Ένα πλοίο της Εποχής του Χαλκού που βυθίστηκε πριν από περίπου 3.300 χρόνια ανακαλύφθηκε στον πυθμένα της Μεσογείου, μαζί με το φορτίο του με εκατοντάδες άθικτους αμφορείς που κάποτε αποθήκευαν εμπορεύματα.
Ειδικοί από την Αρχή Αρχαιοτήτων του Ισραήλ (IAA) λένε ότι η ανακάλυψη υποδηλώνει ότι οι ναυτικοί της περιόδου ήταν σε θέση να περιηγηθούν στους ωκεανούς χρησιμοποιώντας ουράνια πλοήγηση, παίρνοντας κατεύθυνση από τον ήλιο και τα αστέρια.
Βρίσκεται περίπου 90 χιλιόμετρα από τη βόρεια ακτή του Ισραήλ και σε βάθος 1.800 μέτρων στον πυθμένα της θάλασσας, αναφέρει το IflScience.
Μέχρι τώρα, όλα τα ναυάγια που χρονολογούνται στην Εποχή του Χαλκού είχαν ανακαλυφθεί σε ρηχά νερά κοντά στην ακτογραμμή. Για παράδειγμα, το παλαιότερο γνωστό βυθισμένο σκάφος στον κόσμο βρίσκεται ακριβώς έξω από τις ακτές του ελληνικού νησιού Δόκος.
Το ναυάγιο βρέθηκε κατά τη διάρκεια μιας συνήθους έρευνας πετρελαίου και φυσικού αερίου. Οι εικόνες που είδαν το φως δείχνουν τα δοχεία αποθήκευσης βυθισμένα στον βυθισμένα στον πυθμένα της θάλασσας. Σύμφωνα με την IAA, το ναυάγιο είναι το «πρώτο και παλαιότερο» που βρέθηκε στην περιοχή και πιθανότατα βυθίστηκε κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας ή ως αποτέλεσμα πειρατικής επίθεσης.
Μετά τη χαρτογράφηση της τοποθεσίας, η εταιρεία επιβεβαίωσε ότι το σκάφος είχε μήκος μεταξύ 12 και 14 μέτρων και ήταν φορτωμένο με εκατοντάδες αμφορείς.
«Αυτό το εύρημα μας αποκαλύπτει όσο ποτέ άλλοτε τις δεξιότητες ναυσιπλοΐας των αρχαίων ναυτικών», δήλωσε ο Jacob Sharvit, επικεφαλής της θαλάσσιας μονάδας της IAA. Πρόσθεσε ότι έδειξε ότι οι πρόγονοί μας ήταν ικανοί να διασχίσουν τη Μεσόγειο Θάλασσα «χωρίς οπτική επαφή με καμία ακτή».
«Από αυτό το γεωγραφικό σημείο, μόνο ο ορίζοντας είναι ορατός γύρω.
Το φορτίο εντοπίστηκε από υποβρύχια ρομπότ που ανήκουν στην εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου Energean, η οποία αναζητούσε πιθανές νέες πηγές ενέργειας στα ανοικτά των ισραηλινών ακτών. Οι κάμερες εντόπισαν «κάτι που φαινόταν ως ένας μεγάλος σωρός από κανάτες στοιβαγμένες στον πυθμένα της θάλασσας» σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της εταιρείας, Karnit Bahartan.
Μόνο δύο από τους αμφορείς - που πιστεύεται ότι χρησιμοποιήθηκαν από τους Χαναανίτες που ζούσαν σε μια περιοχή που εκτείνεται από τη σημερινή Τουρκία έως την Αίγυπτο - αφαιρέθηκαν με ειδικά σχεδιασμένα εργαλεία, ώστε να μην επηρεαστούν τα υπόλοιπα αντικείμενα.
Ο Bahartan χαρακτήρισε την ανακάλυψή τους ως «πραγματικά συγκλονιστικό εύρημα». Είπε ότι μόνο δύο άλλα ναυάγια με φορτίο είναι γνωστά από την ύστερη Εποχή του Χαλκού στη Μεσόγειο Θάλασσα, τα οποία βρέθηκαν και τα δύο σχετικά κοντά στις τουρκικές ακτές χρησιμοποιώντας κανονικό καταδυτικό εξοπλισμό.
«Με βάση αυτά τα δύο ευρήματα, η ακαδημαϊκή υπόθεση μέχρι τώρα ήταν ότι το εμπόριο εκείνη την εποχή εκτελούνταν με ασφάλεια από λιμάνι σε λιμάνι, με τους ναυτικούς να βρίσκονται σε οπτική επαφή με την ακτογραμμή», είπε ο Bahartan.
«Η ανακάλυψη αυτού του σκάφους αλλάζει τώρα ολόκληρη την κατανόησή μας για τις αρχαίες ναυτικές ικανότητες. Είναι το πρώτο που βρέθηκε σε τόσο μεγάλη απόσταση χωρίς οπτική επαφή με καμία ξηρά», είπε. Τα ευρήματα αναμένεται να εκτεθούν αυτό το καλοκαίρι στην Εθνική Πανεπιστημιούπολη για την Αρχαιολογία του Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ.
Το παλαιότερο ναυάγιο που ανακαλύφθηκε ποτέ βρίσκεται στη Δοκ
Στα ανοιχτά του μικροσκοπικού νησιού της Δοκού, κοντά στην Ύδρα, έχει ανακαλυφθεί ένα ναυάγιο 4.200 ετών, που θεωρείται το παλαιότερο που έχει εντοπιστεί ποτέ. Χρονολογούμενο στην Πρωτοελλαδική περίοδο (2700-2200 π.Χ.), το ναυάγιο, που βρίσκεται περίπου 15 έως 30 μέτρα κάτω από το νερό, αποτελείται κυρίως από μια μεγάλη συλλογή κεραμικών, πιθανότατα μέρος του φορτίου του πλοίου.
Ανακαλύφθηκε το 1975 από τον Αμερικανό υποβρύχιο αρχαιολόγο Peter Throckmorton, και έχει αποδώσει πάνω από 500 καλοδιατηρημένα αγγεία, τεφροδόχους, κύπελλα και περίπου 7-8 είδη σκαφών. Πιστεύεται ότι το πλοίο ανήκε σε πλούσιο έμπορο από την ηπειρωτική Ελλάδα, βορειοανατολικά της Αθήνας, μεταφέροντας κεραμικά από τα Κυκλάδικα νησιά, εκατοντάδες μίλια ανατολικά του Δοκού. Το πλοίο πιθανότατα βυθίστηκε προσάραξη κατά την προσπάθειά του να μπει στο λιμάνι.
Τα ευρήματα περιλαμβάνουν πέτρινες άγκυρες και εκατοντάδες κεραμικά αντικείμενα, χρονολογούμενα γύρω στο 2250 π.Χ., στην Πρωτοελλαδική περίοδο, μια περίοδο της Εποχής του Χαλκού για την οποία λίγα είναι γνωστά. Η τοποθεσία του νησιού αποτελεί ευλογία για τους αρχαιολόγους, καθώς όντας αρχαίο, έχει μείνει ανέγγιχτο από μεταγενέστερους πολιτισμούς.
Συγκρίσεις με σκάφη από το Ασκηταριό Αττικής, τη Λέρνα και τα Κυκλαδικά νησιά υποδηλώνουν τον τύπο του πλοίου.
Στοιχεία δείχνουν ότι το ναυάγιο ίσως βρισκόταν σε θαλάσσιο εμπορικό δρόμο που συνέδεε τη Νότια Εύβοια με τον Σαρωνικό και τον Αργολικό Κόλπο. Πολλοί αμφορείς, λεκάνες, πιθάρια, μαγκάλια, ταψιά, ασκοί, πίθοι και κοινά οικιακά σκεύη εντοπίστηκαν.