″Μετά από ένα χρόνο που έφερε μια άνευ προηγουμένου καταστροφή και αναταραχή - πανδημία και οικονομική κρίσης εξαιτίας αυτής, παγκόσμια κατακραυγή για τον συστημικό ρατσισμό, πολιτική αστάθεια κ.α.- το 2021 η Edelman Trust Barometer αποκαλύπτει μια επιδημία παραπληροφόρησης και εκτεταμένης δυσπιστίας προς κοινωνικούς θεσμούς και ηγέτες σε όλο τον κόσμο”.
Η εμπιστοσύνη των πολιτών προς κυβερνήσεις, επικεφαλής επιχειρήσεων και ΜΜΕ μειώνεται καθώς εκτιμούν πως επιδίδονται σε λανθασμένους χειρισμούς σε ό,τι αφορά την πανδημία κορονοϊού, ενώ υπάρχει μια διάχυτη αίσθηση πως παραπλανώνται, όπως επισημαίνει σε ανάλυση των ευρημάτων το Reuters.
Η έρευνας της Edelman- “Edelman Trust Barometer 2021”, που επί δύο δεκαετίες έχει καταγράψει τις απαντήσεις χιλιάδων πολιτών σχετικά με την εμπιστοσύνη τους σε βασικούς θεσμούς, διαπιστώνει πως το 57% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι οι κυβερνήσεις, οι επικεφαλής επιχειρήσεων και οι δημοσιογράφοι διασπείρουν ψευδείς πληροφορίες ή υπερβάλλουν.
Στα συμπεράσματα γίνεται λόγος για ένα ”αποτυχημένο οικοσύστημα εμπιστοσύνης” που δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την αχαλίνωτη infodemic (επιδημία πληροφόρησης) που καταδικάζει θεσμικά όργανα - επιχειρήσεις, κυβερνήσεις, ΜΚΟ και μέσα ενημέρωσης - σε μια ”χρεοκοπία” ενώ το κλίμα που καταγράφεται καθιστά επιτακτική την ανάγκη αποκατάστασης της εμπιστοσύνης μεταξύ θεσμών και πολιτών και την χάραξη μιας νέας πορείας.
Η πανδημία Covid-19, με περισσότερους από 1.9 εκατ. θανάτους και ποσοστά ανεργίας ανάλογα με αυτά της περιόδου της Μεγάλης Ύφεσης-σήμερα ο Νο1 φόβος των πολιτών είναι πως θα χάσουν τη δουλειά τους- έχει επιταχύνει τη διάβρωση της εμπιστοσύνης σε όλο τον κόσμο, όπως αναφέρεται στα συμπεράσματα της έρευνας.
Ποιος εμπιστεύεται τις κυβερνήσεις;
Αυτό είναι εμφανές στη σημαντική υποχώρηση της εμπιστοσύνης στις δύο χώρες με τις μεγαλύτερες οικονομίες: τις ΗΠΑ και την Κίνα. Οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ (40%) και της κινεζικής (30%) είναι αντιμέτωπες με την βαθιά δυσπιστία, όπως διατυπώνεται στις απαντήσεις των ερωτηθέντων, και σε ποσοστά πολύ υψηλότερα από τις άλλες 25 χώρες όπου διεξήχθη η έρευνα.
Και το πιο αξιοσημείωτο είναι η μεγάλη υποχώρηση της εμπιστοσύνης προς αυτές από τους ίδιους τους πολίτες τους. Η επιστοσύνη των Αμερικανών είναι σε πολύ χαμηλό επίπεδο και υποχώρησε ακόμη ένα 5% μετά τις προεδρικές εκλογές το Νοεμβρίου ενώ στην Κίνα καταγράφηκε υποχώρηση κατά 18% από τον Μάιο του 2020.
Επιπλέον, τα συμπεράσματά της έρευνας, τονίζουν την πόλωση στην πολιτική ζωή των ΗΠΑ.
″Η βίαιη εισβολή στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα και το γεγονός ότι μόνο το ένα τρίτο των πολιτών προτίθεται να εμβολιαστεί κατά του κορονοϊού αποκρυσταλλώνουν τους κινδύνους της παραπληροφόρησης”, λέει ο Ρίτσαρντ Έντελμαν, του οποίου η εταιρεία επικοινωνιών διενήργησε τη δημοσκόπηση.
Οι κυβερνήσεις, που σε προηγούμενη δημοσκόπηση στις αρχές της πανδημίας εμφάνιζαν αύξηση των ποσοστών εμπιστοσύνης των πολιτών αναγνωρίζοντας πως έθεταν ως προτεραιότητα τις ανθρώπινες ζωές αντί της οικονομίας, τώρα βλέπουν τα ποσοστά αυτά να υποχωρούν σημαντικά.
Συνολικά, η εμπιστοσύνη στον θεσμό της κυβέρνησης μειώθηκε από το υψηλότερο όλων των εποχών, 65% τον περασμένο Μάιο, στο 53% στο τέλος του χρόνου.
Οι απώλειες ήταν ιδιαίτερα έντονες στη Νότια Κορέα, τη Βρετανία και την Κίνα.
Η εμπιστοσύνη, όπως επισημαίνεται στην έρευνα, υποχωρεί για αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, επικεφαλής επιχειρήσεων, δημοσιογράφους ακόμη και θρησκευτικούς ηγέτες, καθώς πολλοί που εκτιμούν πως δεν θα πράξουν το σωστό. Έτσι καταγράφεται μια πτώση στην ”βαθμολογία” όλων.
Και τα ποσοστά αξιοπιστίας σε επικεφαλής επιχειρήσεων (διευθύνοντες σύμβουλοι) σύμφωνα με τις απαντήσεις των πολιτών, είναι επίσης σε ιστορικό χαμηλό σε αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ιαπωνίας (18%) και της Γαλλίας (22%), καθιστώντας την πρόκληση για τους διευθύνοντες συμβούλους ακόμη πιο έντονη καθώς προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τα σημερινά προβλήματα.
Global Infopandemic
Με σημαντική μερίδα των πολιτών να μην εμπιστεύονται τις κυβερνήσεις, είναι φυσικό να αναζητούν πηγές αξιόπιστης, κατά την άποψη τους, ενημέρωσης.
Η “global infodemic” (παγκόσμια επιδημία πληροφόρησης) όμως, όπως αναφέρει η έρευνα, έχει οδηγήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών σε όλες τις πηγές ενημέρωσης σε ιστορικό χαμηλό: social media - 35%, ιδιωτικά Μέσα Ενημέρωσης - 41%.
Τα δε παραδοσιακά ΜΜΕ αν και συγκεντρώνουν ένα ποσοστό εμπιστοσύνης του 53% είδαν ξανά τα ποσοστά τους να μειώνονται κατά 8%.
Μεγάλα ποσοστά πολιτών σε όλες τις χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα θεωρούν ότι τα μέσα ενημέρωσης δεν είναι αντικειμενικά και αμερόληπτα με τους πολίτες σε Ιαπωνία στην Ασία, την Ιταλία στην Ευρώπη και την Αργεντινή στη Νότια Αμερική να εμφανίζουν ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά έλλειψης εμπιστοσύνης.
Στις ΗΠΑ, τα επίπεδα εμπιστοσύνης διέφεραν ανάλογα με τις πολιτικές πεποιθήσεις των ερωτηθέντων: ενώ το 63% των ψηφοφόρων του Τζο Μπάιντεν έχει εμπιστοσύνη στους δημοσιογράφους, μόνο το 21% των ψηφοφόρων του Ντόναλντ Τραμπ τους εμπιστεύεται.
Ο απερχόμενος πρόεδρος άλλωστε χαρακτηρίζει εδώ και καιρό ”ψευδείς ειδήσεις” ό,τι μεταδίδουν τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης.
Fake news o No 1 σύμμαχος της πανδημίας
Η δε αυξανόμενη τάση μη εμπιστοσύνης ακόμη και σε παραδοσιακά ΜΜΕ και η αύξηση των πηγών παραπληροφόρησης, αποτελεί φυσικά σοβαρό κίνδυνο σε κάθε προσπάθεια καταπολέμησης της πανδημίας.
Αρκετοί ερωτηθέντες δηλώνουν διστακτικοί σε ό,τι αφορά το εμβόλιο για την Covid-19.
Συγκεκριμένα, μεταξύ όσων δεν ελέγχουν τις πηγές πληροφόρησης που επιλέγουν εμπιστευτούν διαπιστώνονται μικρότερα ποσοστά προθυμίας να εμβολιαστούν συγκριτικά με όσους επιλέγουν πιο αξιόπιστες πηγές 59% έναντι 70%).
Κατανέμοντας δε τις απαντήσεις στη δημοσκόπηση με βάση τα μέσα ενημέρωσης που προτιμά ο κάθε ερωτώμενος και βάσει του τι έχει ψηφίσει στο παρελθόν, έρευνα κατέληξε, όπως επισημαίνει και το Reuters ότι εκείνοι που είναι περισσότερο δύσπιστοι ως προς τα εμβόλια ήταν εκείνοι που ενημερώνονταν περισσότερο από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Επίσης επισημαίνεται ότι μόλις το 33%, κατά μέσο όρο, των ερωτηθέντων σε 27 χώρες που συμμετείχαν στη δημοσκόπηση απάντησε ότι θα εμβολιαστεί το συντομότερο δυνατό. Ένα 31% επιπλέον απάντησε ότι θα κάνει το εμβόλιο μέσα σε ένα χρόνο.
Τη στιγμή όμως που η δυσπιστία σε θεσμούς και η παραπληροφόρηση των πολιτών φαίνεται να είναι διάχυτη, τα πράγματα φαίνεται να πηγαίνουν πολύ καλύτερα για τις επιχειρήσεις.
Η φετινή έρευνα δείχνει ότι η επιχείρηση δεν είναι μόνο ο πιο αξιόπιστος θεσμός μεταξύ των τεσσάρων που μελετήθηκαν, αλλά είναι επίσης ο μόνος αξιόπιστος με επίπεδο εμπιστοσύνης 61% εκατό παγκοσμίως, με τους ερωτηθέντες να το την αναδεικνύουν ως ηθική και ικανή.
″Όταν η κυβέρνηση απουσιάζει, οι άνθρωποι αναμένουν σαφώς από τις επιχειρήσεις να μπουν μπροστά και να καλύψουν το κενό και οι υψηλές προσδοκίες των επιχειρήσεων να αντιμετωπίσουν και να λύσουν τις σημερινές προκλήσεις δεν ήταν ποτέ πιο εμφανείς από σήμερα” επισημαίνεται στην έρευνα ενώ οι αυξημένες προσδοκίες από αυτές, δημιουργούν νέες απαιτήσεις στις οποίες θα πρέπει να ανταποκριθούν οι επικεφαλής αυτών και να επικεντρωθούν στην κοινωνική εμπλοκή των οικονομικών τους δραστηριοτήτων.
Η δημοσκόπηση διενεργήθηκε κατά το διάστημα 19 Οκτωβρίου-18 Νοεμβρίου σε δείγμα μεγαλύτερο από 33.000 ερωτηθέντες και ένα συμπληρωματικό μέρος της έρευνας διενεργήθηκε τον Δεκέμβριο μετά τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ. Στη έρευνα μετείχαν ερωτηθέντες από 27 χώρες.
Διαβάστε εδώ όλη την έρευνα