Το κάστανο έχει τον πρώτο λόγο. Η γιορτή κάστανου στην Καστάνιτσα Αρκαδίας, στις πλαγιές του Πάρνωνα, που πραγματοποιείται εδώ και 35 χρόνια ακατάπαυστα προσελκύει το ενδιαφέρον εκατοντάδων τουριστών από ολόκληρη την Πελοπόννησο αλλά και την Αθήνα. Φτάνουν εδώ με κάθε μέσο και συμμετέχουν σε μία γιορτή που διοργανώνουν οι κάτοικοι του χωριού, το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Οκτωβρίου.
Μία ανάσα έξω από το χωριό, στη θέση «Μάνα» στήνεται γλέντι τρικούβερτο, με παραδοσιακούς χορούς από τοπικούς συλλόγους αλλά και συμμετοχή των επισκεπτών. Και μπορεί το κάστανο, όπως είπαμε να έχει τον πρώτο λόγο, ωστόσο όμως δεν είναι το μοναδικό. Γίδα βραστή, φασολάδα, τσίπουρο, τσάι του βουνού, ρέγκα ψητή θα δέσουν όλα μαζί σε ένα γλέντι που δεν έχει σταματημό.
Μέσα από τα ελατοδάση
Η διαδρομή από την Τρίπολη μέχρι το χωριό, είναι πολύ ενδιαφέρουσα και ανάλογα την επιλογή που θα κάνετε, καθώς υπάρχουν τρεις δυνατές προσεγγίσεις. Εάν επιλέξετε να φτάσετε μέσω Καρυών, Βαρβίσας και Βαμβακούς, θα φτάσετε στα 1500 μέτρα υψόμετρο και θα κινηθείτε μέσα σε καταπληκτικά ελατοδάση και πευκοδάση, ενώ θα έχετε την ευκαιρία να κάνετε απίθανες στάσεις σε σημεία εξαιρετικής θέας, είτε των βουνών είτε ακόμη και της θάλασσας του Αργολικού Κόλπου. Ο δρόμος αυτός σε κάποια σημεία περνάει μέσα από εδάφη και χωριά της Λακωνίας ενώ πλησιάζοντας το χωριό, μπαίνετε ξανά στην Αρκαδία και κινείστε ανάμεσα σε πελώρια δέντρα καστανιών. Το καστανοδάσος έχει έκταση 4.500 στρμ., και στο παρελθόν η παραγωγή έφτανε τους 500 τόνους.
Το ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό μείγμα
Η Καστάνιστα, ανήκει στα Τσακωνοχώρια, είναι μάλιστα το αρχαιότερο τσακώνικο χωριό του Πάρνωνα και βρίσκεται στα 850 μέτρα υψόμετρο και με τους λιγοστούς του κατοίκους να μιλούν – οι μεγαλύτεροι σε ηλικία- την τσακώνικη διάλεκτο. Η ιστορία του χωριού είναι πολύ μακρά, καθώς ξεπερνάει τους 7 αιώνες. Ξεχωρίζει για το αρχιτεκτονικό μείγμα Ηπείρου και νησιωτικής Ελλάδας, καθώς από τη μία θα δεις τις σκεπές με τις πέτρινες πλάκες και ξύλινα μπαλκόνια όπως και στα χωριά του Ζαγορίου και από την άλλη τα ασβεστωμένα σπίτια όπως και στις Κυκλάδες. Και παρ`όλα αυτά δημιουργείται μία απίθανη ισορροπία, την οποία ενδεχομένως δίνει το αλλοιωμένο λευκό του ασβέστη με τις μπλε αποχρώσεις που δένει ιδανικά με το περιβάλλον της Πελοποννήσου, καθώς στο βάθος διακρίνεται ο Αργολικός Κόλπος. Αυτή η συνεχής χρήση του ασβέστη στα σπίτια της περιοχής, οφείλεται και στο γεγονός ότι στην περιοχή υπήρχαν πολλά ασβεστοκάμινα τα οποία αποτελούσαν και μία από τις κύριες ενασχολήσεις των ντόπιων.
Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης
Όμορφα προσεγμένα σοκάκια που περνάνε ανάμεσα σε ολάνθιστες περιποιημένες αυλές θα σας οδηγήσουν στην κεντρική πλατεία και στη συνέχεια στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Καστάνιτσας όπου μπορείτε να ενημερωθείτε για τη λαογραφία, την αρχιτεκτονική, τη χλωρίδα και την πανίδα του Πάρνωνα, ενώ επίσης, θα δείτε ένα ασβεστοκάμινο στις φυσικές του διαστάσεις. Επίσης, σε ξεχωριστό χώρο θα δείτε την έκθεση των Παραδοσιακών Επαγγελμάτων. Το κέντρο στεγάζεται στο παλαιό δημοτικό σχολείο το οποίο χτίστηκε το 1870 και έχει πολύ μεγάλη σημασία για την ανάδειξη της φυσικής κληρονομιάς, της οικολογικής αξίας αλλά και της διατήρησης της βιοποικιλότητας.
Ο Πύργος
Ο οικισμός, είναι χτισμένος στις πλαγιές αλλά και στην κορυφή ενός λόφου ενώ στη βόρεια πλευρά του, βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο, το κάστρο της Καστάνιτσας ή αλλιώς ο Πύργος του Καψαμπέλη. Αυτό που θα δείτε ανεβαίνοντας, πέρα από την εξαιρετική θέα, είναι τα ερείπια ενός βυζαντινού πύργου ο οποίος χτίστηκε από τους Βυζαντινούς τον 14ο αι. Ο πύργος πριν την κατάρρευση, ήταν δίπατος με ύψος που ξεπερνούσε τα 8 μέτρα, τοιχία περίπου ενάμιση μέτρου ενώ διέθετε και πολεμίστρες. Η ανακαίνιση που έγινε το 1810 με έξοδα του οπλαρχηγού Καψαμπέλη, έκανε τους Καστανιώτες να αναφέρονται στον Πύργο με το όνομά του. Το 1948, στον Εμφύλιο, ο πύργος κατέρρευσε.
Τα μονοπάτια
Σημαντικά και με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά είναι επίσης τα μονοπάτια που ενώνουν την Καστάνιτσα με τους κοντινούς οικισμούς του Πραστού, της Σίταινας και του Πλατάνου, αλλά και οι πεζοπορικές διαδρομές στα φαράγγια της Μαζιάς και της Κουτουπούς – Ζαρμπάνιτσας καθώς και του μονοπατιού που οδηγεί στη Μεγάλη Τούρλα.
Η γαστρονομία
Το κάστανο αποτελεί βασικό συστατικό πολλών τοπικών συνταγών. Χοιρινό με κάστανο, γλυκό κάστανο αλλά και καστανόπιτα, είναι μερικές μόνο από αυτές. Στα εστιατόρια του χωριού που βρίσκονται γύρω από την πλατεία, θα βρείτε αυτές τις συνταγές ενώ μην παραλείψετε φεύγοντας να αγοράσετε μερικά κάστανα για το σπίτι. Καλό είναι να μην μαζέψετε μόνοι σας από τις καστανιές που βρίσκονται γύρω από τον δρόμο καθώς τα δέντρα είναι ιδιωτικά και από αυτά περιμένουν να ζήσουν οι ιδιοκτήτες τους.
Εάν ο καιρός είναι καλός, προτείνουνε να φτάσετε μέσω Καρυών, Βαμβακού, εξαιτίας της μοναδικής διαδρομής. Θέλει όμως προσοχή γιατί το χειμώνα ο δρόμος κλείνει από το χιόνι.