Στη βία φαίνεται να βυθίζεται εκ νέου η Συρία, καθώς ενέδρα σε περίπολο από ενόπλους πιστούς στο καθεστώς του ανατραπέντος προέδρου Άσαντ εξελίχθηκε σε συγκρούσεις που, σύμφωνα με αναφορές, έχουν οδηγήσει σε πάνω από 1.000 νεκρούς μέσα σε τέσσερις ημέρες.
Επίθεση την Πέμπτη κοντά στη Λαττάκεια άνοιξε ξανά τα «τραύματα» του 13ετούς εμφυλίου, πυροδοτώντας τη χειρότερη βία από τον Δεκέμβριο, που αντικαθεστωτικοί υπό την ηγεσία της τζιχαντιστικής οργάνωσης Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ ανέτρεψαν τον Άσαντ. Η αντεπίθεση κατά των δυνάμεων που παραμένουν πιστές στον Άσαντ στην περιοχή, που κατοικείται σε μεγάλο βαθμό από Αλαουΐτες, έσπειρε την καταστροφή σε πόλεις και χωριά. Οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα ανέφεραν δεκάδες φόνους από σουνίτες ενόπλους που στοχεύουν Αλαουΐτες- ενώ, σύμφωνα με αναφορές, έχουν στοχευθεί και χριστιανοί: Ανακοίνωση για την κλιμακούμενη βία εξέδωσαν οι πατριάρχες των χριστιανικών εκκλησιών, κάνοντας λόγο για δολοφονίες, εκτελέσεις, λεηλασίες και επιθέσεις σε γυναικόπαιδα και ζητώντας να «σταματήσουν αυτές οι φρικτές πράξεις».
Ο Αχμέντ αλ Σαράα, αρχηγός των τζιχαντιστών που ηγήθηκαν της επίθεσης που ανέτρεψε τον Άσαντ και ντε φάκτο ηγέτης της Συρίας, ισχυρίστηκε πως οποιοσδήποτε έβλαψε αμάχους θα λογοδοτήσει μετά τις αναφορές εκατοντάδων νεκρών αμάχων Αλαουϊτών. Οργάνωση με έδρα στο Ηνωμένο Βασίλειο είπε ότι 830 άμαχοι σκοτώθηκαν σε σφαγές με στόχο Αλαουΐτες στη δυτική ακτή της Συρίας. Σε ομιλία του που μεταδόθηκε στην τηλεόραση και σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο Σαράα δεσμεύτηκε επίσης να κυνηγήσει τις πιστές στον Άσαντ δυνάμεις.
Στις συγκρούσεις σκοτώθηκαν επίσης 231 μέλη των δυνάμεων ασφαλείας και 250 μαχητές των πιστών στον Άσαντ δυνάμεων, σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με τους νεκρούς να ξεπερνούν τους 1.300 συνολικά.
Ο αλ Σαράα είπε την Κυριακή ότι είχε στηθεί «ανεξάρτητη επιτροπή» για να «διερευνήσει τις παραβάσεις σε βάρος αμάχων και να ταυτοποιηθούν οι υπεύθυνοι για αυτές». Επίσης ζήτησε εθνική ενότητα μα δεν σχολίασε κατηγορίες για θηριωδίες από υποστηρικτές του στη Λαττάκεια και την Ταρτούς.
Εκατοντάδες Σύριοι συγκεντρώθηκαν στη Δαμασκό για να διαδηλώσουν κατά της βίας στη χώρα, με διαδηλωτές να συγκεντρώνονται με πλακάτ στην πλατεία Μαρτζέχ την Κυριακή. Εν μέσω των συγκρούσεων εκατοντάδες άμαχοι που ζούσαν στις ακτές έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους.
Η Λαττάκεια και η Ταρτούς ήταν προπύργια του καθεστώτος Άσαντ, ο οποίος είναι επίσης Αλαουΐτης. Οι Αλαουΐτες είναι παρακλάδι του σιιτικού Ισλάμ και αποτελούν περίπου το 10% του πληθυσμού της Συρίας, που είναι κυρίως σουνίτες.
Πώς άρχισε η βία
Οι εντάσεις είναι σε άνοδο μετά την πτώση του Άσαντ, με επιθέσεις εναντίον των Αλαουϊτών, καθώς η δυναστεία των Αλαουϊτών Άσαντ κυβέρνησε τη Συρία για πάνω από 50 χρόνια. Οι επιθέσεις συνεχίστηκαν παρά τις διαβεβαιώσεις του μεταβατικού προέδρου αλ Σαράα ότι η νέα ηγεσία της χώρας θα διαμορφώσει ένα πολιτικό μέλλον για τη Συρία που περιλαμβάνει και αντιπροσωπεύει όλες τις κοινότητες.
Ένοπλοι πιστοί στο καθεστώς Άσαντ έστησαν ενέδρα σε δυνάμεις της κυβέρνησης και μετά κατέλαβαν την Καρντάχα, από όπου είναι ο Άσαντ, με τη Δαμασκό να κινητοποιεί ενισχύσεις. Εκπρόσωπος του υπουργείου Άμυνας είπε την Κυριακή ότι οι δυνάμεις ασφαλείας είχαν ανακτήσει τον έλεγχο και θα συνέχιζαν να κυνηγούν τους ηγέτες της εξέγερσης. Οι συγκρούσεις κλιμακώθηκαν και πολλοί άμαχοι σκοτώθηκαν.
Σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είχαν κοπεί το νερό και ρεύμα σε μεγάλες περιοχές γύρω από τη Λαττάκεια, ενώ άλλες οργανώσεις (Syria Campaign, Syrian Network for Human Rights) είπαν το Σάββατο πως τόσο οι δυνάμεις ασφαλείας όσο και ένοπλοι πιστοί στον Άσαντ έκαναν μαζικές εκτελέσεις και συστηματικές δολοφονίες. Η Δαμασκός ισχυρίστηκε πως επρόκειτο για «μεμονωμένες ενέργειες» και ότι οι δυνάμεις ασφαλείας δρούσαν εναντίον ενόπλων πιστών στην προηγούμενη κυβέρνηση.
Η νέα, μεταβατική κυβέρνηση της Δαμασκού δυσκολεύεται να πείσει για τις προθέσεις της όσους προβληματίζονται για τον σουνιτικό ισλαμιστικό της χαρακτήρα, καθώς και τις υπό κουρδική ηγεσία αρχές στα βορειοανατολικά και τη μειονότητα των Δρούζων στα νότια. Ο αλ Σαράα έχει προσπαθήσει να πείσει τις ΗΠΑ και την Ευρώπη να προβούν σε άρση κυρώσεων ώστε να ανοίξει ο δρόμος για κάποια οικονομική ανάκαμψη. ΗΠΑ και Ευρώπη ανησυχούν πως αν υπάρξει άρση κυρώσεων πριν εδραιωθεί ένα συμπεριληπτικό πολιτικό σύστημα, αυτό θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για άλλη μια περίοδο αυταρχικής διακυβέρνησης.
Σε ανακοίνωση την Κυριακή ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο κάλεσε τις συριακές αρχές να φροντίσουν να λογοδοτήσουν οι δράστες, τονίζοντας πως οι ΗΠΑ «συμπαραστέκονται στις θρησκευτικές και εθνοτικές μειονότητες της Συρίας, περιλαμβανομένων των κοινοτήτων χριστιανών, Δρούζων, Αλαουϊτών και Κούρδων.
Φόβοι για Έλληνες- χριστιανούς
«Υπάρχει φόβος, πολύς φόβος, οι χριστιανοί φοβούνται να μην μπλεχτούμε ανάμεσα σε Αλουϊτες και Σουνίτες που σκοτώνονται, να μην μπούμε εμείς μέσα σε αυτό το πρόβλημα. Δεν έχει πολύ κίνηση μέσα στη Δαμασκό αλλά στην παραλία εκεί στη θάλασσα ήταν πολύ… Σφάζανε 1925 Αλαουίτες πέθαναν και οι Χριστιανοί περίπου 20 -25. Έλληνες όχι αλλά χριστιανοί ορθόδοξοι ναι υπάρχουν αλλά δεν είναι περισσότερο από 20 άτομα που τους σφάξανε εκεί έγινε χαμός στα χωριά κοντά στη θάλασσα» δήλωσε, όπως μετέδωσε η ΕΡΤ, ο πρώην πρόεδρος της Ελληνικής κοινότητας Δαμασκού Χαμπίμπ Σαλούμα.
Οι λιγοστοί Έλληνες εγκαταλείπουν τη Συρία και κυρίως το Χαλέπι: Όπως ανέφερε ο πρώην πρόεδρος της Ελληνικής κοινότητας Δαμασκού: «Πριν έναν μήνα φύγανε περίπου 30-35 Έλληνες από την Δαμασκό και από το Χαλέπι, όλοι μαζί και πήγανε στην Αθήνα, βοήθησε η Πρεσβεία να πάρουν το εισιτήριο. Πήγαμε στο πατριαρχείο ήταν ο πατριάρχης η εκκλησία ήταν γεμάτη η λειτουργία ο κύριος πρέσβης της Ελλάδας και ο κόσμος δεν υπάρχει πρόβλημα κάναμε την Κυριακή της ορθοδοξίας, με τις εικόνες και όλα αυτά αλλά ο κόσμος δεν είναι ευχαριστημένος».
Τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πατριάρχη Αντιοχείας Ιωάννη είχε ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, ο οποίος τόνισε την επείγουσα ανάγκη για εθνική ενότητα και ειρηνική συνύπαρξη καθώς και τη σημασία διασφάλισης της προστασίας όλων των εθνοτικών και θρησκευτικών κοινοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των χριστιανικών πληθυσμών.
Με πληροφορίες από Associated Press, BBC, ΕΡΤ