλλά δεν τους είχε βρει στο τηλέφωνο. Εγώ προσπάθησα ξανά και τους βρήκα. Το σκεπτικό μου ήταν, πρώτον, όσο μπορώ να συγκροτήσω μια επιτροπή ώστε να μην χάσουμε τη διαδικασία των Όσκαρ. Και δεύτερον, να αποτελείται από ανθρώπους οι οποίοι είναι εγνωσμένου κύρους, όπως και αυτοί που ήταν στην αρχική πρόταση» σημείωσε.
Μετά από ερωτήσεις δημοσιογράφων, ο υφυπουργός επεσήμανε ότι ο νόμος 3905/2010 (που αφορά την ενίσχυση και ανάπτυξη της κινηματογραφικής τέχνης) πρέπει να επικαιροποιηθεί, ενώ τόνισε ότι ευελπιστεί πως μετά από αυτή τη συνέντευξη, οι καλλιτέχνες που απέσυραν τις ταινίες τους από τη διαδικασία επιλογής των Όσκαρ, αλλά και τα μέλη που παραιτήθηκαν από την επιτροπή μετά τις πρόσφατες εξελίξεις, θα επιστρέψουν.
Όσον δε αφορά την πρόταση της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου (ΕΑΚ) να έχει αυτή την ευθύνη επιλογής της ελληνικής υποψηφιότητας για το βραβείο Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας, ο ίδιος είπε ότι «κρατά κάποιες επιφυλάξεις γι′ αυτό», πως «πρέπει να δούμε τις διεθνείς πρακτικές» και ότι είναι εδώ για να μιλήσει γι′ αυτό το θέμα και με την ΕΑΚ.
Οι δημιουργοί απέσυραν 21 ταινίες από τη διαδικασία επιλογής
Σημειώνεται ότι μετά την «εκ παραδρομής» αντικατάσταση της επιτροπής οι δημιουργοί 21 ταινιών ανακοίνωσαν με ανοιχτή επιστολή τους προς την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και τον υφυπουργό Πολιτισμού Ιάσονα Φωτήλα την οποία απέστειλαν στις 21 Αυγούστου, ότι αποσύρουν τις ταινίες τους από τη λίστα των συνολικά 26 ταινιών που είχαν κατατεθεί στο ΥΠΠΟ κι ως εκ τούτου από την προβλεπόμενη διαδικασία για την επιλογή της ελληνικής υποψηφιότητας στην κατηγορία του Οσκαρ 2025 Διεθνούς Ταινίας Μεγάλου Μήκους.
Είχε προηγηθεί (19/8) κοινή ανακοίνωση της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου και άλλων κινηματογραφικών σωματείων προς το ΥΠΠΟ για την αιφνίδια αλλαγή της επιτροπής.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, «στις αρχές Αυγούστου το ΥΠΠΟ προχώρησε στη σύσταση της επταμελούς επιτροπής που θα επιλέξει τη φετινή πρόταση της Ελλάδας για το Βραβείο Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας. Το αρμόδιο Τμήμα Κινηματογραφίας και Οπτικοακουστικών Μέσων απηύθυνε πρόσκληση συμμετοχής στην επιτροπή στα μέλη της ΕΑΚ σκηνοθέτη Βασίλη Κεκάτο, κριτικό κινηματογράφου Λήδα Γαλανού και ηθοποιό Κόρα Καρβούνη, καθώς και στη σεναριογράφο Κάλλια Παπαδάκη, την οποία και οι τέσσερις αποδέχθηκαν».
Όπως σημειώνει η Ακαδημία στην ανακοίνωσή της, κι ενώ η αρμόδια διεύθυνση του ΥΠΠΟ στις 11/8 «απέστειλε email στους εν λόγω συναδέλφους με το οποίο επιβεβαίωσε τη συμμετοχή τους στην επιτροπή», δύο μέρες μετά «οι τέσσερις συνάδελφοι έλαβαν email από την προϊσταμένη του Τμήματος Κινηματογραφίας και Οπτικοακουστικών Μέσων που τους ενημέρωνε ότι εκ παραδρομής σάς ανακοινώθηκε η συμμετοχή σας στην Επιτροπή που θα γνωμοδοτήσει όσον αφορά στην ελληνική υποψηφιότητα για την 97η διοργάνωση των βραβείων OSCAR, συμμετοχή η οποία, δυστυχώς, δεν οριστικοποιήθηκε».
Η ΕΑΚ τόνιζε ότι «το παραπάνω περιστατικό θίγει το πρόσωπο και το κύρος των εν λόγω συναδέλφων» και «πλήττει την αξιοπιστία και την αξιοκρατία της νεοσύστατης επταμελούς επιτροπής που ανακοινώθηκε στη Διαύγεια στις 13 Αυγούστου, λίγες μόνο ώρες μετά τις ”διορθωτικές επιστολές”». Παράλληλα, ζητούσε από το ΥΠΠΟ «να δώσει άμεσα και δημόσια εξηγήσεις για όλα τα παραπάνω» και, εκ νέου, από την Ελληνική Πολιτεία «να αναθέσει στην ΕΑΚ την ευθύνη επιλογής της ελληνικής υποψηφιότητας για το βραβείο Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας κατ′ αντιστοιχία με άλλες Ακαδημίες, όπως της Μ. Βρετανίας και της Ισπανίας».
Σημειώνεται ότι η Ασημίνα Προέδρου -σκηνοθέτις της ταινίας «Πίσω από τις Θημωνιές» που ήταν η επίσημη υποψηφιότητα της Ελλάδας για τα Όσκαρ 2024-παραιτήθηκε από την Επιτροπή κάνοντας λόγο για «παλινωδίες και ανεπίτρεπτες διαδικασίες», όπως και ο ηθοποιός Βασίλης Χαραλαμπόπουλος, ενώ παρέμβαση μέσω social media έκανε και ο Βασίλης Κεκάτος.
Ακολούθησε επιστολή- απάντηση του υφυπουργού Πολιτισμού Ι. Φωτήλα, όπου μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι «πριν από την 13η Αυγούστου δεν είχε πραγματοποιηθεί ο ορισμός επιτροπής, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από το Νόμο. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τη ΔΙΑΥΓΕΙΑ , με μία απλή σας αναζήτηση. Επιπλέον, διευκρινίζεται ότι η επιλογή των μελών της επιτροπής για την αξιολόγηση των υποψηφιοτήτων για τα βραβεία OSCAR Διεθνούς Ταινίας Μεγάλου Μήκους συγκροτήθηκε από πρόσωπα υψηλού κύρους σχετιζόμενα με τον θεσμό και έχοντας επιδείξει σημαντικά δείγματα γραφής στον ίδιο το θεσμό. Έτσι διασφαλίζεται η ακεραιότητα της διαδικασίας και της επιλογής της πλέον κατάλληλης ταινίας να εκπροσωπήσει την χώρα μας. Σημειώνεται ότι για το θέμα της «εκ παραδρομής» της δήθεν απόφασης, έχουν ήδη κινηθεί οι διαδικασίες από τα αρμόδια πειθαρχικά όργανα του ΥΠΠΟ».