Ηταν το 2010 όταν η έκρηξη του ηφαιστείου Eyjafjallajokull στην Ισλανδία, εκτόξευσε τεράστια σύννεφα τέφρας στην ατμόσφαιρα πάνω από την Ευρώπη με αποτέλεσμα να ακυρωθούν πάνω από 100.000 πτήσεις, προκαλώντας χάος.
Εκατομμύρια ταξιδιώτες εγκλωβίστηκαν σε διάφορα αεροδρόμια στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη ενώ οι πτήσεις ακυρώθηκαν για μέρες, καθώς υπήρχε ο κίνδυνος η λεπτή τέφρα να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στους κινητήρες των αεροπλάνων.
Η πρόσφατη έκκρηξη του ηφαιστείου Fagradalsfjall, στην πόλη το Γκρίνταβικ, περίπου 40 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της πρωτεύουσας Ρέικιαβικ, ξύπνησε μνήμες με πολλούς να αναρωτιούνται εάν μπορεί να προκαλέσει τα ίδια ή και χειρότερα προβλήματα.
Σύμφωνα με το Associated Press, οι ειδικοί εμφανίζονται πιο καθυσηχαστικοί αυτή τη φορά αν και ξεκαθαρίζουν ότι τίποτα δεν έχει ακόμη τελειώσει.
Υποστηρίζουν ωστόσο, ότι η τοποθεσία και τα χαρακτηριστικά αυτής της έκρηξης είναι διαφορετικά από αυτά του 2010 και ότι δεν αναμένουν να δημιουργηθεί μεγάλη τέφρα ώστε να προκαλέσει παρόμοιο χάος.
Η αμερικανική εταρεία πρόγνωσης καιρού AccuWeather, υποστηρίζει ότι δεν έχει ακόμη παρατηρηθεί σύννεφο τέφρας.
Αδρανές για 6.000 χρόνια
Το Fagradalsfjall ήταν αδρανές για περίπου 6.000 χρόνια, αλλά «ζωντάνεψε» τον Μάρτιο του 2021, όταν εκατοντάδες άνθρωποι συνέρρευσαν στη χερσόνησο του Reykjanes για να δουν εντυπωσιακές ροές λάβας που κράτησαν για μήνες και ήταν ορατές από τα περίχωρα της πρωτεύουσας.
Καμία από τις πρόσφατες εκρήξεις στη χερσόνησο του Reykjanes, ωστόσο, δεν προκάλεσε ζημιές ή διακοπές στις πτήσεις, παρότι η περιοχή είναι πολύ κοντά στο διεθνές αεροδρόμιο Keflavik, το μεγαλύτερο της χώρας.
Και παρόλο που η έκρηξη της Δευτέρας φαίνεται να είναι μεγαλύτερη και πιο ισχυρή από αυτές των τελευταίων ετών, οι μετεωρολόγοι και οι επιστήμονες λένε ότι είναι απίθανο να επηρεάσει τα αεροπορικά ταξίδια.
Ο Sam Mitchell, ηφαιστειολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, λέει ότι η έκρηξη της Δευτέρας είναι πολύ διαφορετική από εκείνη της Eyjafjallajokull το 2010, όταν «η μεγάλη έκρηξη έγινε κάτω από έναν παγετώνα που προκάλεσε ένα πολύ μεγάλο σύννεφο και πολύ λεπτή τέφρα πλημμήυρισε την ατμόσφαιρα».
Μάλιστα οι επιστήμονες είναι πολύ καθυσηχαστικοί αυτή τη φορά λέγοντας ότι δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η λάβα θα φτάσει στην πόλη Γκρίνταβικ ή θα απειλήσει κοντινά εργοστάσια παραγωγής ενέργειας.
Οι κάτοικοι της περιοχής έχουν απομακρυνθεί για προληπτικούς λόγους ενώ και οι περισσότεροι γύρω δρόμοι παραμένουν κλειστοί.
Αποπνικτική η ατμόσφαιρα
Ωστόσο, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι η κατάσταση μπορεί να αλλάξει καθώς είναι πολύ νωρίς για να πούνε με σιγουριά πόσο θα διαρκέσει η έκρηξη ή πότε οι κάτοικοι μπορούν να επιστρέψουν στα σπίτια τους.
«Αν και η λάβα δεν απείλησε την πόλη Γκρίνταβικ, το κοντινό εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας και τον δημοφιλή τουριστικό προορισμό «Μπλε Λιμνοθάλασσα», οι ροές λάβας εξακολουθούν να βρίσκονται λίγα μόλις χιλιόμετρα μακριά και εξακολουθεί να υπάρχει ανησυχία ότι μπορεί να φτάσουν στην πόλη» είπε ο Μίτσελ.
Η λιωμένη λάβα που ρέει πάνω από το έδαφος μπορεί επίσης να δημιουργήσει κακής ποιότητας αέρα γύρω από την περιοχή λόγω της αυξημένης περιεκτικότητας σε διοξείδιο του θείου στον αέρα, αναφέρει το AccuWeather.
Η Μετεωρολογική υπηρεσία της Ισλανδίας προβλέπει ότι τις επόμενες μέρες το αέριο του διοξειδίου του θείου μπορεί να φτάσει έως το Ρέικιαβικ αναγκάζοντας χιλιάδες κατοίκους να μείνουν στα σπίτια τους.
Ο ηφαιστειολόγος, Ármann Höskuldsson, είπε στον κρατικό τηλεοπτικό σταθμό RUV της Ισλανδίας ότι αρχικά θεωρούσε ότι η έκρηξη θα διαρκέσει από μια εβδομάδα έως 10 ημέρες. «Αν όλα εξελιχθούν καλά τελικά θα επανέλθουμε στους φυσιολογικούς ρυθμούς μας έως αύριο το απόγευμα», είπε.
Το νησί με τα 32 ενεργά ηφαίστεια
Η Ισλανδία είναι μια από τις πιο ηφαιστειακά ενεργές περιοχές της Γης, με 32 ενεργά ηφαίστεια. Κατά μέσο όρο στη χώρα, γίνεται μια έκρηξη κάθε τέσσερα έως πέντε χρόνια, αν και η συχνότητα έχει αυξηθεί σε σχεδόν κάθε 12 μήνες από το 2021.
Η χώρα βρίσκεται στην κορυφή μιας ηφαιστειακής εστίας και της λεγόμενης κορυφογραμμής του μέσου Ατλαντικού, μιας τεράστιας ρωγμής στον πυθμένα του ωκεανού που προκαλείται από το διαχωρισμό της βορειοαμερικανικής και της ευρασιατικής τεκτονικής πλάκας. Καθώς οι πλάκες απομακρύνονται, νέο μάγμα ανεβαίνει στην επιφάνεια για να γεμίσει τα κενά, προκαλώντας σεισμούς και ηφαιστειακή δραστηριότητα.
Ένα από τα μεγαλύτερα ενεργά ηφαίστεια της χώρας είναι το Katla, το οποίο παρακολουθείται στενά επειδή βρίσκεται κάτω από ένα μεγάλο παγετώνα, πράγμα που σημαίνει ότι οποιαδήποτε έκρηξη θα μπορούσε να λιώσει τον πάγο και να προκαλέσει εκτεταμένες πλημμύρες.
Το Katla εξερράγη για τελευταία φορά το 1918 και η έκρηξη διήρκεσε σχεδόν ένα μήνα, με αποτέλεσμα να εξαφανιστεί ο ήλιος, να καταστραφούν καλλιέργειες και να πεθάνουν ζώα.