Η ανεκπλήρωτη αγάπη του πρώτου κυβερνήτη του νέου ελληνικού κράτους Ιωάννη Καποδίστρια και της Ρωξάνδρας Στούρτζα, κυρίας επί των τιμών της συζύγου του τσάρου Αλεξάνδρου Α΄, αποτελεί το θέμα του μονοδράματος της Καλλιόπης Τσουπάκη, Ελληνίδας συνθέτριας της διασποράς, πρόσφατα τιμημένης με την ανώτατη ολλανδική συνθετική διάκριση Componist des Vaderlands.
Βασισμένη στην εκτενή τους αλληλογραφία καθώς και στα σημειωματάρια της Ρωξάνδρας Στούρτζα, η συνθέτρια αποδίδει τη συγκινητική τους ιστορία με όρους μη αφηγηματικούς και «σκηνοθετεί» με ευαισθησία μια προσωποκεντρική καταβύθιση στην κοινή εσωτερικότητα δύο ανθρώπων που έζησαν τις ζωές τους χωριστά – μα συνενώνονται σκηνικά εκ των υστέρων, χάρη στην ενσυναισθητική δύναμη μιας μουσικής γεμάτης αισθησιασμό και καταπιεσμένο πάθος.
Το πρωτότυπο αυτό έργο μουσικού θεάτρου με τίτλο «Καποδίστριας: Μονόδραμα μιας μυστικής ζωής» που εγκαινίασε την τρέχουσα καλλιτεχνική σεζόν της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ έρχεται στις οθόνες μας μέσω της GNO TV από τις 9 Απριλίου έως και τις 31 Ιουλίου 2022.
Η παράσταση, σε μουσική διεύθυνση Νίκου Βασιλείου και σκηνοθεσία Θέμελη Γλυνάτση, η οποία δημιουργήθηκε με αφορμή τον εορτασμό για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, θα είναι διαθέσιμη δωρεάν στο nationalopera.gr/GNOTV με ελληνικούς και αγγλικούς υπότιτλους.
Ο φέρελπις Καποδίστριας και η ευγενής Στούρτζα
Σε μια από τις πιο ρομαντικές σελίδες της Εθνεγερσίας, ο φέρελπις πολιτικός και διπλωμάτης Καποδίστριας και η ευγενής και μορφωμένη Στούρτζα, γόνος πλούσιας οικογένειας της Μολδαβίας, συναντήθηκαν στη ρωσική αυτοκρατορική αυλή το 1809 και μοιράστηκαν έναν μακρόβιο δεσμό βαθιάς πνευματικότητας, όσο κι αν η ταξική διαφορά σε συνδυασμό με την πατριωτική αυτοθυσία του Καποδίστρια στην ελληνική υπόθεση δεν επέτρεψαν στον έρωτά τους να εκδηλωθεί. Η σχέση τους φαίνεται πως άνθιζε με επίκεντρο τη μουσική: εκτός από την κοινή πολιτική τους δράση γύρω από τη Φιλόμουσο -όσο και φιλελληνική- Εταιρεία της Βιέννης, η Στούρτζα φέρεται να έπαιζε πιάνο στον Καποδίστρια κατά τις ιδιωτικές τους στιγμές.
«Στο έργο της Καλλιόπης Τσουπάκη, ο Καποδίστριας, μια φιγούρα-ορόσημο για τη νεότερη ελληνική ιστορία, απεκδύεται την ιστορικότητά του, και εμφανίζεται επί σκηνής ως φιγούρα-φάντασμα που επιστρέφει εμμονικά στα αποσπάσματα από τις ερωτικές του επιστολές προς τη Ρωξάνδρα Στούρτζα, χωρίς σκοπό, χωρίς κορυφώσεις, χωρίς επιλύσεις», σημειώνει ο Θέμελης Γλυνάτσης. «Η σκηνοθεσία δεν καταπιάνεται ούτε με τον ιστορικό Καποδίστρια, ούτε με τον “άνθρωπο” Καποδίστρια, αλλά με μια ομιχλώδη αναπαράσταση που αναδύεται μέσα από μια αίσθηση βαθιάς έλλειψης, μοναξιάς, και από την απουσία της ερωτικής πραγμάτωσης. Η σκηνοθεσία, συνεπώς, δεν μπαίνει στον πειρασμό να αναπαραστήσει τα ιστορικά πρόσωπα, ούτε τα συγκεκριμένα συναισθήματα των δυο αυτών προσώπων, αλλά τις αδιόρατες δονήσεις μιας ερωτικής μη-ιστορίας, οι οποίες λαμβάνουν χώρα σε έναν μεταθανάτιο τόπο, μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια, όπου ο νεκρός κυβερνήτης δεν αναβιώνει το ιστορικό τραύμα, αλλά επινοεί φαντασιακές σκηνές, αναπολεί, και θρηνεί για μια ερωτική συνεύρεση που εντέλει δεν συνέβη».
Το επταμελές μουσικό σύνολο διευθύνει ο Νίκος Βασιλείου, αρχιμουσικός με βαθιά γνώση του σύγχρονου ρεπερτορίου.
Τον απαιτητικό ρόλο του Ιωάννη Καποδίστρια ερμηνεύει ο ταλαντούχος μπασοβαρύτονος Τίμος Σιρλαντζής, ο οποίος διαγράφει μια εξαιρετική πορεία στο εξωτερικό με σημαντικές εμφανίσεις σε ευρωπαϊκά θέατρα. Μαζί του, η ηθοποιός και χορεύτρια Μαριλένα Γερμανού εμφανίζεται ως φαντασιακή φιγούρα της Ρωξάνδρας, έτερος πόλος αυτής της σιωπηλής ιστορίας αγάπης.