Κοιτάξτε ψηλά στον ουρανό μια καθαρή νύχτα σε μια σκοτεινή περιοχή. Αυτό που θα δείτε είναι τα αστέρια να λάμπουν.
Ποια είναι όμως η επιστήμη πίσω από αυτό το αστραφτερό θέαμα; Τι είναι αυτό που τα κάνει τα αστέρια να λάμπουν;
Αποδεικνύεται ότι το «twinkle, twinkle, small star» είναι λίγο λανθασμένη ονομασία.
Τα αστέρια στην πραγματικότητα δεν λάμπουν
Η απάντηση στο γιατί τα αστέρια λάμπουν είναι ότι δεν λάμπουν. Η λάμψη που βλέπουμε δεν έχει καμία σχέση με τα ίδια τα αστέρια. Μάλλον, είναι αποτέλεσμα του πώς τα βλέπουμε από την οπτική μας στη Γη.
Επειδή τα αστέρια είναι πολύ μακριά, τα βλέπουμε ως μικροσκοπικά σημεία φωτός στον νυχτερινό ουρανό.
«Το αστρικό φως διανύει μεγάλη απόσταση για να φτάσει στα μάτια μας μια καθαρή νύχτα», είπε ο Ράιαν Φράνς, φυσικός στο University College του Λονδίνου στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μετά το δικό μας αστέρι, τον ήλιο - του οποίου η μέση απόσταση από τη Γη είναι 93 εκατομμύρια μίλια (150 εκατομμύρια). χιλιόμετρα) - το πλησιέστερο αστέρι σε εμάς είναι το Εγγύτατος Κενταύρου, το οποίο απέχει πάνω από 4 έτη φωτός από τη Γη.
«Καθώς αυτό το σημείο φωτός φτάνει στην ατμόσφαιρα, περνά μέσα από στρώματα ταλαντευόμενου αέρα πριν φτάσει στα μάτια μας, προκαλώντας το να λάμπει», είπε ο Φράνς.
Είναι λοιπόν η ταλαντευόμενη ατμόσφαιρα της Γης που κάνει τα αστέρια να φαίνονται ότι λάμπουν. Στο διάστημα, ψηλά πάνω από την ατμόσφαιρα, τα αστέρια δεν λάμπουν καθόλου. (Αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble στάλθηκε σε τροχιά: Θα μπορούσε να λάβει πιο ευκρινείς εικόνες του διαστήματος χωρίς οι εικόνες να παραμορφώνονται από τις ατμοσφαιρικές αναταράξεις.)
Γιατί μερικά αστέρια λάμπουν περισσότερο από άλλα
Πολλοί παράγοντες επηρεάζουν το πόσο ένα αστέρι φαίνεται να λάμπει. Μια μεταβλητή είναι η θέση του αστεριού μέσα στο οπτικό μας πεδίο.
«Τα αστέρια θα λάμπουν περισσότερο εάν το αστρικό φως τους ταξιδεύει μέσα από περισσότερο αέρα πριν φτάσει στα μάτια μας», είπε ο French, έτσι τα αστέρια κοντά στον ορίζοντα φαίνονται να λάμπουν περισσότερο επειδή το φως τους πρέπει να ταξιδέψει μέσα από περισσότερη ατμόσφαιρα για να φτάσει σε εμάς.
Παίζει ρόλο και ο καιρός. «Οι υγρές νύχτες θα κάνουν επίσης τον αέρα πιο πυκνό», κάνοντας τα αστέρια να φαίνονται να λάμπουν περισσότερο, είπε ο Φράνς.
Αυτά τα θέματα βοηθούν τους αστρονόμους όταν αποφασίζουν πού θα τοποθετήσουν τα μεγαλύτερα και καλύτερα τηλεσκόπια του κόσμου. «Τα παρατηρητήρια τοποθετούνται σε ψηλά, ξηρά μέρη, για να αφαιρέσουν όσο το δυνατόν περισσότερο αέρα ανάμεσα στο αστέρι και το τηλεσκόπιο», είπε ο Φράνς.
Τα ιδανικά σημεία περιλαμβάνουν την ξηρή έρημο Ατακάμα στη Χιλή, καθώς και τις ηφαιστειακές κορυφές της Χαβάης και των Ισπανικών Καναρίων Νήσων.
Αυτές οι τοποθεσίες είναι παραδείγματα τόπων με αυτά που οι αστρονόμοι αναφέρουν ως «καλή θέαση». «Ο παχύρρευστος αέρας, που προκαλεί πολλή ταλάντωση ή λάμψη, είναι κακός ορατός, ενώ ο ξηρός, ήρεμος και αραιός αέρας δημιουργεί καλή όραση.»
Όταν σηκώνετε το βλέμμα σας στον νυχτερινό ουρανό, μπορεί επίσης να παρατηρήσετε ότι μερικά αστέρια φαίνονται να μετατοπίζονται μεταξύ διαφορετικών χρωμάτων καθώς λάμπουν. Ο Σείριος, το λαμπρότερο αστέρι στον νυχτερινό ουρανό της Γης, είναι ένα κλασικό παράδειγμα.
«Το αστρικό φως διαθλάται [λυγίζει] από την ατμόσφαιρα λίγο, κάτι που μπορεί να προκαλέσει αλλαγή χρώματος», είπε ο Φράνς. Αυτό το αποτέλεσμα είναι πιο αισθητό με φωτεινότερα αστέρια.
Μπορεί επίσης να παρατηρήσετε μερικά «αστέρια» που δεν αστράφτουν καθόλου. Αυτό συμβαίνει γιατί στην πραγματικότητα είναι πλανήτες. «Σε αντίθεση με τα αστέρια, οι πλανήτες δεν είναι σημειακές πηγές στον ουρανό, αλλά έχουν πλάτος», είπε ο Φράνς. «Αυτό συμβαίνει γιατί είναι πολύ πιο κοντά μας». Με άλλα λόγια, είναι πολύ μεγάλα στον νυχτερινό ουρανό για να φαίνεται ότι η ατμόσφαιρα λάμπει.
Ωστόσο, αν κοιτάξετε τους πλανήτες, ή ακόμα και το φεγγάρι, μέσω ενός τηλεσκοπίου, θα συνεχίσετε να τους βλέπετε να λαμπυρίζουν, καθώς το φως που βλέπετε έχει τεντωθεί από την ατμόσφαιρα στο δρόμο προς τα μάτια σας.
Πηγή: Livescience