Κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης σε Σχολεία (ΔΑΙ)

Κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης σε Σχολεία (ΔΑΙ)
Open Image Modal
commonswikimedia

Η γιορτή της 17 Νοέμβρη είχε παρέλθει. Μια βδομάδα μετά η Δ., θεολόγος, κοίταζε το τοπίο μέσα από το θολό τζάμι. Έβρεχε. Οι μαθητές με τα βιβλία ανοιχτά χάζευαν τον Πύργο της Βαβέλ. Η σύγχυση των γλωσσών είχε επεκταθεί στην Τάξη και την Κοινωνία. Ωστόσο, υπήρχαν ειδήσεις ότι η Χώρα είχε επιστρέψει στην Κανονικότητα. Το Μνημόνιο και τα Μέτρα Έκτακτης Ανάγκης ήταν προσωρινά εκτός λειτουργίας για τεχνικούς (προεκλογικούς;) λόγους. Η έξοδος στις Αγορές ήταν ante muros. Ο Πύργος του Πέτερ Μπρέγκελ ψιλοκάπνιζε όταν χτύπησε την πόρτα της Τάξης ο Διευθυντής. 

Οι μαθητές σηκώθηκαν από ευγένεια. Η δασκάλα κοίταζε Αλλού. Με τη φωνή της Διοίκησης αναγγέλθηκε ότι στο Διάλειμμα της Κανονικότητας θα γίνει ενημέρωση για επικείμενη συνεδρίαση με θέμα τον «Εσωτερικό Κανονισμό του Σχολείου (ΔΑΙ) και το Μνημόνιο Ενεργειών για τη διαχείριση πυρκαγιών, ακραίων καιρικών φαινομένων, τεχνολογικών καταστροφών και ΧΒΡΠ περιστατικών». Η Δ. τρόμαξε, ένα Νέο Μνημόνιο αναρωτήθηκε; Όταν χτύπησε το κουδούνι για διάλειμμα η Δ. βρέθηκε στον μεγάλο διάδρομο του Πύργου πηγαίνοντας από την Κανονικότητα της Τάξης προς την Κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης.

Η σκέψη της πήγε στα γεγονότα του Πολυτεχνείου της προηγούμενης εβδομάδας. Μετά το «καθάρισμα» του Πολυτεχνείου με τις αντλίες νερού από τις Αρμόδιες Υπηρεσίες η Τάξη είχε επανέλθει με το «κίνημα» του Ιωαννίδη. Μια βδομάδα μετά 25 Νοέμβρη 1973 ορκίζεται από τον Μητροπολίτη Ιωαννίνων και μετέπειτα Αρχιεπίσκοπο Σεραφείμ, με τις ευλογίες της Χούντας και της Εκκλησίας, Πρόεδρος Δημοκρατίας ο Στρατηγός Φαίδων Γκιζίκης (25/11/1973 – 17/12/1974). Τυχαία στη σφαγή του Πολυτεχνείου ήταν Στρατιωτικός Διοικητής Αθηνών και Αττικής. Κατά σύμπτωση ήταν και ο Πρόεδρος Δημοκρατίας που όρκισε Πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.

Open Image Modal
Archive

Την ίδια ημερομηνία 25 Νοέμβρη 2018 είχε αναγγελθεί η συνεδρίαση του Συλλόγου Διδασκόντων για την Σύνταξη Σχεδίου Έκτακτης Ανάγκης για έκτακτο περιστατικό. Τυχαία σύμ-Πτωση της Ιστορίας; Η Δ. πήγε στο Αρχείο του Πύργου για να διαβάσει το Νόμο. Δεν ήθελε να πάει αδιάβαστη. Έμεινε άφωνη. Την είχαν καλέσει στη συνεδρίαση σύμφωνα με το Νομοθετικό Διάταγμα υπ`αριθ. 17/1974 (ΦΕΚ Α/236/2-9-74) με τίτλο «Περί Πολιτικής Σχεδιάσεως Εκτάκτου Ανάγκης» (40 άρθρα) δυνάμει του οποίου συντάσσεται το Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης σε Σχολεία (ΔΑΙ). 

Το Ν.Δ 17/74 έφερε την υπογραφή του Προέδρου της Δημοκρατίας Στρατηγού Φαίδωνα Γκιζίκη «προτάσει του Hμετέρου Yπουργικού Συμβουλίου απεφασίσαμεν και διατάσσομεν…». 

Open Image Modal
Open Image Modal

Η Δ. αναρωτήθηκε μήπως πρόκειται για Παρεξήγηση εν έτει 2018 τα σχολεία της Χώρας να συνεδριάζουν με το «απεφασίσαμεν και διατάσσομεν» (παρατσούκλι) του έτερου διαβόητου χουντικού Στρατηγού Ζαγοριανάκου (Αρχηγός ΓΕΣ και ΓΕΕΘΑ 1972 – 1973). Το ισχύον Ν.Δ 17/1974 όχι μόνο δεν ήταν παρεξήγηση αλλά αντιθέτως εξ αυτού γνωρίσαμε ότι τα σχολεία (;) ορίζονται ως Δημόσια Ανεξάρτητα Ιδρύματα (ΔΑΙ) δυνάμει του άρθρου 13,παρ.2 του Ν.Δ 17/1974. Η Δ. δεν είχε καταλάβει ότι τόσα χρόνια δίδασκε σε ΔΑΙ, σε Κατάσταση Εκτάκτου Ανάγκης και θυμήθηκε τον «τελευταίο κλασσικό της ευρωπαϊκής πολιτειολογίας» Carl Scmitt ( 1888 – 1985), τον «Τόμας Χομπς του 20ου αιώνα» και το θεμελιώδες αξίωμά του περί Κυριαρχίας: «Κυρίαρχος είναι όποιος αποφασίζει για την Κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης» (Πολιτική Θεολογία, 1922). Με τη σκέψη αυτή η Δ. μπήκε στην Αίθουσα συνεδριάσεων. Ο καθένας είχε πάρει τη θέση του και όχι μόνο στο χώρο. Ως εκ θαύματος, ενώ o Πρόεδρος της Συνεδρίασης διάβαζε την εισαγωγή του Εσωτερικού Κανονισμού και το Ν.Δ 17/1974 εμφανίστηκε στην αίθουσα ο Στρατηγός Φαίδων Γκιζίκης με πηλίκιο και γυαλιά. 

Open Image Modal
archive

Τότε η Δ. κατανόησε το νόημα της Πολιτικής Θεολογίας: «Όλες οι μεστές έννοιες της σύγχρονης πολιτειολογίας είναι εκκοσμικευμένες θεολογικές έννοιες. Η Κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης έχει για τη νομική επιστήμη ανάλογη σημασία όπως το θαύμα για τη θεολογία». Ο Διευθυντής με το βλέμμα στραμμένο στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας αποφασίζει τη συγκρότηση ομάδων εργασίας του σχεδίου έκτακτης ανάγκης κατ` εφαρμογή του Ν.Δ 17/1974. Το έκτακτο σχέδιο που προυποθέτει ότι το σχολείο ορίζεται ως ΔΑΙ (Άρθρο 13, παρ.2 του Ν.Δ 17/1974) προσπεράστηκε. Φαινόταν ότι στην κατάσταση έκτακτης ανάγκης που βρισκόταν το σχολείο έπρεπε να πάρει απόφαση. Δεν ήταν καιρός για συζητήσεις περί της νομικής θεμελίωσης της απόφασης. Εξάλλου παρά την απουσία νομικών από την αίθουσα είναι γνωστό ότι στην κατάσταση εκτάκτου ανάγκης το Δίκαιο αναστέλλει την ισχύ του. Η Κατάσταση πολιορκίας είναι ενδεικτική. (Σύνταγμα Ελλάδος, άρθρο 48). Στο πλαίσιο αυτό υποστηρίζεται ότι «η απόφαση που αναφέρεται στην εξαίρεση συνιστά απόφαση κατ` εξοχήν». Η εξαιρετική απόφαση θεμελιώνει και επιβεβαιώνει την κανονικότητα. Αλλά αυτά ήταν ψιλά γράμματα κι όπως σοφά λέει ο Λαός: «Αρχηγού παρόντος, πάσα Αρχή παυσάτω». Βέβαια αυτό δεν απέχει πολύ από την περίφημη θεωρία Fuhrerprinzip αλλά η Δ. δεν μπήκε στον πειρασμό να ανοίξει τη συζήτηση για το άρθρο 48 περί εκτάκτου ανάγκης του Συντάγματος της Βαϊμάρης.

Ωστόσο, το ερώτημα που έθετε η «Εισαγωγή» του Εσωτερικού Κανονισμού για τον ορισμό του σχολείου ως ΔΑΙ σύμφωνα με το Ν.Δ 17/1974 έπρεπε να απαντηθεί. 

Open Image Modal

Το σχολείο είναι Δημόσιο Ανεξάρτητο Ίδρυμα; Αλλά ανεξάρτητο από ποιον; Από τον Δήμο, το Υπουργείο Παιδείας ή το Κράτος; Μήπως το σχολείο είναι ΜΚΟ; Εξάλλου η έννοια της Εθνικής Ανεξαρτησίας για τη Χώρα και την Εκπαίδευση είχε ανασταλεί από την εποχή των Μνημονίων ενώ η έννοια της Εθνικής Παιδείας είχε ξεπεραστεί από το 2009 με την αποκαθήλωσή της από την ταμπέλα του Υπουργείου Παιδείας που μετονομάστηκε και «Δια βίου μάθησης» …

Με το Μνημόνιο (2015) και το Ν.4336(ΦΕΚ 94.τ. Α/14- 8-2015) μάθαμε ότι τα σχολεία δεν είναι πλέον «ανεξάρτητα» αλλά «αυτόνομα». Η έννοια της «αυτονομίας της σχολικής μονάδας» η οποία εκπορεύεται ως άλλο Άγιο Πνεύμα από την Ε.Ε και σύμφωνα με τις «βέλτιστες πρακτικές» των χωρών του ΟΟΣΑ έγινε το όραμα – όνειρο του νεοφιλελευθερισμού, της σοσιαλδημοκρατίας και της ριζοσπαστικής αριστεράς. Βαβέλ. Αλλά πώς φτάσαμε στην αυτονομία της σχολικής μονάδας. Πώς επηρεάζεται ο εκπαιδευτικός; (Παπαχρήστος Κ.,Σχολικός Σύμβουλος,alfavita,25/10/2017). Το αυτόνομο σχολείο είναι αυτό που αυτοαξιολογείται, αυτοδιοικείται και αυτοχρηματοδοτείται (αλήθεια, πώς και από ποιον άραγε;) Μήπως με «ευγενικές» χορηγίες; Λογοδοτεί στην κοινωνία για τις επιδόσεις των μαθητών του και στην αγορά για την αποτελεσματικότητά του. Στο πλαίσιο αυτό εμφανίστηκε η αυτονομία της σχολικής μονάδας με εκπαιδευτικούς που είναι παιδαγωγοί, ψυχολόγοι, νοσοκόμοι, πυροσβέστες, υδραυλικοί, διασώστες… χωρίς επιμόρφωση και υποδομές.

Η συζήτηση στην αίθουσα συνεδριάσεων «άναψε» για τα καλά όταν ο Πρόεδρος έθεσε το ζήτημα της ανάληψης ευθυνών και των αρμοδιοτήτων των ομάδων εργασίας στην κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Σύμφωνα με το «σχέδιο» όλοι έπρεπε να ενταχθούν σε μια ομάδα και να αναλάβουν θέση-ρόλο ευθύνης. Οι ομάδες ήταν: 1.Παροχής πρώτων βοηθειών, 2.Πυρασφάλειας, 3.Ασφάλειας, 4.Ελέγχου δικτύων και αποκατάστασης βλαβών( υδραυλικά, ηλεκτρολογικά), 5.Αναζήτηση ατόμων που δεν έχουν παρουσιαστεί στον χώρο καταφυγής, 6. Φύλαξη Αρχείου και 7. Υποστήριξης ΑμεΑ. Η Δ. τόλμησε να ρωτήσει αν για τη συγκρότηση αυτών των ομάδων υπάρχει η αντίστοιχη επιμόρφωση όπως προβλέπουν τα άρθρα 28, 29 και 30 του Ν.Δ 17/74 σχετικά με την εκπαίδευση προσωπικού για την πολιτική κινητοποίηση καθώς και η σχετική επιμόρφωση του πολιτικού προσωπικού από Ιατρό της Περιφερειακής Ενότητας και της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας (Παράρτημα Ε του Μνημονίου Ενεργειών). 

Open Image Modal

Απάντηση δεν πήρε. Η Δ. κατάλαβε ότι έπρεπε να ενταχθεί σε μια ομάδα τυπικά έστω και ανεκπαίδευτη για να είναι κάπου στο «σχέδιο» και ο Θεός να βάλει το χέρι του να μη συμβεί το έκτακτο…

Ωστόσο, η Δ. ως Θεολόγος γνώριζε ότι ο Θεός δεν είχε χέρια και πόδια για να τρέχει από τη Μάνδρα στο Μάτι. Ένα χρόνο μετά την καταστροφή της Μάνδρας από τις πλημμύρες (14-11-2017) που πρόσφατα μάθαμε ότι δε φταίει ο Θεός αλλά το ποτάμι της Αγίας Αικατερίνης, πάνω στο οποίο έχει χτιστεί η Μάνδρα και μια ανάσα από την «καλοκαιρινή» τραγωδία στο Μάτι, με την εκατόμβη των νεκρών, έως σήμερα η Δικαιοσύνη ακόμα αναζητά τους υπεύθυνους – ανεύθυνους για τη διαχείριση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Επειδή ο σχεδιασμός και η εφαρμογή έκτακτων μέτρων από τις ομάδες που συγκροτούνται στο πλαίσιο του Μνημονίου Ενεργειών είναι σοβαρή υπόθεση και κανείς δεν έχει δικαίωμα να «παίζει» με τις ζωές των παιδιών μας, κάνοντας τον Στρατηγό σε ασκήσεις επί χάρτου, η Πολιτεία, το Υπουργείο Παιδείας, οι Περιφέρειες και οι ΟΤΑ οφείλουν να αναλάβουν τις ευθύνες τους συνολικά και ενιαία αφού επικαλούνται το ισχύον Ν.Δ 17/74 (40 άρθρα) και όχι επιλεκτικά και αποσπασματικά να ορίζουν τα σχολεία ως ΔΑΙ και να μεταθέτουν τις ευθύνες στις ομάδες ανεκπαίδευτων εκπαιδευτικών. Βεβαίως η πιστή εφαρμογή των διατάξεων της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας: 1. υπ.αριθμ 13/2013( ΦΕΚ Β 1586), 2. υπ.αριθμ 14/2014 (ΦΕΚ 2434/ Β/12-9-2014), 3. Π. Δ 71/1988 Περί του Κανονισμού Πυροπροστασίας Κτιρίων (Άρθ.7 παρ.5.1 και 5.2) και η Υ.Α 58185/ 2474/ 1991( ΦΕΚ 360 τ.Α) για τα μέτρα πυρασφάλειας δημοσίων και ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων έφερε στη δημοσιότητα διάφορα περιστατικά κατά τα οποία η Π.Υ φέρεται να υποβάλει μηνύσεις σε Διευθυντές σχολείων για έλλειψη συστήματος πυρασφάλειας σύμφωνα με τις παραπάνω προβλεπόμενες διατάξεις. Τα δημοσιεύματα ανάδειξαν την ανεπάρκεια των σχολικών μονάδων στις υποδομές που καθιστούν τις ομάδες πολιτικής κινητοποίησης έκτακτης ανάγκης ανενεργές. Μετά τις διαμαρτυρίες εκπαιδευτικών σωματείων αναγνωρίστηκε ότι τελικά την ευθύνη για την τοποθέτηση, τη συντήρηση και την καλή λειτουργία όλων των προληπτικών και κατασταλτικών μέσων προστασίας σε όλους τους χώρους εκμετάλλευσης και εργασίας στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα φέρει ο ιδιοκτήτης. Στην προκειμένη περίπτωση «αποκαλύφθηκε» ότι οι Δήμοι (ΟΤΑ) είναι οι «ιδιοκτήτες» των σχολείων σύμφωνα με την υπ.αριθμ 12/2012 (ΦΕΚ Β – 1794) και Ν. 4249/ 2014, άρθ 100, παρ.1 (ΦΕΚ Α -73). Εξάλλου το άρθ. 13 παρ.2 του Ν.Δ 17/1974 που επικαλείται η «Εισαγωγή» του Εσωτερικού Κανονισμού δεν αναφέρει τα σχολεία ως ΔΑΙ αλλά ορίζει: «Αι Πολιτικαί Κρατικαί Υπηρεσίαι, τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης ονομάζονται δια την εφαρμογήν των διατάξεων του παρόντος « Δημόσια Ανεξάρτητα Ιδρύματα». Τον έλεγχον και την παρακολούθησιν της οργανώσεως της Πολιτικής Αμύνης των Δημοσίων Ανεξαρτήτων Ιδρυμάτων έχουν αι Νομαρχίαι». Επομένως μήπως επιχειρείται μετάθεση – μετατόπιση ευθυνών από τις Νομαρχίες (νυν Περιφέρειες) και τις αρμόδιες Τεχνικές Υπηρεσίες των ΟΤΑ στους εκπαιδευτικούς; Οι Διευθυντές που μετέχουν στις Σχολικές Επιτροπές των Δήμων δεν γνωρίζουν τις προβλεπόμενες διατάξεις και τις ευθύνες που απορρέουν από αυτές; Πώς ελαφρά τη καρδία οι Διευθυντές των σχολείων ζητούν τη συγκρότηση ομάδων για έκτακτα περιστατικά χωρίς την αντίστοιχη εκπαίδευση και υποδομή;

Η Δ. σκεπτική, θα περίμενε την τοποθέτησή της σε κάποια ομάδα; Θα έκανε τον γιατρό, τον πυροσβέστη, τον υδραυλικό; Θα ανεχόταν να παίξει κάποιο ρόλο στο θέατρο του παραλόγου χωρίς σχετική ειδίκευση; Στο μεταξύ η φωτιά που είχε «ανάψει» από τη συζήτηση είχε εξαπλωθεί στο ΔΑΙ που δεν είχε πυροσβεστήρα για δείγμα στις αίθουσες και στους διαδρόμους. Ωστόσο, κανένας κίνδυνος πυρκαγιάς δεν υπήρχε για το σχολείο που «φλεγόταν» αλλά δεν καιγόταν ως η βάτος του Μωυσή, αφού το Μνημόνιο ενεργειών ήταν για το Αρχείο του σχολείου.

Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης ο Αρχειοθέτης θα βάλει το χέρι του.