Σε μία προσπάθεια να δοθεί ώθηση και να «ξεκολλήσουν» οι ευρω-τουρκικές σχέσεις, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συνάντησαν τον Τούρκο Πρόεδρο (Τρίτη 6 Απριλίου) στην Άγκυρα, δήλωσαν ότι το μπλοκ είναι έτοιμο να υποστηρίξει μια συγκεκριμένη και θετική ατζέντα με την Τουρκία, ιδίως στους τομείς της οικονομικής συνεργασίας και της μετανάστευσης.
Ο Ταγίπ Ερντογάν υποδέχθηκε τον επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και την επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λέιεν, επιδιώκοντας να διερευνήσουν προθέσεις και σκέψεις εκατέροθεν.
Ο Μισέλ είπε ότι ήταν μια ειλικρινή συζήτηση με τον Πρόεδρο Ερντογάν για το μέλλον των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, ενώ η Φον Ντερ Λέιεν συμπλήρωσε πως η συνάντηση είχε ως στόχο να δώσει στους δεσμούς «νέα δυναμική».
«Χαιρετίζουμε την αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο»
Μιλώντας για την κύρια ατζέντα που κάλυψε τις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ πέρυσι, την Ανατολική Μεσόγειο, ο Μισέλ δήλωσε: «Χαιρετίζουμε τη συνέχιση των διερευνητικών συνομιλιών και την επίσκεψη του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών. Έχουμε δει μια αποκλιμάκωση, αυτό είναι θετικό».
Χαιρέτισε επίσης τις επερχόμενες συνομιλίες για την Κύπρο, που θα πραγματοποιηθούν υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών.
Το στρατηγικό ενδιαφέρον, η ασφάλεια και η σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο είναι για αμοιβαίο όφελος και βοηθά τις θετικές σχέσεις με την Τουρκία, πρόσθεσε ο Μισέλ.
Η επίσκεψη έγινε σε συνέχεια της συνόδου κορυφής της ΕΕ τον περασμένο μήνα κατά την οποία το μπλοκ αποφάσισε ότι θα μπορούσαν να ξεκινήσουν συνομιλίες για βαθύτερους εμπορικούς δεσμούς και για την παροχή περισσότερων χρημάτων στους πρόσφυγες στην Τουρκία, αλλά σε επόμενο χρόνο και υπό την προϋπόθεση ότι η Άγκυρα θα συμβάλει στην αποφυγή των εντάσεων.
«Απαιτείται συνεχής αποκλιμάκωση για την οικοδόμηση μιας πιο εποικοδομητικής ατζέντας», έγραψε ο Σαρλ Μισέλ στο Twitter.
Μόνιμο ”αγκάθι” τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία
Τόσο η ΕΕ όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες επέκριναν τις προηγούμενες ημέρες την κίνηση της Τουρκίας να αποσυρθεί αιφνιδιαστικά από μια σύμβαση που προστατεύει τις γυναίκες από τη βία, καθώς και μια νομική υπόθεση που άνοιξε με πρωτοβουλία του κυβερνώντος κόμματος στην Τουρκία (ΑΚΡ) με στόχο τον τερματισμό της λειτουργίας του τρίτου μεγαλύτερου κόμματος, του Δημοκρατικού Κόμματος του Κουρδικού Λαού (HDP).
Στην συνάντηση με τον Ταγίπ Ερντογάν, πληροφορίες ανέφεραν ότι ο Μισέλ και η Φον Ντερ Λέιεν προσήλθαν με σκοπό να καταγράψουν τον προβληματισμό της Ευρώπης για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία - χωρίς να αναμένουν ουσιαστικά κάποια θετική απάντηση.
Φον Ντερ Λέιεν: ΕΕ και η Τουρκία θα έχουν αμοιβαίο όφελος αν συνεργαστούν
«Ήρθαμε στην Τουρκία για να δώσουμε μια ώθηση στις σχέσεις μας και απ’ αυτή την άποψη είχαμε μια ενδιαφέρουσα συνομιλία με τον Πρόεδρο Ερντογάν», είπε η πρόεδρος της Επιτροπής, δίνοντας το κλίμα της συνάντησης, κατά την οποία συζητήθηκαν σε βάθος τέσσερις τομείς θεμάτων, «στα οποία η ΕΕ και η Τουρκία θα έχουν αμοιβαίο όφελος αν συνεργαστούν».
Ο πρώτος τομέας είναι η ενίσχυση των οικονομικών δεσμών. Η ΕΕ είναι ο πρώτος εταίρος της Τουρκίας στις εξαγωγές και τις εισαγωγές, οι ευρωπαϊκές εταιρίες είναι σοβαρή πηγή επενδύσεων στην Τουρκία.
Ως προς την Τελωνειακή Ένωση η η πρόεδρος της Κομισιόν είπε ότι «για να ενισχύσουμε περαιτέρω το εμπόριο πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες που αναμφίβολα έχουμε στην εφαρμογή της τελωνειακής ένωσης» και προσέθεσε ότι «θα εργαστούμε για να εκσυγχρονίσουμε το πλαίσιο της τελωνειακής ένωσης που είναι μοναδικό, με καινοτόμο τρόπο αλλά να ενισχύσουμε επίσης τη συνεργασία μας στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα εστιάζοντας στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση».
Ως δεύτερο τομέα συζήτησης ανέφερε τον διάλογο υψηλού επιπέδου. Με πρώτο θέμα την κλιματική αλλαγή και τις συνέπειές της και τη δημόσια υγεία, σχετικά με την οποία συζήτησαν για την πρόοδο των εμβολιασμών, τις μεταλλάξεις αλλά και το ψηφιακό πιστοποιητικό.
Τρίτο αντικείμενο συζήτησης, σύμφωνα με την κ. φον ντερ Λάιεν είναι η ανεύρεση τρόπων εκ μέρους της Κομισιόν για την ενίσχυση των επαφών μεταξύ των λαών και για την κινητικότητα. Σημείωσε δε τη συμμετοχή της Τουρκίας σε ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως το Εράσμους+ και το Horizon που αποδείχθηκαν πολύ χρήσιμα στο παρελθόν και όπως τόνισε «θέλουμε να τα επεκτείνουμε τα προσεχή χρόνια προς όφελος και των δύο».
Κρίσιμης σημασίας η επανεκκίνηση επιστροφών από τα ελληνικά νησιά στην Τουρκία χωρίς καμία καθυστέρηση
Ο τέταρτος τομέας συζήτησης αφορούσε τους πρόσφυγες και εν γένει το μεταναστευτικό. Η Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας του 2016 παραμένει σε ισχύ, είπε η πρόεδρος της Επιτροπής, με θετικά αποτελέσματα, αλλά προσέθεσε ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί το trafficking και το λαθρεμπόριο. Στο σημείο αυτό αναφέρθηκε στις υποχρεώσεις της Τουρκίας, λέγοντας ότι αναμένουμε από την Τουρκία να τηρήσει τις δεσμεύσεις της περιλαμβανομένης της πρόληψης παράνομων αναχωρήσεων καθώς και την επανεκκίνηση επιστροφών από τα ελληνικά νησιά στην Τουρκία χωρίς καμία καθυστέρηση.
«Αυτό για μας είναι κρίσιμης σημασίας και θα είναι ένα σημαντικό δείγμα καλής θέλησης ότι η συνεργασία μας στο μεταναστευτικό λειτουργεί», είπε χαρακτηριστικά.
Από την πλευρά μας, τόνισε, θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε τους πρόσφυγες προκειμένου να καλύπτουν τις βασικές ανθρώπινες ανάγκες, με την εκπαίδευση και την υγεία να αποτελούν προτεραιότητες αλλά και προκειμένου να δοθούν καλύτερες ευκαιρίες για τη ζωή των προσφύγων. «Δεσμεύομαι να συνεχίσω τη χρηματοδότηση της ΕΕ γι’ αυτά τα θέματα και η στήριξή μας είναι ένδειξη αλληλεγγύης προς την Τουρκία και επένδυση προς την σταθερότητα», είπε επίσης η κ. φον ντερ Λάιεν, προσθέτοντας ότι αυτά απασχολούν και άλλες χώρες, όπως ο Λίβανος και η Ιορδανία την οποία θα επισκεφθεί απόψε προκειμένου να συζητήσει με τον Ιορδανό βασιλιά. Η Ευρωπαία αξιωματούχος δεσμεύτηκε επίσης ότι η Κομισιόν θα κάνει σύντομα πρόταση με βάση αυτές τις αρχές.
Η ΕΕ δεν θα σταματήσει να επισημαίνει τις αρνητικές εξελίξεις και αυτό ισχύει και «για τις μονομερείς πράξεις έναντι των κρατών μελών της ΕΕ όπως είναι η Ελλάδα και η Κύπρος»
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσαν τόσο η πρόεδρος της Επιτροπής όσο και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για τις οποίες εξέφρασαν «βαθιά ανησυχία».
«Υπογράμμισα πολύ καθαρά ότι ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων και το κράτος δικαίου είναι κρίσιμης σημασίας για την ΕΕ. Αυτό αποτελεί μέρος της σχέσης μας και πρέπει να γίνονται σεβαστοί οι διεθνείς κανόνες για τα ανθρώπινα δικαιώματα όπως η χώρα έχει δεσμευτεί ως ιδρυτικό μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης», είπε για το θέμα η πρόεδρος της Κομισιόν και έκανε ιδιαίτερη μνεία για την αποχώρηση της Τουρκίας από τη Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης που αφορά την προστασία των γυναικών και των παιδιών από τη βία. «Αυτό είναι λάθος σημάδι αυτή τη στιγμή», είπε και προσέθεσε κλείνοντας τη δήλωσή της ότι η ΕΕ δεν θα σταματήσει να επισημαίνει τις αρνητικές εξελίξεις και αυτό ισχύει και «για τις μονομερείς πράξεις έναντι των κρατών μελών της ΕΕ όπως είναι η Ελλάδα και η Κύπρος».
«Προσβλέπουμε τέλος σε μια έντιμη συνεργασία και αυτό σημαίνει ότι μας επιτρέπει να ενισχύσουμε ότι μας φέρνει πιο κοντά αλλά για να είμαστε πολύ ειλικρινείς να αντιμετωπίσουμε και τι μας χωρίζει», είπε η κ. φον ντερ Λάιεν προσθέτοντας μια νότα αισιοδοξίας ότι «επιθυμούμε να πάμε μπροστά για καλύτερες σχέσεις στο μέλλον αλλά είμαστε στην αρχή αυτού του δρόμου».
Σαρλ Μισέλ: Η ΕΕ θέλει σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Αν. Μεσόγειο
Απλώνουμε το χέρι μας με τη θετική μας ατζέντα και είναι στο χέρι της Τουρκίας να αδράξει αυτή την ευκαιρία με σταθερό και ισχυρό τρόπο, είπε από την πλευρά του ο Σαρλ Μισέλ, εκφράζοντας την προσδοκία να καταγραφεί πρόοδος στη σύνοδο του Ιουνίου.
Ο κ. Μισέλ αναφέρθηκε στην Αν. Μεσόγειο λέγοντας ότι η ΕΕ θέλει σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην περιοχή και αμοιβαία επωφελή και θετική σχέση με την Τουρκία.
Καλωσόρισε τις διερευνητικές επαφές μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας καθώς και την επικείμενη συνάντηση του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών στην Τουρκία
Αναφερόμενος στις συζητήσεις για τα περιφερειακά θέματα είπε ότι οι διαφορές παραμένουν αλλά αναδύονται νέες ευκαιρίες για ειρήνη και σταθερότητα και ιδίως στη Λιβύη.
«Στείλαμε ένα κρίσιμο μήνυμα σχετικά μ’ αυτό, όλα τα ξένα στρατεύματα πρέπει να αποχωρήσουν από το λιβυκό έδαφος», είπε ο κ. Μισέλ.
Πηγές: Reuters, Sabah, ΑΠΕ - ΜΠΕ