Συνηθίζεται κάθε χρόνο την περίοδο των εορτών να επισημαίνεται από πολλούς το γεγονός της απομάκρυνσης του σύγχρονου ανθρώπου από το «νόημα των Χριστουγέννων». Έχει καταντήσει κι αυτό ένα κουραστικά επαναλαμβανόμενο μοτίβο: οι κήνσορες της ηθικής να διαπιστώνουν μελαγχολικά και εντελώς μηδενιστικά ότι οι άνθρωποι δεν «νιώθουν Χριστούγεννα», δεν «κάνουν Χριστούγεννα», δεν «εορτάζουν» κι ότι, αντίθετα, απλώς καταναλώνουν, χλαπακιάζουν, χαρτοπαίζουν και χαίρονται περίπου ψυχαναγκαστικά, από υποχρέωση, επειδή έτσι το επιβάλλουν οι ποικίλοι μηχανισμοί χειραγώγησης και διαμόρφωσης των επιθυμιών και των αναγκών μας. Την ίδια μικρόψυχη και γκρινιάρικη διάθεση επιφυλάσσουν και για τους στολισμούς και τη διακόσμηση των μπαλκονιών, των δρόμων και των καταστημάτων.
Όπως στις περισσότερες ανάλογες περιπτώσεις που αφορούν την αλλοτρίωση του σύγχρονου ανθρώπου, οι διαπιστώσεις των εκφάνσεών της έχουν την ίδια αξία που έχει και μία έκθεση ιδεών του σημερινού σχολείου όπου ο μαθητής, κομφορμιστικά και υποκριτικά (διότι έτσι του έχουν μάθει να γράφει για να είναι αποδεκτός) ασκεί αφ’ υψηλού και εκ του ασφαλούς κριτική κατά πάντων, στηλιτεύει κάθε αρνητικό του κόσμου ετούτου και… τέλος!
Παρά την επιμέρους ορθότητά τους, τέτοιου είδους διαπιστώσεις, που έτσι αφοριστικά και απόλυτα διατυπωμένες, είναι τελικά εσφαλμένες. Καμία πρόταση ζωής, εφαρμόσιμη τουλάχιστον, καμία επιείκεια για την ανθρώπινη αδυναμία, καμία ενσυναίσθηση και κατανόηση για την ανάγκη του ανθρώπου να ξεφύγει από τη ρουτίνα, τη μονοτονία, την πίεση του εργασιακού και σχολικού χρόνου και ναι: να καταναλώσει, να χαρεί με απλές αλλά ξεχωριστές, γιορτινές απολαύσεις, να βρεθεί με φίλους και να ανταλλάξει απλώς ευχές.
Αλήθεια, πόσο από το «πνεύμα των Χριστουγέννων», της αγάπης και της συγχώρεσης ενυπάρχει στην αυστηρότητα, στην πρόκληση ενοχών, στην περιφρόνηση, στην απόρριψη εν τέλει του άλλου επειδή είναι… άνθρωπος της εποχής του; Αλήθεια, Χριστούγεννα νιώθουμε μόνο όσοι νηστεύουμε, εκκλησιαζόμαστε και κάνουμε και κάποια πράξη φιλανθρωπίας ενώ αυτά ακυρώνονται, υποτίθεται όταν χαιρόμαστε τις βιτρίνες, τα πλούσια τραπέζια και τις διασκεδάσεις; Πόσος προτεσταντισμός αλήθεια στην άποψη ότι μόνη χαρά είναι η στέρηση και ο απόλυτος, ανθρωπίνως αδύνατος, έλεγχος των παθών! Πώς μπορεί η ενοχική να είναι υγιής συνείδηση;
Κι όμως το πνεύμα των εορτών υπάρχει σε όλα αυτά που δίνουν χαρά και μας φέρνουν πιο κοντά στους άλλους.
Υπάρχει στις ευχές που ανταλλάσσουμε και που, ναι, είναι, συχνά, ειλικρινείς και θερμότατες.
Υπάρχει στον καθέναν που χαίρεται επειδή γίνεται περισσότερο γενναιόδωρος, δοτικός και διαθέσιμος για τους άλλους (και που ναι, πρέπει να πάει στα μαγαζιά για να ψωνίσει τα δώρα του κι αυτό είναι επίσης χαρά!).
Υπάρχει στο γιορτινό τραπέζι αγαπημένων συγγενών και φίλων, που καλώς είναι πλούσιο και ας τρώμε μέχρι σκασμού!
Υπάρχει και στον στολισμό των σπιτιών και των δημόσιων κτιρίων και χώρων, όταν είναι καλαίσθητος και χαρμόσυνος.
Υπάρχει επομένως και στην ομορφιά των ανθρώπων, στη φροντίδα του εαυτού μας, που φοράμε «τα καλά μας», που λάμπουμε, όχι επιτηδευμένα αλλά επειδή χαιρόμαστε. Υπάρχει στα κάλαντα των παιδιών, στα μελομακάρονα και στους κουραμπιέδες, στην πρωτοχρονιάτικη πίτα και στην προσμονή για το φλουρί που θα φέρει τύχη τη νέα χρονιά και που χαιρόμαστε με τη χαρά αυτού που του ’λαχε στο δικό του το κομμάτι! Υπάρχει στο γλέντι, στον χορό και στο τραγούδι, στο ποτό και στο τσιγάρο (κι ας μην έχω καπνίσει προσωπικά ποτέ μου!), σε όλες τις μικρές απολαύσεις όταν δεν προσβάλλουν και δεν ενοχλούν τους άλλους.
Υπάρχει, όμως, και στην εργαζόμενη που όντας υποχρεωμένη να εργάζεται τέτοιες μέρες, εξυπηρετεί με χαμόγελο, προθυμία και ευφρόσυνη διάθεση. Υπάρχει στον καθένα που αφιερώνει τον χρόνο του να βοηθάει και να στηρίζει άλλους.
Υπάρχει στο «φῶς τό τῆς γνώσεως που ἀνέτειλε τῷ κόσμῳ» (καθώς είναι ευκαιρία να διαβάσουμε τα βιβλία που δεν προλαβαίνουμε τις άλλες μέρες!). Αλλά και στον αγώνα του ανθρώπου να λάμψει και να φωτίσει τον κόσμο ο «Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης», αλλά και. και σ’ όσους λαούς θυσιάζουν την ησυχία και την καθημερινή τους ευκολία μαχόμενοι υπέρ βωμών και εστιών ή ενισχύουν την αποτρεπτική τους ισχύ για να υπάρξει «ἐπί γῆς εἰρήνη» (κι όσοι δεν το καταλαβαίνουν δεν ξέρουν πού πατούν και πού πηγαίνουν).
Υπάρχει, όμως, πάν’ απ’ όλα στη χαρά των παιδιών μας, των παιδιών όλου του κόσμου γιατί είναι πάν’ απ’ όλα τα γενέθλια του Χριστού ενώ ο σοφός Μέγας Βασίλειος, ο ορισμός της δοτικότητας, είναι ο Άγιος μας καλός Βασίλης, που φέρνει τα δώρα την Πρωτοχρονιά.
Επιτέλους λοιπόν, κήνσορες της προτεσταντικής ηθικής, αιώνιοι μεμψίμοιροι κι … αρνητές χαράς, αφήστε μας να γιορτάσουμε εμάς τους θεράποντες της χαράς της γιορτής, της ευωχίας, της ομορφιάς, των επικούρειων ηδονών και της γενναιοδωρίας!
Καλή χρονιά παίδες!