Ανεξέλεγκτες διαστάσεις λαμβάνει η πολιτική κρίση που έχει ξεσπάσει στο Ισραήλ εξαιτίας της επιμονής του πρωθυπουργού, Μπέντζαμιν Νετανιάχου να προχωρήσει στην αμφιλεγόμενη δικαστική μεταρρύθμιση στην οποία επί 13 εβδομάδες εναντιώνεται με αταλάντευτη επιμονή μεγάλη μερίδα της κοινωνίας, συνδικάτα, οργανώσεις, αντιπολίτευση και πλέον και πολιτικοί σύμμαχοι της κυβέρνησης, κάνοντας λόγο για απειλή κατά των δημοκρατικών θεσμών.
Ο Νετανιάχου μετά από ένα δύσκολο 48ωρο εξαιτίας και της αποπομπής του Υπ.Εθνικής Άμυνας, φαινόταν έτοιμος να ανακοινώσει σήμερα το πρωί το ”πάγωμα” της μεταρρύθμισης. Ωστόσο έγινε γνωστό πως οι προναγγελθείσες δηλώσεις αναβάλλονται οι εν μέσω διαφωνιών στον κυβερνητικό συνασπισμό.
Ρεπορτάζ στον Ισραηλινό Τύπο αναφέρουν πως αν και υπουργοί και βουλευτές του Λικούντ (του κόμματος του Νετανιάχου) ήταν υπέρ της υποχώρησης τα ακροδεξιά και υπερθυνικιστικά κόμματα που μετέχουν στην κυβέρνηση, τον πιέζουν να προχωρήσει με την μεταρρύθμιση.
H κυβέρνηση του πάντως πέρασε σήμερα τον σκόπελο πρότασεων μομφής της αντιπολίτευσης στην Κνεσέτ, που κατατέθηκαν σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την δικαστική μεταρρύθμιση αν και με απώλειες.
Η κατάσταση στην Κνεσέτ βέβαια παραμένει χαοτική. Μέλη της αντιπολίτευσης επιτέθηκαν στον τον πρόεδρο της επιτροπής που προωθεί το νομοσχέδιο στην βουλη, φωνάζοντας ″Ντροπή!”, ”Πρόκειται για εχθρική κατάληψη του Κράτους του Ισραήλ. Δεν υπάρχει ανάγκη για τη Χαμάς, δεν χρειάζεται η Χεζμπολάχ”, ακούστηκε να λέει βουλευτής καθώς η συνταγματική επιτροπή ενέκρινε ένα βασικό νομοσχέδιο για να προχωρήσει προς επικύρωση.
Ούτε οι αντιδράσεις των πολιτών σταματούν όμως ενώ διαδηλώσεις λαμβάνουν χώρα και σήμερα και σε απόσταση αναπνοής από το σπίτι του Νετανιάχου αλλά και έξω από το Ανώτατο Δικαστήριο.
Γενική Απεργία: ”Το Ισραήλ σταματά!”
Απαντώντας στο πείσμα του Νετανιάχου να προχωρήσει με την μεταρρύθμιση, το μεγαλύτερο συνδικάτο στη χώρα προκήρυξε γενική απεργία. ”Καλώ σε γενική απεργία (...) αμέσως μετά την συνέντευξη Τύπου, το Κράτος του Ισραήλ σταματά”, δήλωσε ο Αρνον Μπαρ Νταβίντ, είπε επικεφαλής του μεγαλύτερου ισραηλινού συνδικάτου.
Ηδη, έχουν διακοπεί οι απογειώσεις από το αεροδρόμιο Μπεν Γκουριόν σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την δικαστική μεταρρύθμιση της κυβέρνησης, όπως ανακοίνωσε εκπρόσωπος του αεροδρομίου. Παράλληλα οι λιμενεργάτες στα λιμάνια Χάιφα και Ασντόντ απέχουν από την εργασία ενώ κλείνουν σταδιακά ακόμη και τα McDonald’s όπως ανακοίνωσε με Tweet η ίδια η εταιρεία.
Σε γενική απεργία και η Ιατρικής Ενωση που θα επηρεάσει την λειτουργία θα πλήξει νοσοκομείων και δημόσιων ιατρικών υπηρεσιών.
Τα δε ερευνητικά πανεπιστήμια του Ισραήλ ανακοίνωσαν επίσης ότι θα σταματήσουν τη διεξαγωγή μαθημάτων ζητώντας το άμεσο πάγωμα της επίμαχης μεταρρύθμισης.
Βαρυσήμαντη παρέμβαση προέδρου
Λίγο νωρίτερα, ο ισραηλινός πρόεδρος Ισαάκ Χέρτσογκ προχώρησε σε μια ηχηρή παρέμβαση καλώντας την κυβέρνηση Νετανιάχου να σταματήσει την αμφιλεγόμενη μεταρρύθμιση.
″Την περασμένη νύκτα υπήρξαμε μάρτυρες πολύ δύσκολων σκηνών” έγραψε στο Twitter ο Χέρτσογκ, αναφέροντας πως ”ολόκληρο το έθνος διακατέχεται από βαθιά ανησυχία”.
″Η ασφάλειά μας, η οικονομία μας και η κοινωνία μας απειλούνται”, πρόσθεσε ο πρόεδρος, ο οποίος καλεί επισήμως ”τον πρωθυπουργό, τα μέλη της κυβέρνησης και αυτά της πλειοψηφίας” να ”σταματήσουν αμέσως” την εξέταση του νομοσχεδίου στο κοινοβούλιο ”στο όνομα της ενότητας του λαού του Ισραήλ”.
Η προειδοποίηση από τον αρχηγό του κράτους, ο οποίος δεν εμπλέκεται σε θέματα λειτουργίας και χάραξης πολιτικής της κυβέρνησης, έχει ιδιαίτερη βαρύτητα.
Κορύφωση της κρίσης το τελευταίο 48ωρο
Χιλιάδες Ισραηλινοί βγήκαν στους δρόμους το βράδυ της Κυριακής σε ένδειξη διαμαρτυρίας λίγο μετά την είδηση πως ο πρωθυπουργό απέπεμψε τον Υπουργό Άμυνας ο οποίος είχε προτρέψει την κυβέρνηση να σταματήσει την προώθηση της μεταρρύθμισης.
Ο Γιόαβ Γκάλαντ, είχε γίνει το Σάββατο, το πιο υψηλόβαθμο στέλεχος του δεξιού κόμματος Λικούντ του Νετανιάχου που είπε ότι δεν θα υποστηρίξει την αναθεώρηση του δικαστικού συστήματος τονίζοντας ότι οι διαδηλώσεις, στις οποίες μετέχει ένας αυξανόμενος αριθμός εφέδρων του στρατού, επηρεάζουν επίσης τις τακτικές δυνάμεις και υπονομεύουν την εθνική ασφάλεια.
”Αυτή τη στιγμή, για το καλό της χώρας μας, είμαι διατεθειμένος να πάρω οποιοδήποτε ρίσκο και να πληρώσω οποιοδήποτε τίμημα”, δήλωσε ο Γκάλαντ κατά την δήλωση που έκανε στα ΜΜΕ.
Η απάντηση δόθηκε με τον πρωθυπουργό να τον παύει από τα καθήκοντά του.
Λίγο μετά την αποπομπή του, ο Γκάλαντ, 64 ετών, έγραψε στο Twitter: ”Η κατάσταση ασφαλείας του Ισραήλ ήταν πάντα και θα είναι πάντα η αποστολή της ζωής μου”.
Πιέσεις στον ανένδοτο Νετανιάχου εκ των έσω
Μερικοί από τους ακροδεξιούς εταίρους του Νετανιάχου είχαν ζητήσει την απόλυση του Γκάλαντ, αλλά αρκετοί άλλοι βουλευτές του κόμματος του πρωθυπουργού, Λικούντ υποστήριξαν την έκκλησή του για πάγωμα των μεταρρυθμίσεων.
Τουλάχιστον τρεις υπουργοί του Λικούντ δήλωσαν δημόσια ότι ήρθε η ώρα να επανεξιολογήσουν τη στρατηγική τους και θα υποστήριζαν την διακοπή της προώθησης της μεταρρύθμισης εάν ο Νετανιάχου το αποφασίσει.
Η ένταση της κρίσης έρχεται σε μια κομβική στιγμή της ψήφισης του επίμαχου νομοσχεδίου που αναμένεται να τεθεί προς ψήφιση αυτή την εβδομάδα στην Κνεσέτ, όπου ο Νετανιάχου και οι σύμμαχοί του ελέγχουν 64 από τις 120 έδρες.
Αλλά το πώς - ή ακόμα και το αν- θα διεξαχθεί αυτή η μη προγραμματισμένη ψηφοφορία μένει να φανεί. Ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής επιτροπής που αποφασίζει για τα νομοσχέδια πάντως είπε ότι οι συζητήσεις θα συνεχιστούν τη Δευτέρα.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο Πρόεδρος της χώρας, Ισαάκ Χέρτζογκ που εκ του αξιώματος του δεν εμπλέκεται στις πολιτικές της κυβέρνησης είχε και πάλι προειδοποιήσει ότι η χώρα ήταν αντιμέτωπη με την ”καταστροφή” εκτός αν επιτευχθεί ευρύτερη συναίνεση για τον τρόπο αναμόρφωσης του δικαστικού συστήματος.
Αλλά ο Νετανιάχου, που δικάζεται ως κατηγορούμενος για υποθέσεις διαφθοράς αρνείται να κάνει πίσω και έχει δεσμευτεί να συνεχίσει λέγοντας πως η μεταρρύθμιση που προωθεί είναι απαραίτητη για να χαλιναγωγήσει τους ακτιβιστές δικαστές και να αποκαταστήσει την κατάλληλη ισορροπία μεταξύ μιας εκλεγμένης κυβέρνησης και του δικαστικού σώματος.
Θέμα δημοκρατικών αξιών εγείρουν οι ΗΠΑ. Παραίτηση διπλωμάτη, προειδοποιήσεις του Υπ.Οικονομικών
Στο μεταξύ το βράδυ της Κυριακής ο γενικός πρόξενος του Ισραήλ στη Νέα Υόρκη δήλωσε ότι παραιτείται σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την αποπομπή του υπουργού Άμυνας.”Δεν μπορώ πλέον να συνεχίσω να εκπροσωπώ αυτήν την κυβέρνηση”, έγραψε στο Twitter ο Ασάφ Ζαμίρ. ”Πιστεύω ότι είναι καθήκον μου να διασφαλίσω ότι το Ισραήλ παραμένει φάρος δημοκρατίας και ελευθερίας στον κόσμο”.
Επίσης τις τελευταίες εβδομάδες, ανώτερα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών έχουν προειδοποιήσει για οικονομικές συνέπειες αυτής της κρίσης και εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το μέλλον των εταιρειών τους.
Η προεδρία των ΗΠΑ τόνισε το βράδυ της Κυριακής πως είναι ″βαθιά ανήσυχη” για την κατάσταση στο Ισραήλ καλώντας ξανά σε μια προσπάθεια ”συμβιβασμού” όπως είπε η Έιντριεν Γουότσον, εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου, στο δελτίο Τύπου που δημοσιοποιήθηκε από την αμερικανική προεδρία.
″Οι δημοκρατικές αξίες ήταν πάντα, και πρέπει να παραμείνουν, χαρακτηριστικό γνώρισμα των σχέσεων μεταξύ των ΗΠΑ και του Ισραήλ”, συνέχισε. ″Οι δημοκρατικές κοινωνίες γίνονται ισχυρότερες χάρη στη διάκριση των εξουσιών και τους μηχανισμούς ελέγχου, και κάθε θεμελιώδης αλλαγή πρέπει να έχει την ευρύτερη δυνατή λαϊκή υποστήριξη”, πρόσθεσε η κυρία Γουότσον, επαναλαμβάνοντας διατυπώσεις που είχαν χρησιμοποιηθεί νωρίτερα αυτόν τον μήνα, έπειτα από συνδιάλεξη του αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν με τον ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου.
″Συνεχίζουμε να παροτρύνουμε σθεναρά τους ισραηλινούς ηγέτες να βρουν συμβιβασμό το συντομότερο δυνατόν. Θεωρούμε πως αυτή είναι η καλύτερη οδός που μπορεί να ακολουθηθεί για το Ισραήλ και όλους τους πολίτες του”, συμπλήρωσε η εκπρόσωπος.
Συγκρούσεις στους δρόμους
Στο μεταξύ, το βράδυ της Κυριακής καθώς οι διαδηλωτές ξεχύθηκαν στους δρόμους σε μια ακόμη πορεία διαμαρτυρίας κατά της κυβέρνησης συνασπισμού με την συμμετοχή ακροδεξιών και υπερθνικιστών, η αστυνομία χρησιμοποίησε κανόνια εκτόξευσης νερού για να τους απωθήσει για να μην επιτρέψει να πλησιάσουν από την κατοικία του Νετανιάχου στην Ιερουσαλήμ.
Στο δε Τελ Αβίβ, όπου εκατοντάδες χιλιάδες βγαίνουν στους δρόμους κάθε εβδομάδα από την αρχή του έτους οι διαδηλωτές άναψαν πολλές φωτιές σε έναν κεντρικό αυτοκινητόδρομο.
Οι διαμαρτυρίες λιγόστεψαν όσο περνούσε η νύχτα και τελικά η αστυνομία απομάκρυνε βίαια ένα μικρότερο πλήθος που αρνήθηκε να φύγει.
Είναι δεδομένο ωστόσο πως οι διαδηλώσεις όχι μόνο θα συνεχιστούν αλά όπως φαίνεται θα ενταθούν.
Η δε πολιτική κρίση εντείνεται ενώ οι αρχές ασφαλείας του Ισραήλ είναι σε υψηλή ετοιμότητα τις επόμενες εβδομάδες καθώς ο ιερός μήνας του Ραμαζανιού των μουσουλμάνων συμπίπτει με το εβραϊκό Πάσχα και τον χριστιανικό εορτασμό του Πάσχα.
Τον περασμένο χρόνο, οι ισραηλινές δυνάμεις πραγματοποιούσαν σχεδόν καθημερινές επιδρομές στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, σκοτώνοντας περισσότερους από 250 Παλαιστίνιους μαχητές και πολίτες, ενώ περισσότεροι από 40 Ισραηλινοί και ξένοι έχουν σκοτωθεί από Παλαιστίνιους επιτιθέμενους.