«Ενθουσιασμένο» δήλωσε ένα ζευγάρι στην Ινδία, ύστερα από δικαστική απόφαση που διέταξε νοσοκομείο να τους παραδώσει το κατεψυγμένο δείγμα σπέρματος του νεκρού γιου τους, ώστε να αποκτήσουν εγγόνι μέσω παρένθετης μητέρας.
Η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου του Δελχί ήρθε μετά από τέσσερα χρόνια νομικής μάχης.
«Ήμασταν πολύ άτυχοι, χάσαμε τον γιο μας. Αλλά το δικαστήριο μας έδωσε ένα πολύτιμο δώρο. Θα μπορέσουμε τώρα να αποκτήσουμε ξανά τον γιο μας», δήλωσε η μητέρα,Harbir Kaur, στο BBC.
Η κυρία Kaur και ο σύζυγός της, Gurvinder Singh, προσέφυγαν στο δικαστήριο μετά την άρνηση του νοσοκομείου Ganga Ram του Δελχί τον Δεκέμβριο του 2020 να τους παραδώσει το σπέρμα του γιου τους, το οποίο φυλασσόταν στο εργαστήριο γονιμότητας.
Ο γιος του ζευγαριού, ο 30χρονος Preet Inder Singh, είχε διαγνωστεί τον Ιούνιο του 2020 με μη-Χότζκιν λέμφωμα, μια μορφή καρκίνου του αίματος, και είχε νοσηλευτεί στο νοσοκομείο για θεραπεία.
«Πριν ξεκινήσει τη χημειοθεραπεία, το νοσοκομείο τον συμβούλεψε να αποθηκεύσει το σπέρμα του, καθώς η θεραπεία θα μπορούσε να επηρεάσει την ποιότητα του σπέρματός του», είπε ο Gurvinder Singh. Ο Inder Singh, που ήταν ανύπαντρος, συμφώνησε και το δείγμα του καταψύχθηκε στις 27 Ιουνίου 2020. Ο νεαρός πέθανε στις αρχές Σεπτεμβρίου.
Μερικούς μήνες αργότερα, όταν οι γονείς του, γεμάτοι θλίψη, ζήτησαν πρόσβαση στο κατεψυγμένο σπέρμα του γιου τους, το νοσοκομείο αρνήθηκε το αίτημά τους. Το ζευγάρι τότε προσέφυγε στο Ανώτατο Δικαστήριο του Δελχί.
Το ζευγάρι, το οποίο είναι στα 60 του, είπε στο δικαστήριο ότι θα μεγαλώσουν το παιδί που θα γεννηθεί χρησιμοποιώντας το δείγμα σπέρματος του γιου τους. Σε περίπτωση που πεθάνουν, οι δύο κόρες τους έδωσαν έγγραφη διαβεβαίωση στο δικαστήριο ότι θα αναλάβουν πλήρως την ευθύνη για το παιδί.
Στην απόφασή της την περασμένη εβδομάδα, η δικαστής Prathiba Singh δήλωσε ότι «σύμφωνα με την ινδική νομοθεσία, δεν υπήρχε απαγόρευση για μεταθανάτια αναπαραγωγή» εφόσον ο κάτοχος του σπέρματος είχε δώσει τη συγκατάθεσή του.
Πρόσθεσε ότι οι γονείς δικαιούνται το δείγμα, καθώς, ελλείψει συζύγου ή παιδιών, γίνονται νόμιμοι κληρονόμοι σύμφωνα με τον Ινδικό Κληρονομικό Νόμο (Hindu Succession Act).
Το ζευγάρι είπε ότι προσέφυγε στο δικαστήριο επειδή ήθελε να συνεχίσει την “κληρονομιά” του γιου τους και ότι η απόφαση θα τους βοηθούσε να διατηρήσουν μια σύνδεση μαζί του και να συνεχίσουν το οικογενειακό τους όνομα.
«Αγαπούσε τις αδερφές του και τον αγαπούσαν πολύ οι φίλοι του.
Είναι η ταπετσαρία στην οθόνη του κινητού μου. Ξεκινάω τη μέρα μου βλέποντας το πρόσωπό του κάθε πρωί», δήλωσε η κυρία Kaur. Δεν ήθελε να μοιραστεί φωτογραφία του με το BBC λόγω ανησυχιών για την ιδιωτικότητά του.
Πρόσθεσε ότι η οικογένεια σκεφτόταν να χρησιμοποιήσει το σπέρμα του σε παρένθετη μητέρα και ότι ένας συγγενής είχε συμφωνήσει να γίνει παρένθετη.
«Θα το κρατήσουμε μέσα στην οικογένεια», είπε. Σύμφωνα με την ινδική νομοθεσία, η εμπορική παρένθετη μητρότητα είναι παράνομη.
Η υπόθεση είναι σπάνια, αλλά όχι χωρίς προηγούμενο, είπε η δικηγόρος της οικογένειας, Suruchii Aggarwal, στο BBC.
Στο δικαστήριο, ανέφερε την υπόθεση του 2018 μιας 48χρονης γυναίκας στην πόλη Πούνε της δυτικής Ινδίας, που απέκτησε δίδυμα εγγόνια μέσω παρένθετης μητέρας, χρησιμοποιώντας το σπέρμα του 27χρονου γιου της που είχε πεθάνει από καρκίνο του εγκεφάλου στη Γερμανία.
Ο γιος της, που ήταν επίσης ανύπαντρος, είχε εξουσιοδοτήσει τη μητέρα και την αδερφή του να χρησιμοποιήσουν το σπέρμα του μετά το θάνατό του και το νοσοκομείο στη Γερμανία τους παρέδωσε το δείγμα του.
Όπως σημείωσε η δικαστής Singh στην απόφασή της, δεν υπάρχει διεθνής συναίνεση επί του θέματος.
Οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιαπωνία, η Τσεχία και κάποιες άλλες χώρες επιτρέπουν τη μεταθανάτια αναπαραγωγή με γραπτή συγκατάθεση. Η Αυστραλία επιβάλλει μια πρόσθετη προϋπόθεση, μια περίοδο αναμονής ενός έτους μετά τον θάνατο για να καταλαγιάσουν τα συναισθήματα.
Η πρακτική απαγορεύεται σε ορισμένες χώρες, όπως η Ιταλία, η Σουηδία, η Ελβετία, η Γαλλία, η Μαλαισία, το Πακιστάν, η Ουγγαρία και η Σλοβενία, ενώ οι περισσότεροι από τους γείτονες της Ινδίας στη Νότια Ασία - η Σρι Λάνκα, το Νεπάλ, το Μπουτάν και το Μπανγκλαντές - δεν έχουν κατευθυντήριες γραμμές.
Ακόμα και σε χώρες που έχουν νόμους για τη μεταθανάτια αναπαραγωγή, η πλειονότητα των υποθέσεων αφορά συζύγους που θέλουν να χρησιμοποιήσουν κατεψυγμένα ωάρια ή σπέρμα για να συλλάβουν.
Ο αριθμός των γονέων που επιθυμούν το σπέρμα των γιων τους έχει αυξηθεί στο Ισραήλ, και καθώς η σύγκρουση με τη Ρωσία έχει κλιμακωθεί, οι στρατιώτες στην Ουκρανία προσφέρονται δωρεάν κρυοσυντήρηση σπέρματος. Στην Ινδία, ωστόσο, αυτό είναι ακόμα σχετικά σπάνιο.
Στο δικαστήριο, το νοσοκομείο Ganga Ram είπε ότι νομικά μπορούσαν να παραδώσουν το δείγμα μόνο σε σύζυγο. Είπαν ότι δεν υπήρχαν σαφείς νόμοι ή κατευθυντήριες γραμμές που να διέπουν την παράδοση δειγμάτων σπέρματος ενός ανύπαντρου νεκρού άνδρα στους γονείς του ή στους νόμιμους κληρονόμους.
Η ινδική κυβέρνηση αντιτάχθηκε επίσης στην αίτηση του ζευγαριού, λέγοντας ότι οι νόμοι για την παρένθετη μητρότητα στην Ινδία προορίζονταν να βοηθήσουν άτεκνα ζευγάρια ή γυναίκες, όχι άτομα που ήθελαν να αποκτήσουν εγγόνι.
Οι αρχές επισήμαναν επίσης ότι ο Inder Singh ήταν ανύπαντρος - ο Ινδικός Νόμος για την Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγική Τεχνολογία (ART Act) του 2021 απαγορεύει σε άτομα χωρίς σύντροφο να αποκτήσουν παιδιά μέσω παρένθετης μητέρας - και ότι δεν είχε αφήσει καμία γραπτή ή προφορική συγκατάθεση για τη χρήση του κατεψυγμένου σπέρματός του, οπότε οι γονείς του δεν είχαν αυτόματα το δικαίωμα να το χρησιμοποιήσουν.
Η κυρία Aggarwal, δικηγόρος του ζευγαριού, υποστήριξε στο δικαστήριο ότι κατά τη συμπλήρωση της φόρμας για την αποθήκευση του σπέρματος, ο Πριτ Ίντερ είχε δηλώσει σαφώς ότι ήταν για τη χρήση σε εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF).
Η φόρμα, είπε στο BBC, περιείχε τους αριθμούς κινητών τόσο του πατέρα όσο και του γιου, κάτι που υποδήλωνε συγκατάθεση. Σημείωσε ότι ο πατέρας πλήρωνε το εργαστήριο για τη συντήρηση του δείγματος.
Ο Νόμος ART, είπε, είχε εισαχθεί για να σταματήσει την εμπορική χρήση της παρένθετης μητρότητας, να ρυθμίσει και να επιβλέπει τις κλινικές, όχι για να περιορίσει τις προσωπικές ελευθερίες των θλιμμένων γονέων.
Η δικαστής Singh συμφώνησε με το επιχείρημα της κυρίας Aggarwal ότι ο Πριτ Ίντερ είχε δώσει τη συγκατάθεσή του για τη χρήση του σπέρματός του για την απόκτηση παιδιών.
«Δεν ήταν παντρεμένος και δεν είχε σύντροφο. Είχε την πρόθεση το δείγμα να χρησιμοποιηθεί για να αποκτηθεί παιδί. Όταν πέθανε, οι γονείς, όντας κληρονόμοι του θανόντος, και το δείγμα σπέρματος αποτελώντας γενετικό υλικό και συνιστώντας περιουσιακό στοιχείο, οι γονείς δικαιούνται την παράδοσή του».
Υπό αυτές τις συνθήκες, το δικαστήριο αποφάσισε ότι δεν μπορούσε να απαγορεύσει στο ζευγάρι την πρόσβαση στο δείγμα σπέρματος του γιου τους.
Η απόφαση του δικαστηρίου, λέει η κυρία Kaur, της έδωσε «μια αχτίδα ελπίδας, ένα φως» ότι «θα μπορέσουμε να φέρουμε πίσω τον γιο μας».
«Προσευχόμουν κάθε μέρα να εκπληρώσω όλες τις ανεκπλήρωτες επιθυμίες του παιδιού μου. Μου πήρε τέσσερα χρόνια, αλλά οι προσευχές μου εισακούστηκαν», προσθέτει.