Η Αμερικανική παρουσία, πολιτική και στρατιωτική, επί δεκαετίες στην Ελλάδα είναι γνωστή. Όταν με την επιστροφή της Δημοκρατίας ήρθα από την εξορία να γυρίσω την «Ελλάδα του Καραμανλή» βρήκα τουλάχιστον 2 αμερικανικές βάσεις στην Αττική. Στη μία μάλιστα είχαν και τον Ραδιοφωνικό τους Σταθμό! Τον κινηματογράφησα και είναι στην ταινία. Ο δε διευθυντής του μού είπε, με εχεμύθεια, ότι «ήταν μεγάλο λάθος που έφυγε η Χούντα».
Στην συνέντευξη που μου έδωσε ο Γουόλτερ Ρόστοβ, Υπουργός Ασφαλείας του Προέδρου Τζόνσον, στην οποία ομολογεί ότι αυτός έδωσε την εντολή να γίνει το χουντικό πραξικόπημα (είναι στην ταινία!) [1], μου είπε πως ήταν λάθος του Προέδρου Κένεντι «να επιτρέψει εκλογή κυβέρνησης (Γεωργίου) Παπανδρέου που έγινε με την συμπαράσταση της Αριστεράς». Το συμπέρασμα είναι ότι μάλλον δεν θα είχαμε Χούντα στην Ελλάδα αν δεν είχαν δολοφονηθεί οι δύο αδελφοί Κένεντι!
Το 1964 βρίσκομαι στις ΗΠΑ να μιλήσω σε μερικά πανεπιστήμια για την ελληνική πολιτιστική παράδοση μέσω του κινηματογράφου. Το σοκ από την πρόσφατη δολοφονία του Κένεντι είναι συνέχεια μπροστά μου. Αλλά κανείς δεν μιλάει για ”πολιτικό έγκλημα”. Ούτε ο φίλος και συμφοιτητής μου David, που δεν στερείται σοφίας. Μου φαίνεται απίστευτο. Πέρασαν ωστόσο μερικοί μήνες όταν ο David μου γράφει: ”Είχες δίκιο και ιδού η απόδειξη”. Η απόδειξη ήταν ένα έντυπο με απίστευτα ντοκουμέντα. [2] Σήμερα, τα αρχεία και τα συμβάντα που έχουν έρθει στο φως μάς αποκαλύπτουν κομμάτι-κομμάτι όλο το παρασκήνιο. Κυρίως σε μερικές χιλιάδες ιστοσελίδες στο διαδίκτυο. Που μοιάζουν να συμφωνούν στο ”ποιος” και το ”γιατί” τις δολοφονίας.
Μια δεύτερη μεγάλη έκπληξη δοκίμασα στη Λειψία, το 1967, στο μεγαλύτερο τότε φεστιβάλ ”Δημιουργικού Ντοκιμαντέρ”. Είχαν καλέσει, τιμητικά, τους εξόριστους Έλληνες κινηματογραφιστές. Και εκεί βλέπω την αποκαλυπτική για την δολοφονία του Κένεντι ταινία του Αμερικανού Εμίλ Ντι Αντόνιο που έγινε γνωστός γιατί έκανε αυστηρή κριτική για ηγετικά ”επικίνδυνα” πρόσωπα, όπως ο Μακάρθυ, ο Νίξον και ο Χούβερ του FBI. Ο τελευταίος του είχε ανοίξει φάκελο με 10.000 σελίδες!
Η πρώτη του ταινία ήταν το ”Point of Order″ (Eπί της Διαδικασίας!) ένα εκπληκτικό μοντάζ από στιγμές της θυελλώδους αντιπαράθεσης στη Γερουσία ανάμεσα στον γνωστό ακροδεξιό Μακάρθυ και στο Πεντάγωνο το οποίο κατηγορούσε η Επιτροπή του ως… “Kέντρο Kομμουνιστών”!
Η ταινία του Ντι Αντόνιο στη Λειψία ήταν η ”Βιαστική Απόφαση” (Rush to judgment), ένας καταπέλτης για την Απόφαση της Επιτροπής Γουόρεν ότι «η Δολοφονία του Κένεντι δεν ήταν πολιτικό έγκλημα». Όπως φαίνεται από πολλά στοιχεία που συμφωνούν, αυτός που διόρυσσε την Επιτροπή Γουόρεν είναι αυτός που οργάνωσε την δολοφονία! Και αν δεν είναι ο νέος Πρόεδρος [3] θα είναι κάποιος που τον έπεισε.
Ο Εμίλ Ντι Αντόνιο ήταν συμφοιτητής και φίλος του Τζον Κένεντι στο Χάρβαρντ. Ίσως αυτό τον έκανε επιθετικό στην ταινία του, μια σοβαρή έρευνα, γυρισμένη στον τόπο του εγκλήματος, δηλαδή στο Ντάλας του Τέξας. Π.χ., ο Διευθυντής της Αστυνομίας δίνει συνέντευξη Τύπου μετά την δολοφονία του ”δολοφόνου” (Λη Όσβαλντ) - μέσα στο κτήριο της Αστυνομίας! ονόματι Τζακ Ρούμπυ.Δολοφόνος του «δολοφόνου» είναι ένας διευθυντής στριπτιζάδικου τής Μαφίας ονόματι Τζακ Ρούμπι
Δημοσιογράφος:
-Είχατε πάει ποτέ στο στριπτιζάδικο;
Διευθυντής της Αστυνομίας:
- Όχι ποτέ!.
Ακολουθεί συνέντευξη της υπεύθυνης για τα κορίτσια στο στριπτιζάδικο:
- Σας είχε ποτέ επισκεφτεί ο Διευθυντής της Αστυνομίας;
Απάντηση:
- Κάθε βράδυ εδώ ήτανε!
Σημειώνω μόνο ότι έχω βρει στα αρχεία παλαιότερη Επιστολή του FBI στην Αστυνομία του Σικάγου που ζητάει να αφήσουν ήσυχο τον Τζακ Ρούμπυ ″διότι μας είναι χρήσιμος, τροφοδοτεί τον Βουλευτή Ρίτσαρντ Νίξον (της μακαρθικής Επιτροπής του Κογκρέσου τότε) με χρήσιμες πληροφορίες για αριστερούς”. Σημειωτέον ότι Ο Ρούμπυ, πριν σταλεί στο Ντάλας, εργαζόταν σε ανάλογο ”μαγαζί” της Μαφίας στο Σικάγο. [4]
Θυμάμαι πολλά από τα όσα μου είπε Ντι Αντόνιο στο αυτοκίνητο, στις 3 ώρες που έκανε για να μας πάει από την Λειψία στο αεροδρόμιο του Βερολίνου.
Εμίλ Ντι Αντόνιο :
-Τηλεφωνούσα σε κάποιον από τους μάρτυρες της δολοφονίας, μου έδινε ραντεβού, ύστερα από μια ώρα μ′ έπαιρνε στο τηλέφωνο να μου πει πως δεν μπορούσε. Αυτό έγινε με όλα τα τηλεφωνήματα. Κάποιος είχε τον τρόπο να παρακολουθεί το τηλέφωνό μου. Έτσι χρειάστηκε να πηγαίνω επί τόπου, πριν προλάβει η αόρατη δύναμη να με σταματήσει. Ο μέσος Αμερικανός αγνοούσε ακόμα ότι οι δολοφόνοι ήταν περισσότεροι του ενός. Στην Αγγλία είναι που βρήκα τα λεφτά - μου είπε ο Ντι Αντόνιο- για να γυρίσω αυτήν την ταινία, που έγινε με μόνιμο τρόμο. Συνάντησα ανθρώπους που μου είπαν ″Ναι, στεκόμουν εκεί, το είδα αυτό αλλά δεν θέλω να με κινηματογραφήσετε γιατί φοβάμαι τις συνέπειες”. Το καταλαβαίνω. Όταν πήγα στο Ντάλας κάναμε μια σύσκεψη με το συνεργείο, στο ξενοδοχείο. Χτυπάει η πόρτα και μπαίνουν μέσα δύο τύποι της Διώξεως Εγκλήματος να μας πουν ”να μην ενοχλήσουμε τον Κύριο Μπεναβέντες». Έναν σοβαρό μάρτυρα που θα μας μιλούσε γα τον Τζακ Ρούμπυ. Σημειώνω ότι ο Μπεναβέντες αυτός είχε έναν αδελφό που του έμοιαζε πολύ και ίσως γ′ αυτό δολοφονήθηκε κατά λάθος!
Προσπαθήσαμε να πάρουμε συνέντευξη από μια δασκάλα ονόματι Τζην Χιλ η οποία έπαιρνε φωτογραφίες πολύ κοντά στον Κένεντυ την στιγμή της δολοφονίας. «Εντάξει, ελάτε το βραδάκι κατά τις έξι, μας λέει». Ξαναγυρίσαμε στις έξι. Βγαίνει στο παράθυρο. ”Δεν μπορείτε να με κινηματογραφήσετε!” Καλά, της λέω, αλλά πέστε μου γιατί. ”Μια ώρα μετά που φύγατε - μου λέει - με πήρε τηλέφωνο ο Γενικός Διευθυντής των Σχολείων του Ντάλας και μου είπε αν μιλήσω θα χάσω τη θέση μου…”.
Κάτι το περίεργο συνέβαινε - συνέχισε ο Ντι Αντόνιο- κάτι που δεν ενόχλησε την Επιτροπή Γουόρεν που διόρισε ο Πρόεδρος Τζόνσον. Είχαμε άλλες τρεις δολοφονίες αμέσως μετά. Του Ρόμπερτ Κένεντι, του Μάλκομ Χ, του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Πέστε μου, πώς εξηγείται η πολιτική αυτή εκατόμβη;
Η συνομιλία με τον Ντι Αντόνιο στο αυτοκίνητο έγινε το 1967. Θα μάθουμε περισσότερα μερικά χρόνια αργότερα, όταν ο Νίξον, στέλνοντας τους προεδρικούς πράκτορες στα γραφεία του Δημοκρατικού Κόμματος, στο Γουότεργκεϊτ, επιχείρησε να πληροφορηθεί τι φωτογραφίες από τον Ντάλας ήταν στο χρηματοκιβώτιο και τι περιείχε γι′ αυτόν ένας φάκελος του Έλληνα δημοσιογράφου Ηλία Δημητρακόπουλου. Όταν ο Αντιπρόεδρος Τζόνσον έγινε Πρόεδρος, άλλαξε τον Υπουργό Ασφαλείας του Κένεντυ και έβαλε τον Ρόστοβ, που οργάνωσε το χουντικό Πραξικόπημα στην Ελλάδα. Αυτόν που του πήρα συνέντευξη 30 χρόνια αργότερα.
Ο φάκελλος του Ηλία Δημητρακόπουλου ήταν σχετικός με την χρηματοδότηση της προεκλογικής καμπάνιας του Νίξον από την Ελληνική Χούντα! [4] Και ο προεδρικός πράκτορας που οργάνωσε την επιχείρηση Γουότεργκεϊτ για να φωτογραφήσει τον φάκελλο ήταν ο Howard Hunt, ο άνθρωπος σε μια από τις φωτογραφίες στο Ντάλας που μου είχε στείλει ο συμφοιτητής μου από την Αμερική! Ψάχνοντας στο διαδίκτυο, ακούω σε μα ιστοσελίδα του Κογκρέσου την αφήγηση του Χαντ σε Επιτροπή της Γερουσίας για τις επιχειρήσεις της ΣΙΑ. Και μαθαίνω ότι ήταν ο υπεύθυνός της στην Ελλάδα κατά την έναρξη του Κυπριακού! Ναι ο Χαντ! Αλλά όταν έφτασε στο χείλος του θανάτου, ο Χαντ άρρωστος ξαπλωμένος στο κρεβάτι του, ζητάει από τον γιο του να μαγνητοφωνήσει αυτά που θα πει. Και αφηγείται την δολοφονία του Κένεντι, στην οποία είχε πάρει μέρος! Αφηγείται το ”Ποιος” και το ”Γιατί”. Ο γιος του έβαλε το DVD με τον πατέρα του στο διαδίκτυο. Μπορεί να τον δει κανείς και να τον ακούσει σε περίπου 300 ιστοσελίδες!
1. Ρ.Μανθούλη «Η Δικτατορία των Ελλήνων Συνταγματαρχών» Παραγωγή ARTE, Paris 1997
2.Βλ. Ρ. Μανθούλη ”Ο κόσμος κατ′ εμέ” (Εκδ. Γαβριηλίδη).
3. Λύντον Τζόνσον
4. Βλ. την ταινία «Καιρός για Ήρωες» του Άγγελου Κοβότσου