Το νερό που φθάνει στις βρύσες μας είναι από τα πιο καθαρά στον κόσμο - και από τα πιο φθηνά ανάμεσα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ΕΥΔΑΠ φροντίζει για αυτό, υδρεύει την Αθήνα και λειτουργεί με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος. Όμως, πάντα υπάρχει περιθώριο βελτίωσης σε έναν τομέα που έχει να κάνει με τη διαχείριση φυσικών πόρων. Συζητούμε με τον Ευθύμιο Λύτρα, Αναπληρωτή Διευθυντή Περιβάλλοντος, Έρευνας & Ανάπτυξης της Εταιρείας και μας εξηγεί πώς τα ερευνητικά έργα του οργανισμού στοχεύουν και στη μείωση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης.
«Μόλις ολοκληρώσαμε ένα έργο, χρηματοδοτούμενο από το Horizon, αναφορικά με την ορθότερη και αποτελεσματικότερη διαχείριση του νερού στην Ευρώπη. Για το σκοπό αυτό δημιουργήσαμε ένα test site στο ερευνητικό μας κέντρο, για τη διαχείριση της έλλειψης νερού στις μεσογειακές χώρες. Η ιδέα αφορούσε στην επαναχρησιμοποίηση του νερού για άρδευση. Έτσι αντλήσαμε λύματα κατευθείαν από το δίκτυο αποχέτευσης με μία σύγχρονη τεχνολογία και τα καθαρίσαμε επιτόπου, παρέχοντας νερό για άρδευση στη συγκεκριμένη περιοχή.
Η μέθοδος θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε πάρκα της Αθήνας. Καθεμιά μονάδα θα αντλούσε λύματα από τον αγωγό κάτω από το πάρκο και θα πότιζε χωρίς να χρειαστεί ούτε να ξοδευτεί νερό γεωτρήσεων, άρα να εξαντληθεί ο υπόγειος υδροφορέας, ούτε βέβαια να καταναλωθεί πόσιμο νερό».
Το επόμενο στάδιο ποιο είναι;
«Θα προχωρήσουμε σε ένα ερευνητικό έργο από το Σεπτέμβριο, στον Ελαιώνα. Αποτελεί μέρος της ανάπλασης της περιοχής από το Δήμο Αθηναίων. Θα επιλέξουμε κάποια από τα οικόπεδα του Ελαιώνα που θα αναπλαστούν το επόμενο χρονικό διάστημα και θα τα υδρεύουμε με αυτό τον τρόπο, χωρίς να ξοδεύουμε νερό από πουθενά αλλού. Σε μία πόλη όπως η Αθήνα ή σε νησιά που είναι άνυδρα -και όπου γενικά το κλίμα είναι εις βάρος της εξοικονόμησης νερού- μπορούμε με τη χρήση αυτής της μεθόδου να ανακυκλώνουμε τα λύματα ώστε να μην τα ρίχνουμε στη θάλασσα».
Τι άλλο συμβαίνει αυτή τη χρονική περίοδο;
«Έχουμε ήδη θέσει σε λειτουργία μια πιλοτική μονάδα στην Ψυττάλεια, στο Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων. Η λάσπη που παράγεται εκεί ξηραίνεται για να καταλαμβάνει λιγότερο όγκο και να μεταφέρεται πιο εύκολα. Κατά την ξήρανση παράγονται στραγγίδια, δηλαδή νερό επιβαρυμένο με οργανικές ουσίες. Αυτό έως τώρα επέστρεφε στην αρχή της εγκατάστασης μαζί με τα νέα λύματα. Έτσι αυξανόταν η ποσότητα ενέργειας που χρειάζεται όλη η μονάδα για να λειτουργήσει. Τώρα συλλέγουμε αυτά τα στραγγίδια, τα επεξεργαζόμαστε έχοντας αναπτύξει ειδική βιομάζα για να τα «τρώει» και επιπλέον μία διεργασία που καταναλώνει λιγότερο οξυγόνο. Χάρη σε αυτό το bypass, καταναλώνεται σημαντικά λιγότερη ενέργεια -γύρω στο 20%- και τα λύματα επιστρέφονται στην αρχή της διεργασίας πολύ «ελαφρύτερα».
Επίσης, φέτος θα ασχοληθούμε με τις αναερόβιες διεργασίες των λυμάτων στην επεξεργασία τους. Ήδη στην Ψυττάλεια γίνονται σε ένα βαθμό αναερόβιες διεργασίες και η μονάδα παράγει μεθάνιο, κάτι που επηρεάζει θετικά τις καταναλώσεις της. Εντός του 2018 σκοπεύουμε να εγκαταστήσουμε άλλες δύο τέτοιες μονάδες στο ερευνητικό μας κέντρο, μέσω των οποίων θα πραγματοποιήσουμε διαφορετικού τύπου αναερόβιες διεργασίες, με στόχο στο μέλλον να εφαρμοστούν από την ΕΥΔΑΠ σε μεγάλη κλίμακα».
Όσον αφορά το πόσιμο νερό, υπάρχουν ανάλογες πρωτοβουλίες;
«Βεβαίως. Στην Υλίκη, για παράδειγμα, έχουν αναπτυχθεί μικρά τηλεκατευθυνόμενα βαρκάκια χαμηλού κόστους, τα οποία σκανάρουν τον μεγάλο ταμιευτήρα και λαμβάνουν δείγμα από σημεία όπου φαίνεται να υπάρχει μια μεταβολή ποιότητας. Αυτά τα βαρκάκια δεν έχουν μεγάλες απαιτήσεις σε ενέργεια, έτσι στέλνονται σε όποιο σημείο επιλέγουμε, είτε κάπου που έχουμε υποψία ότι κάτι συνέβη, είτε σε μία τακτική βόλτα γύρω από τη λίμνη, χωρίς έξοδα καυσίμων. Αυξάνονται λοιπόν τα σημεία δειγματοληψίας χωρίς κόστος και έχουμε καλύτερη εικόνα της λίμνης».
Όπως τονίζει ο κ. Ευθύμιος Λύτρας, μέλημα του τμήματος Περιβάλλοντος, Έρευνας & Ανάπτυξης της ΕΥΔΑΠ είναι η διαρκής αναζήτηση μεθόδων και πρακτικών που θα βελτιώνουν την αποτελεσματικότητα των λειτουργιών της Εταιρείας, στους ιδιαίτερα σημαντικούς τομείς της ύδρευσης και της αποχέτευσης.