Ο διεθνώς καταξιωμένος γλύπτης και καθηγητής στο τμήμα Αρχιτεκτονικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Κώστας Βαρώτσος είναι ο δημιουργός της εικαστικής σύνθεσης του μεταλλίου που απονέμεται σε όλους τους δρομείς που πατούν την γραμμή του τερματισμού του Μαραθωνίου.
Ο συμβολισμός σαφής: Το χαρακτικό του μεταλλίου του 38ου Αυθεντικού Μαραθώνιου της Αθήνας απεικονίζει τον Δρομέα, δημόσιο έργο με το οποίο συνέδεσε ίσως με περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο την καλλιτεχνική πορεία του ο Βαρώτσος, «έργο το οποίο συνδέθηκε με την συνείδηση της πόλης», όπως σημειώνει ο ίδιος στην συνομιλία του με την HuffPost. «Αυτό είναι κάτι που δεν συμβαίνει με όλα τα έργα - είτε δικά μου, είτε όχι. Στην περίπτωσή μου, αυτό συνέβη επίσης στην περίπτωση του δημόσιου έργου Ποιητής που συνδέθηκε επίσης με έντονο τρόπο με την πόλη της Λευκωσίας στην Κύπρο. Μα αυτό είναι και ο σκοπός του έργου μου: να συνδεθεί με τον χώρο. Ο Δρομέας και ο Ποιητής τα κατάφεραν. Βλέπετε αυτό συμβαίνει με την τέχνη. Σου δίνει την ελπίδα ότι ενίοτε συμβαίνουν και θαύματα...»
Το εν λόγω χαρακτικό δημιουργήθηκε για τον Μαραθώνιο του 2020 αλλά επειδή οι συνθήκες της πανδημίας ανέβαλλαν την πραγματοποίησή του, απονέμεται τελικά στην φετινή διοργάνωση. Είχε προηγηθεί το 2019 το μετάλλιο που φιλοτέχνησε ο μεγάλος Ελληνας καλλιτέχνης, Αλέκος Φασιανός, σε μια πρωτοβουλία του ΣΕΓΑΣ να απευθυνθεί σε καταξιωμένους Έλληνες εικαστικούς δημιουργούς, οι οποίοι υποδέχθηκαν με ενθουσιασμό την ιδέα και προσφέρουν αφιλοκερδώς τα έργα τους, ώστε να συμβάλλουν στην προβολή της κληρονομιάς του Μαραθωνίου. «Σχεδίασα τον Δρομέα με κάθετες γραμμές», εξηγεί ο Βαρώτσος, μια φιγούρα που συνδέεται με τον αθλητισμό. Ο αθλητισμός σε βοηθά να ξεπεράσεις τα όριά σου και σε τονώνει υπαρξιακά. Ο αθλητισμός έχει άμεση σύνδεση με την ψυχική υγεία αλλά και την ίδια την ζωή: όλοι τρέχουμε έναν Μαραθώνιο. Δεν ξέρουμε ότι τρέχουμε προς τον θάνατο και πώς πρέπει να κάνουμε στάσεις για να δοκιμάζουμε τις χαρές της ζωής».
“Ο Δρομέας συνδέθηκε με την συνείδηση της πόλης. Βλέπετε αυτό συμβαίνει με την τέχνη. Σου δίνει την ελπίδα ότι ενίοτε συμβαίνουν και θαύματα”
Για τον Κώστα Βαρώτσο, ο συμβολισμός του Δρομέα επεκτείνεται και εντοπίζεται επίσης στην δύσκολη περίοδο της πανδημίας που ζούμε όλοι μας. «Ο Δρομέας δείχνει αυτό το βήμα προς τα μπρος που όλοι θέλουμε να κάνουμε για να φύγουμε από την ”λάσπη” του κορονοϊού», μας λέει ο εικαστικός καλλιτέχνης. «Αυτή είναι μια κούρσα αγωνιώδης. Μοιάζει με Μαραθώνιο που δεν τελειώνει. Προσπαθούμε να προχωρήσουμε, να σπρώξουμε για να μπορέσουμε να φύγουμε μπροστά, να ξεφύγουμε απ′ αυτόν τον εφιάλτη. Νομίζω ότι αυτό είναι ένα αίσθημα που το μοιραζόμαστε σχεδόν όλοι αυτές τις ημέρες», συμπληρώνει.
Tο γυάλινο γλυπτό που από το 1995 κοσμεί την πλατεία της Μεγάλης του Γένους Σχολής, απέναντι από το ξενοδοχείο Χίλτον, στην Αθήνα έλαμψε και πάλι μετά από πολύωρη επιχείρηση καθαρισμού παρουσία του γλύπτη κι ενώ προηγήθηκε εργαστηριακός έλεγχος για να εξασφαλιστεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
«Ο Δρομέας είχε μείνει άπλυτος επτά χρόνια», μας λέει ο Βαρώτσος. «Κι επιπλέον πρόσφατα συνειδητοποιήσαμε ότι έχουν χαθεί τα στατικά και οι μακέτες που είχαν κατατεθεί στα αρχεία του Δήμου. Πρέπει να κάνουμε αναστήλωση και δεν έχουμε τα σχέδια για να γίνει», αναφέρει. Σύμφωνα με τον ίδιο, η αναστήλωση θα κρατήσει δέκα μέρες και θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, έναν γενικό έλεγχο, ένα «τσεκ-απ», όπως ο ίδιος λέει διότι το έργο βρίσκεται περίπου 27 χρόνια εκεί. Με ενέργειες του Δήμου Αθηναίων, θα γίνουν εργασίες αποκατάστασης των τεμαχίων γυαλιού αλλά και έλεγχος στατικότητας του γλυπτού, ενώ θα προκύψει σχετικό τεύχος τεκμηρίωσης και ψηφιακή τρισδιάστατη αποτύπωση του γλυπτού.
“Οταν λέει ο καπετάνιος ”βάλτε τα σωσίβια” δεν μπορείς να πεις: ”Διαφωνώ. Τι μάρκα είναι;” γιατί αλλιώς έρχεται η ολοκληρωτική καταστροφή”
«Τσεκ-απ» αλλά και «λίφτιγνκ» άραγε; «Οχι», ξεκαθαρίζει ο καλλιτέχνης. «Ο στόχος είναι να μην αλλάξει τίποτα. Κι έχω πει στους βοηθούς μου να με ...κρατήσουν αν θελήσω με οποιονδήποτε τρόπο να πειράξω τον Δρομέα».
Ο καλλιτέχνης με την διεθνή απήχηση που πρόκειται να τοποθετήσει ένα γλυπτό έξι μέτρων στο Κάιρο της Αιγύπτου αλλά και να πραγματοποιήσει μια ατομική έκθεση στο Μουσείο του Λέτσε σε διάλογο με τα αρχαιοελληνικά ευρήματα της ευρύτερης περιφέρειας της Απουλίας, αναφέρθηκε και στο επίκαιρο θέμα του εμβολιασμού κατά της πανδημίας του κορονοϊού. «Οταν υπάρχει θύελλα κι είσαι στην θάλασσα δεν μπορείς να κάνεις το δικό σου. Υπάρχει κάποιο πρωτόκολλο που πρέπει να ακολουθήσεις. Γνωρίζω αυτή τη λογική γιατί είμαι ιστιοπλόος. Δεν έχεις χρόνο να διαφωνήσεις. Οταν λέει ο καπετάνιος ”βάλτε τα σωσίβια” δεν μπορείς να πεις: ”Διαφωνώ. Τι μάρκα είναι;” γιατί αλλιώς έρχεται η ολοκληρωτική καταστροφή».