Η βία, τα δακρυγόνα και το θανατηφόρο ποδοπάτημα που ξέσπασε μετά από αγώνα ποδοσφαίρου του εγχώριου πρωταθλήματος της Ινδονησίας το βράδυ του Σαββάτου σηματοδότησε μια ακόμη τραγωδία στα γήπεδα.
Ο απολογισμός τραγικός: Εκατοντάδες νεκροί και τραυματίες. Ανθρωποι που είχαν πάει για να δουν αυτό που λατρεύουν, την αγαπημένη όλων μπάλα, άφησαν την τελευταία τους πνοή στο χορτάρι και στα πέριξ του αγωνιστικού χώρου. Αλλοι γλίτωσαν από θαύμα. Το ερώτημα που πλανάται είναι ένα και είναι αμείλικτο: Πώς, στο καλό, φτάσαμε έως εδώ;
Τι συνέβη
Χάος επικράτησε αφού η Persebaya Surabaya νίκησε 3-2 την Arema στον αγώνα του Σαββάτο, στην πόλη Μαλάνγκ της Ανατολικής Ιάβας. Η αστυνομία είπε ότι υπήρχαν περίπου 42.000 θεατές στο στάδιο, όλοι υποστηρικτές της γηπεδούχου. Η χωρητικότητα του σταδίου είναι μόλις 38.000 άτομα.
Τραγική ειρωνεία: Είχε απαγορευτεί η είσοδος σε οπαδούς των φιλοξενούμενων προς αποφυγή επεισοδίων.
Αλλά η απογοητευτική ήττα της Arema - ο πρώτος αγώνας που έχασε από την Persebaya στην έδρα της - ώθησε τους θυμωμένους θεατές να ξεχυθούν στον αγωνιστικό χώρο μετά τον αγώνα για να ζητήσουν εξηγήσεις. Οι οπαδοί πέταξαν μπουκάλια και άλλα αντικείμενα σε παίκτες και στελέχη της ομάδας και η βία εξαπλώθηκε έξω από το γήπεδο, όπου τουλάχιστον πέντε αστυνομικά αυτοκίνητα ανατράπηκαν και πυρπολήθηκαν και άλλα υπέστησαν ζημιές. Η αστυνομία απάντησε με δακρυγόνα, τα οποία απαγορεύονται στα γήπεδα ποδοσφαίρου από τη FIFA. Και κάπως έτσι προκλήθηκε πανικός.
Εκατοντάδες οπαδοί έσπευσαν σε μια πύλη εξόδου για να αποφύγουν τα δακρυγόνα, με αποτέλεσμα πολλοί από αυτούς να ποδοπατηθούν μέχρι θανάτου ή να πεθάνουν από ασφυξία σχεδόν ακαριαία. Αλλοι υπέκυψαν στα τραύματά τους αργότερα.
Εκατόμβη θυμάτων
Σε μια από τις χειρότερες τραγωδίες στα χρονικά του ποδοσφαίρου, τουλάχιστον 125 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους -σύμφωνα με την αστυνομία, που νωρίτερα είχε κάνει λόγο για 174 νεκρούς -μεταξύ των οποίων παιδιά και δύο αστυνομικοί, οι περισσότεροι από τους οποίους ποδοπατήθηκαν.
Περισσότερα από 100 άτομα τραυματίστηκαν. Η αστυνομία είπε ότι ο αριθμός των νεκρών είναι πιθανό να αυξηθεί περισσότερο, με πολλούς ανθρώπους να βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση.
Στοιχεία από έναν ινδονησιακό οργανισμό παρακολούθησης ποδοσφαίρου, το Save Our Soccer, ανέφεραν ότι τουλάχιστον 86 οπαδοί είχαν πεθάνει από το 1995, οι περισσότεροι από τους οποίους σε ταραχές, προτού σημειωθεί το αιματηρό συμβάν.
Γιατί το ποδόσφαιρο «γεννά» βία στην Ινδονησία
Το ποδόσφαιρο είναι το πιο δημοφιλές άθλημα στην Ινδονησία και το εγχώριο πρωτάθλημα παρακολουθείται ευρέως. Οι οπαδοί είναι έντονα συνδεδεμένοι με τις ομάδες τους και αυτός ο φανατισμός καταλήγει συχνά σε βία και χουλιγκανισμό. Συνήθως όμως συμβαίνει έξω από το γήπεδο.
Η πιο γνωστή κόντρα είναι μεταξύ των οπαδών της Persija Jakarta και αυτών της Persib Bandung. Οι φαν των δύο συλλόγων έχουν συγκρουστεί σε αρκετούς αγώνες που οδήγησαν σε θανάτους. Το 2018, ένας υποστηρικτής της Persija Jakarta ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από αντιπάλους του που υποστήριζαν την Persib Bandung.
Το ινδονησιακό ποδόσφαιρο έχει επίσης ταλαιπωρηθεί με προβλήματα στο διεθνές στερέωμα. Συμπλοκές ξέσπασαν μεταξύ οπαδών των «αιώνιων» αντιπάλων Ινδονησίας και Μαλαισίας το 2019 κατά τη διάρκεια των προκριματικών για το φετινό Παγκόσμιο Κύπελλο του Κατάρ. Τον Σεπτέμβριο του 2019, Μαλαισιανοί οπαδοί απειλήθηκαν και δέχτηκαν σωρεία από αντικείμενα σε προκριματικό αγώνα για το Παγκόσμιο Κύπελλο στην Τζακάρτα και ο επισκέπτης υπουργός Αθλητισμού της Μαλαισίας χρειάστηκε να φυγαδευτεί από το στάδιο. Δύο μήνες αργότερα, οπαδοί πέταξαν φωτοβολίδες και μπουκάλια ο ένας στον άλλο σε έναν άλλο αγώνα στην Κουάλα Λουμπούρ.
Επίσης το 2019, μετά την ήττα από το Βιετνάμ στον τελικό των U-22 για τους Αγώνες της Νοτιοανατολικής Ασίας, οι Ινδονήσιοι οπαδοί χρησιμοποίησαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να προσβάλουν, να παρενοχλήσουν και να στείλουν απειλές θανάτου στους Βιετναμέζους παίκτες, ακόμη και στις οικογένειές τους.
Τον Ιούνιο, δύο οπαδοί της Persib Bandung πέθαναν ενώ έτρεχαν για να μπουν στο στάδιο για να παρακολουθήσουν το President’s Cup 2022. Οι εξαγριωμένοι οπαδοί έγιναν επιθετικοί επειδή οι αστυνομικοί δεν τους επέτρεψαν να μπουν στο ήδη γεμάτο γήπεδο.
Τι κάνει η κυβέρνηση
Ο Πρόεδρος της Ινδονησίας, Τζόκο Ουιντόντο εξέφρασε τη βαθύτατη λύπη του και διέταξε μια ενδελεχή έρευνα για τους νέους θανάτους. Διέταξε, επίσης, την αναστολή του πρωταθλήματος ποδοσφαίρου μέχρι να πραγματοποιηθεί επανεκτίμηση ασφαλείας και να τεθούν αυστηρότερα μέτρα. Ο Ουιντόντο είπε ότι ελπίζει «αυτή η τραγωδία να είναι η τελευταία ποδοσφαιρική τραγωδία στην Ινδονησία».
Η ποδοσφαιρική ένωση της Ινδονησίας απαγόρευσε επίσης στην Arema να φιλοξενεί αγώνες ποδοσφαίρου για το υπόλοιπο της σεζόν. Η Διεθνής Αμνηστία προέτρεψε την Ινδονησία να διερευνήσει τη χρήση δακρυγόνων στο γήπεδο και να διασφαλίσει ότι όσοι εμπλέκονται σε παραβιάσεις θα οδηγηθούν στη δικαιοσύνη.
Οι μεγαλύτερες ποδοσφαιρικές τραγωδίες όλων των εποχών
5 Απριλίου 1902 - Γλασκώβη, Σκωτία. 25 νεκροί και 517 τραυματίες όταν η κερκίδα West Stand στο Ibrox Park καταρρέει κατά τη διάρκεια διεθνούς αγώνα μεταξύ Αγγλίας και Σκωτίας. Το παιχνίδι λήγει ισόπαλο 1-1, αλλά στη συνέχεια διαγράφεται από τις επίσημες καταγραφές.
9 Μαρτίου 1946 - Μπόλτον, Αγγλία. 33 άνθρωποι σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 400 τραυματίστηκαν όταν ένας τοίχος κατέρρευσε στο Μπέρντεν Παρκ πριν από έναν αγώνα Κυπέλλου Αγγλίας μεταξύ Μπόλτον Γουόντερερς και Στόουκ Σίτι. Η κατάρρευση συνέθλιψε οπαδούς και προκάλεσε ταραχή.
24 Μαΐου 1964 - Λίμα, Περού. Περισσότεροι από 300 άνθρωποι σκοτώνονται και άλλοι 500 τραυματίζονται σε ταραχές στο Εθνικό Στάδιο της χώρας μετά τη νίκη της Αργεντινής επί των γηπεδούχων σε αγώνα προκριματικών Ολυμπιακών Αγώνων. Το πανδαιμόνιο ξεσπά όταν ο διαιτητής ακυρώνει ένα γκολ των Περουβιανών στο τελευταίο δίλεπτο.
23 Ιουνίου 1968 - Μπουένος Άιρες, Αργεντινή. 74 άνθρωποι σκοτώνονται και περισσότεροι από 150 τραυματίζονται μετά από έναν αγώνα πρώτης κατηγορίας μεταξύ της Ρίβερ Πλέιτ και της Μπόκα Τζούνιορς, όταν οπαδοί που προσπαθούν να φύγουν από το στάδιο κατευθύνονται κατά λάθος προς μια κλειστή έξοδο και συνθλίβονται στις πόρτες από άλλους οπαδούς που δεν γνωρίζουν για την κλειστή διάβαση.
20 Οκτωβρίου 1982 - Μόσχα, Ρωσία. 66 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους ενώ αποχωρούσαν από έναν αγώνα για το Κύπελλο ΟΥΕΦΑ μεταξύ της Σπαρτάκ Μόσχας και της ολλανδικής Χάαρλεμ στο στάδιο Λουζνίκι.
29 Μαΐου 1985 - Βρυξέλλες, Βέλγιο. 39 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από οπαδική συμπλοκή στον τελικό του Ευρωπαϊκού Κυπέλλου του 1985 μεταξύ της Λίβερπουλ και της Γιουβέντους στο στάδιο Heysel.
12 Μαρτίου 1988 - Κατμαντού, Νεπάλ. 93 άνθρωποι σκοτώνονται όταν χιλιάδες οπαδοί ποδοσφαίρου μπαίνουν σε κλειδωμένες θύρες του σταδίου για να γλιτώσουν από μια ξαφνική χαλαζόπτωση.
15 Απριλίου 1989 - Σέφιλντ, Αγγλία. 97 νεκροί και εκατοντάδες τραυματίες στο κατάμεστο στάδιο Hillsborough. Ενα από τα θύματα πέθανε μόλις τον περασμένο Ιούνιο από πνευμονική εισρόφηση, στην οποία ήταν ευάλωτος λόγω των τραυμάτων που είχε υποστεί τότε.
13 Ιανουαρίου 1991 - Ορκνεϊ, Νότια Αφρική. Τουλάχιστον 40 άνθρωποι σκοτώθηκαν, οι περισσότεροι από τους οποίους ποδοπατήθηκαν κατά μήκος του φράχτη ασφαλείας που περιέβαλε το γήπεδο, όταν οι οπαδοί πανικοβλήθηκαν και προσπάθησαν να γλιτώσουν από τις ταραχές που ξέσπασαν στην κερκίδα.
16 Οκτωβρίου 1996 - Πόλη της Γουατεμάλας. 84 άνθρωποι σκοτώνονται και 147 τραυματίζονται καθώς πανικόβλητοι οπαδοί συνθλίβονται και πνίγονται από ασφυξία πριν από τον αγώνα των προκριματικών του Παγκοσμίου Κυπέλλου μεταξύ Γουατεμάλας και Κόστα Ρίκα.
11 Απριλίου 2001 - Γιοχάνεσμπουργκ, Νότια Αφρική. Τουλάχιστον 43 άνθρωποι συνθλίβονται μέχρι θανάτου κατά τη διάρκεια ενός αγώνα ποδοσφαίρου στο Ellis Park.
1 Φεβρουαρίου 2012 - Πορτ Σάιντ, Αίγυπτος. 74 άνθρωποι σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 500 τραυματίστηκαν μετά από έναν αγώνα μεταξύ των αντιπάλων al-Masry και al-Ahly, όταν χιλιάδες οπαδοί της πρώτης εισέβαλαν στον αγωνιστικό χώρο και επιτέθηκαν σε φιλοξενούμενους οπαδούς. Ως αποτέλεσμα, το αιγυπτιακό πρωτάθλημα διακόπηκε για δύο χρόνια.