Καραμανλής ο Ντεγκολιστής
Open Image Modal
Universal via Getty Images

Εγώ δεν ψήφιζα Καραμανλή αλλά εκείνος ψήφισε για μένα! Όταν χρειάστηκε Γενικό Διευθυντή Προγράμματος στην μεταχουντική ΕΡΤ. Αυτό δεν θα συνέβαινε προχουντικά, άλλωστε την τηλεόραση δεν πρόλαβε να την φέρει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Η Χούντα εκμεταλλεύτηκε το πειραματικό καναλάκι που είχε προηγηθεί. Δεν υπάρχει αμφιβολία, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ήταν ο καλύτερος πολιτικός της συντηρητικής παράταξης. Δεν ξέρω πόσο δεξιός αισθάνονταν ο ίδιος, πάντως ύστερα από 10χρόνια (αυτό)εξορίας στο Παρίσι, όταν επέστρεψε έφερε μαζί του ένα κάποιο ντεγκολικό όραμα. Γιατί ο Ντεγκόλ δεν ήταν δεξιός, όπως νομίζεται, ήταν ένας προοδευτικός συντηρητικός, μια καινούρια διάσταση, τουλάχιστο στην Ευρώπη. Με έκπληξή μου διαπίστωσα ότι επί Ντε Γκόλ υπήρχαν επιχειρήσεις κρατικο-φιλελεύθερες. Κάτι σαν αυτό που γίνεται σήμερα στην Κίνα. Το κράτος έβαζε τα μισά κεφάλαια και άφηνε την διεύθυνση στους ιδιώτες, που ήταν πιο αποδοτική. 

Να μην ξεχνάμε ότι στον συνασπισμό του ανήκε και το Κόμμα των ”Αριστερών Ντεγκολικών” (Gaulistes de Gauche”). Ότι ο Ντε Γκόλ έβγαλε τη Γαλλία από τη Στρατιωτική συμμετοχή στο ΝATO και έδιωξε όλες τις Αμερικανικές βάσεις από το γαλλικό έδαφος. Που δεν ήταν και λίγες. Τέλος, έδωσε άλλο ένα σοβαρό πλήγμα στην Ουάσιγκτον όταν ζήτησε να ανταλλάξει τα ”πετροδολάρια” που είχε μαζέψει η Γαλλία με χρυσό! Είχε προβλέψει την κατακόρυφη πτώση του δολαρίου! (Η ουγγιά από 35 δολάρια πήγε τελικά στα χίλια!). Έφτανα στην Νέα Υόρκη, από το Παρίσι, εκείνη την ημέρα και κόντεψαν να με λιντσάρουν. Σιγά ρε παιδιά, Έλληνας είμαι! Είδα μπροστά μου να ανοίγουν τα μπουκάλια σαμπάνιας και να την χύνουν στα σκουπίδια. Αυτό βέβαια κράτησε δυο μέρες, όχι όμως και η αναστάτωση στο Χρηματιστήριο. 

Με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή είχα μια πολύ παλιά γνωριμία, την οποία βέβαια είχε ξεχάσει. Και βέβαια δεν του την θύμησα. Το 1948, ήμασταν ερωτευμένοι με την ίδια γυναίκα! Την Λίλη Μακ, για όποιον την έχει ακουστά. Ρωσικής καταγωγής, ήταν μια πανέμορφη, εξέχουσα προσωπικότητα στο Αθηναϊκό σκηνικό. Ο Καραμανλής ήταν νομίζω Υφυπουργός Υγείας κι εγώ 18χρονος ποιητής έχοντας εκδώσει το πρώτο μου βιβλίο χάρη στο οποία έγινα αποδεκτός στο Πατάρι του Λουμίδη, όπου και γνώρισα την Λίλη. Μιλούσε έξι γλώσσες και εμένα τουλάχιστο μου έμαθε ποιος είναι ο καλός κινηματογράφος. Κατέληξε να παντρευτεί τον γιο του βασιλιά της σαμπάνιας, Heidsieck. 

Τον Μάρτιο του 1975 ήρθα να κινηματογραφήσω την μεταχουντική Ελλάδα και ο Καραμανλής, που είχε έρθει, για επίσημη επίσκεψη στο Παρίσι στην επιστροφή με πήρε μαζί του στο προεδρικό αεροπλάνο. Τον έπεισα να μου δώσει μια συνέντευξη [1]. Λέω ”τον έπεισα” γιατί ο Καραμανλής δεν είχε - και δεν έχει - δώσει καμιά συνέντευξη σε όλη του ζωή. Άγνωστο γιατί. Είχε ζητήσει από τον Υφυπουργό Τύπου να με πάρει στο τηλέφωνο και να μου προτείνει να έρθω για την Τηλεόραση. Δεν είχα δεχτεί, τόσο για οικογενειακούς όσο και για πολιτιστικούς λόγους. Δεν ήθελα να εγκαταλείψω την σκηνοθεσία. Και στη συνέντευξη κατάλαβα γιατί μου την έδωσε! Με πήρε κατά μέρος στο γραφείο του και άρχισε να μου εκθειάζει την Ελλάδα! Για να με πείσει να έρθω. Μάλιστα άκουσα λυγμούς πίσω από την πλάτη μου. Ήταν η γραμματέας του, η οποία είχε συγκινηθεί. Εξάλλου, η συνέντευξη ήταν έξοχη. Και πρωτότυπη, για έναν Πρωθυπουργό της πολιτικής ιστορίας του Καραμανλή, να μου λέει ”Εγώ είμαι Σοσιαλιστής!, όταν τον ρώτησα γιατί τον χτυπούν οι δεξιές εφημερίδες. Του είπα ότι η Τηλεόραση είναι ένας πολύ ευαίσθητος οργανισμός - όσο και του ανθρώπου - η διεύθυνσή του θα πρέπει να είναι ανενόχλητη από την πολιτική εξουσία και ότι θα στείλω ένα ”πρότζεκτ” για την νέα Τηλεόραση και αν το δω εφαρμοσμένο στον νέο νόμο ίσως έρθω για ένα χρόνο. 

Στο μεταξύ ζήτησα και τη γνώμη των ηγετών της Αντιπολίτευσης, Γεώργιο Μαύρο, Ανδρέα Παπανδρέου, Λεωνίδα Κύρκο. Το ΚΚ είπε ότι θα συνέλθει το Πολιτικό Γραφείο το οποίο και θα αποφασίσει. Στο μεταξύ, φυσικά, είχαν παρθεί όλες οι αποφάσεις. (Αξίζει να προσθέσω εδώ ότι, μερικά χρόνια αργότερα, το Πολιτικό Γραφείο μου ζήτησε να γνωρίσω από κοντά το Κανάλι του Κόμματος και να προτείνω και για εκεί ένα ”πρότζεκτ”. Το έκανα φυσικά και είδα ότι αντί να εφαρμοστεί, πουλήθηκε το κανάλι!). 

Τέλος πάντων, ένα πρωί του Νοέμβρη (1975) 3 ώρες μετά τα μεσάνυχτα, ψηφίστηκε ο Νόμος για την ΕΡΤ και κατέφθασα. Ήταν τόσα τα προβλήματα που αναγκάστηκα να διαμένω στο μέγαρο της Αγίας Παρασκευής από τις 9 το πρωί μέχρι τις 2 μετά τα μεσάνυχτα, γευματίζοντας απάνω στο γραφείο μου. Ίσως θα έπρεπε να φέρω ένα ράντζο ώστε να ξυπνάω κατευθείαν εκεί! Ο ένας αυτός χρόνος που παρέμεινα στην ΕΡΤ ήταν τόσο γεμάτος και τόσο αποκαλυπτικός - σχεδόν η Αποκάλυψη του Ιωάννου - που βιάστηκα να ανοίγω τις Επτά Σφραγίδες, τη μία μετά την άλλη. Αυτά θα τα πούμε - ίσως - μια άλλη φορά. Θα ολοκληρώσω μόνο την ”συγκατοίκησή μου” με τον Κωνσνταντίνο Καραμανλή. 

Η αλήθεια είναι ότι κανείς ποτέ δεν με ενόχλησε και είναι σίγουρα η αιτία που είχαμε τα γνωστά καλά αποτελέσματα στο κανάλι. Μια φορά μόνο ο Πρωθυπουργός μου ζήτησε να προσθέσω ένα Δελτίο Ειδήσεων στο Πρόγραμμα. Αρνήθηκα, του εξήγησα το γιατί, μου εξήγησε το δικό του γιατί και βρήκα μια λύση που ικανοποιούσε και τους δυο. Του είπα εντάξει αν μας επιτραπούν τα ζωντανά προγράμματα. ”Live″, όπως τα Δελτία Ειδήσεων”. (Δεν υπήρχε ”ζωντανό” πρόγραμμα στην ελληνική Ραδιο-Τηλεόραση, πριν έρθω). 

Αλλά, η ζωή έχει και άλλες αλήθειες, όχι αναγκαστικά στην Τηλεόραση. Ενίοτε αλήθειες πολιτικές. Η μια από αυτές δεν είχε καμιά σχέση, με τον Καραμανλή, αλλά με συμπεριφορές των Μυστικών Υπηρεσιών που δεν είχαν αντιληφθεί ότι η Χούντα ήταν στη φυλακή. Μια άλλη αφορούσε την ΥΕΝΕΔ, κανάλι του Στρατού του οποίου ο υπουργός ζήτησε την απόλυσή μου όταν είδε ότι, στους δύο πρώτους μήνες, η ΕΡΤ είχε πάρει τους μισούς τηλεθεατές της ΥΕΝΕΔ και το κανάλι του κινδύνευε να κλείσει! Και μια τρίτη φορά βρέθηκα, άθελά μου και συμπτωματικά, μπροστά σε κάτι που έμοιαζε με ”σχέδιο πολιτικής δολοφονίας”. 

Το αναφέρω με κάθε επιφύλαξη γιατί και αν πρόκειται απλώς ”για λόγια” είναι εξίσου ανησυχητικό  με πρόθεση εγκληματική. Η εν λόγω ανησυχία αφορούσε σε πληροφορία για σχέδιο δολοφονίας του Καραμανλή. Κανένα τέτοιο σχέδιο βέβαια δεν επιχειρήθηκε. Σημειώνω ότι ο Πρωθυπουργός είχε ζητήσει να έχει στην ασφάλειά του αστυνομικούς που είχαν διωχθεί από την Χούντα και επέστρεψαν στο Σώμα μαζί με την Δημοκρατία. Ιδού πάντως η διάταξη των πληροφοριών. 

1. Ένας φίλος μου γιατρός που είχε την φήμη του χουντικού, χωρίς να είναι, κουράρει έναν ανώτερο στρατιωτικό ο οποίος δεν του κρύβει, κάπως υπεροπτικά. ότι ”ο Καραμανλής, μια από αυτές τις μέρες δεν θα βγει ζωντανός από το γραφείο του”. Φυσικά δεν δίνει και μεγάλη σημασία. Στην αρχή. 

2. Ύστερα από μερικές μέρες, παίρνω μαζί μου στο υπηρεσιακό αυτοκίνητο έναν από τους παλιούς - και αντιπαθείς - φαρισαίους της ΕΡΤ ο οποίος, πάνω στην κουβέντα, μου λέει την ίδια φράση. ”Ο Καραμανλής δεν θα βγει ζωντανός από το γραφείο του”. 

3. Για καλό και για κακό, ενημερώνω τον Πρωθυπουργό ο οποίος δεν ανησυχεί, αλλά μου δίνει το προσωπικό του τηλέφωνο για την περίπτωση που μαθευτεί κάτι ακόμα. Είχα μάθει απέξω το νούμερο, με πολλή προσπάθεια, για την περίπτωση που δεν θα έχω μαζί μου το καρνέ με τα τηλέφωνα. Σε βαθμό που το θυμάμαι ακόμα! Είναι το 3608200! 

4. Δεν πέρασε πολύς καιρός όταν πηγαίνοντας ένα πρωί στην ΕΡΤ, βλέπω το μέγαρο περικυκλωμένο από τανκς! Στην εξωτερική είσοδο δεν υπάρχει κανείς. Πλήρης ησυχία. Με ρωτάει ο σοφέρ ”να μπούμε;”. Εσύ τι λες, τον ρωτάω, που ήσουν εδώ και επί Χούντας; ”Αν είναι κάτι το σοβαρό, θα μας είχαν ήδη συλλάβει” μου λέει. Και μπαίνουμε. 

Τελικά, εκείνο το πρωί είχε επιχειρηθεί το δεύτερο ”πραξικόπημα της πυτζάμας” (από χουντικούς αξιωματικούς) και η Κυβέρνηση έστειλε τα τανκς να φυλάξουν την Ραδιοτηλεόραση. Γιατί οι πραξικοπηματίες, ως γνωστόν, το πρώτο που κάνουν είναι να τρέξουν να καταλάβουν το δημόσιο κανάλι. 

Αυτά προς το παρόν. 

[1] ”Η Ελλάδα του Καραμανλή”, Γαλλική Τηλεόραση TF1,1975