Μια ταινία σκηνοθετημένη από μία γυναίκα που εστιάζει στις γυναίκες και θεωρείται η επιτομή του φεμινιστικού κινηματογράφου, επιλέχθηκε ως η καλύτερη ταινία όλων των εποχών από ομάδα ειδικών και στο πλαίσιο της ψηφοφορίας του Sight and Sound του Βρετανικού Ινστιτούτου Κινηματογράφου.
Το φιλμ “Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles”, σε σκηνοθεσία και σενάριο της βελγιδας Σαντάλ Άκερμαν, που πέθανε το 2015, βρέθηκε στην κορυφή. Και είναι η πρώτη φορά που ένα έργο σκηνοθετημένο από γυναίκα φτάνει όχι απλά στην κορυφή της λίστας αλλά στη πρώτη δεκάδα.
Σημειώνεται πως η ψηφοφορία διεξάγεται μια φορά κάθε δέκα χρόνια και έχει επικριθεί για την επιμονή στους ”κλασικούς”. Μάλιστα, την πρώτη θέση κατείχε για 40 χρόνια το “Citizen Kane” (Πολίτης Κέιν) του Όρσον Γουέλς και μόλις το 2012 έχασε την πρωτιά για το Vertigo (Ίλιγγος) του Άλφρεντ Χίτσκοκ.
Η ταινία “Jeanne Dielman...”, διάρκειας 3,5 ωρών, που κυκλοφόρησε το 1975, αφηγείται την ιστορία μιας βελγίδας χήρας που στρέφεται στην πορνεία για να μπορέσει να τα βγάλει πέρα, αλλά σκοτώνει έναν από τους πελάτες της.
Οι 10 πρώτες από τις 100 καλύτερες ταινίες που επελέγησαν είναι:
1. “Jeanne Dielman, 23, quai du Commerce, 1080 Bruxelles” (Chantal Akerman, 1975)
2. “Vertigo” (Alfred Hitchcock, 1958)
3. “Citizen Kane” (Orson Welles, 1941)
4. “Tokyo Story” (Ozu Yasujiro, 1953)
5. “In the Mood for Love, Wong Kar-wai, 2001)
6. “2001: A Space Odyssey” (Stanley Kubrick, 1968)
7. “Beau travail” (Claire Denis, 1998)
8. “Mulholland Dr.” (David Lynch, 2001)
9. “Man with a Movie Camera” (Dziga Vertov, 1929)
10. “Singin’ in the Rain” (Stanley Donen and Gene Kelly, 1951)
(Εδώ μπορείτε αν δείτε την νέα λίστα με τις 100 καλύτερες ταινίες όλων των εποχών).
Ένα, άγνωστο στους πολλούς, ”διαμάντι” του κινηματογράφου
Η ταινία δεν είναι ιδιαίτερα γνωστή έξω από τον κόσμο των κριτικών κινηματογράφου, των επαγγελματιών του κλάδου ή των πολύ εκλεκτικών σινεφίλ έχει όμως επαινεθεί ως ένα ”αριστούργημα” αλλά και ως ένα πρωτοποριακό έργο του φεμινιστικού κινηματογράφου όπως σχολίασε και η Λίλιαν Κρόφορντ, γνωστή κριτικός κινηματογράφου και συγγραφέας που μετείχε στην ψηφοφορία.
«Δεν είναι μια ταινία που θα έλεγα σε κάποιον που μπαίνει στον κινηματογράφο ”Ω, αυτή είναι η Νο1 ταινία που πρέπει οπωσδήποτε να δεις”», είπε στο BBC, συμπληρώνοντας πως όσοι εξετάσουν την λίστα με τις 100 καλύτερες ταινίες που προτείνονται στην τελευταία ψηφοφορία του Sight and Sound, μάλλον θα ήταν προτιμότερο να αρχίσουν να βλέπουν τις ταινίες με ανεστραμμένη σειρά δηλαδή από την 100η θέση και να φτάσουν κάποια στιγμή στην Νο1.
Ωστόσο, ”από ακαδημαϊκής πλευράς και λαμβάνοντας υπόψιν παράγοντες όπως την προσπάθεια να ενθαρρύνουμε περισσότερους ανθρώπους να αναζητήσουν και να δουν πειραματικές ταινίες, ταινίες από γυναίκες και να εστιάσουν στην ιστορία του φεμινιστικού κινηματογράφου, πρόκειται για μια πάρα πολύ ουσιαστική ταινία”.
Τι έφερε την ανατροπή των ”κλασικών”
Επίσης, σε άρθρο της για το Βρετανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου, η Λώρα Μάλβεϊ, καθηγήτρια κινηματογραφικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο Birkbeck, χαρακτήρισε το αποτέλεσμα της ψηφοφορία ως ”αιφνίδια ανατροπή”.
Η ψηφοφορία διεξάγεται από το περιοδικό Sight and Sound του Βρετανικού Ινστιτούτου Κινηματογράφου κάθε 10 χρόνια από το 1952.
Έχει αντιμετωπίσει κριτική στο παρελθόν για έλλειμμα διαφορετικότητας στους ειδικούς που ερωτώνται και η ψήφος τους συμβάλει στην κατάρτιση της λίστας με τις 100 καλύτερες ταινίες.
Το 2012 μάλιστα, η ταινία ”Jeanne Dielman...” ήταν μία από τις μόλις δύο ταινίες που σκηνοθέτησαν γυναίκες και κατάφεραν να μπουν στην λίστα.
Με την πάροδο των ετών όμως ο αριθμός και η ποικιλομορφία των ατόμων που συμβουλεύτηκε το περιοδικό άλλαξαν.
Φέτος κλήθηκαν αν διαμορφώσουν την λίστα με την ψήφο τους 1.639 ειδικοί αντί 846 του 2012 γεγονός που εκτιμάται πως συνέβαλλε για αυτή την ανατροπή και την αποκαθήλωση των ”κλασικών” από την πρώτη θέση.