Από «περίπατο» εξελίχθηκε σε ντέρμπι η δεύτερη Κυριακή των προεδρικών εκλογών της Κυπριακής Δημοκρατίας, μιλώντας με ποδοσφαιρικούς όρους. Και αυτό εξαιτίας της ταραχής που προκάλεσε στους κόλπους του κυβερνώντος Δημοκρατικού Συναγερμού, η ήττα του προέδρου του, Αβέρωφ Νεοφύτου.
Έχοντας να αντιμετωπίσει τόσο τον Νίκο Χριστοδουλίδη, που αν και τέκνο του κεντροδεξιού ΔΗΣΥ, κατήλθε ως ανεξάρτητος στην εκλογική διαδικασία και έλαβε 32,04%, τη φθορά της δεκαετούς διακυβέρνησης Αναστασιάδη, αλλά και τη μη δημοφιλή προσωπικότητά του, ο Νεοφύτου δεν κατάφερε να προκριθεί στον δεύτερο γύρο, λαμβάνοντας ποσοστό 26,11% και καταλήγοντας τρίτος, πίσω από τον Ανδρέα Μαυρογιάννη, που υποστηρίχτηκε από το ΑΚΕΛ και έλαβε ποσοστό 29,58%.
Φυσικά, ο Αβέρωφ Νεοφύτου «πλήρωσε» την εμμονή του στην… καταπολέμηση του φαινομένου «Νίκος Χριστοδουλίδης» και τυφλωμένος από επικοινωνιολόγους και την κομματική περιφρούρηση, δεν σκέφτηκε πως ο Ανδρέας Μαυρογιάννης ήταν αυτός που θα τον άφηνε εκτός δευτέρου γύρου. Και τον άφησε. Κάτι που δημιούργησε μεγάλες φουρτούνες στο κόμμα της κεντροδεξιάς, που έμοιαζε μέχρι σήμερα ανίκητο και στις 11 Μαρτίου θα κληθεί να εκλέξει νέα ηγεσία.
Η παρούσα ηγεσία διχάστηκε, η βάση δεν έχει προσανατολισμό και η απόφαση για ψήφο κατά βούληση δεν επιτρέπει εκτιμήσεις για την επόμενη μέρα. Άλλωστε, σημαντικά στελέχη του κόμματος πήραν θέση όλη την προηγούμενη εβδομάδα, κάποιοι υποστηρίζοντας ακόμα και τον υποψήφιο του «αιώνιου αντιπάλου», Ανδρέα Μαυρογιάννη. Κάποιοι με κριτήριο το Κυπριακό και τη σύμπλευση ΔΗΣΥ-ΑΚΕΛ στην πολιτική του κατευνασμού και της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, άλλοι με το μυαλό στον «αποστάτη» Νίκο Χριστοδουλίδη.
Οι δεξιοί ψηφοφόροι βγάζουν πρόεδρο
Αιωρείται ένα μεγάλο ερωτηματικό πάνω από την ψήφο των 103.751 ψηφοφόρων που επέλεξαν τον Αβέρωφ Νεοφύτου στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, αν υποθέσει κανείς πως όσοι απείχαν θα απέχουν και στον δεύτερο γύρο.
Οι ψηφοφόροι, λοιπόν, του ΔΗΣΥ, που δεν «αποστάτησαν» την πρώτη Κυριακή των εκλογών καλούνται να επιλέξουν ανάμεσα στον μέχρι προχτές συναγωνιστή τους, Νίκο Χριστοδουλίδη και στον Ανδρέα Μαυρογιάννη, μέχρι προχτές διαπραγματευτή του απερχόμενου Προέδρου Αναστασιάδη. Αυτοί οι ψηφοφόροι, που απορροφούν ταυτοχρόνως τους κραδασμούς μιας ακροβατούσας κομματικής ηγεσίας, μπορούν να καθορίσουν το αποτέλεσμα. Είτε ξεπερνώντας τον ιστορικό αντιακελισμό του ΔΗΣΥ και ψηφίζοντας Ανδρέα Μαυρογιάννη είτε ξεπερνώντας τον κομματικό διχασμό και ψηφίζοντας Νίκο Χριστοδουλίδη.
Αλλά αξίζει να σημειώσουμε πως η εν λόγω ακροβασία, που αφορά τόσο το κυπριακό ζήτημα όσο και την ταυτότητα του κυπριακού Ελληνισμού, αναδεικνύεται τόσο έντονα μετά την ήττα του ΔΗΣΥ την πρώτη Κυριακή.
Ηγετικά στελέχη του ΔΗΣΥ στηρίζουν τον Ανδρέα Μαυρογιάννη, ως έναν «πρόεδρο λύσης», επειδή ο Νίκος Χριστοδουλίδης στηρίζεται και από τις δυνάμεις της λεγόμενης σκληρής γραμμής στο Κυπριακό. Μιας γραμμής που εσχάτως φορτώνουν και στον άλλοτε διαλλακτικό Πρόεδρο Αναστασιάδη, λόγω του ναυαγίου στις τελευταίες διαπραγματεύσεις με την κατοχική πλευρά. Με αυτές τις συνθήκες ξημερώνει η επόμενη μέρα για το μεγαλύτερο κόμμα της κυπριακής πολιτικής σκηνής, όποιος και αν εκλεγεί στην ηγεσία της Δημοκρατίας.
Προγνωστικά και προκλήσεις
Προγνωστικά δεν υπάρχουν. Ο Μαυρογιάννης διέψευσε όσους τον ήθελαν να λαμβάνει 20-22% και να μην περνά στον δεύτερο γύρο, ενώ ο Χριστοδουλίδης απορροφά ψηφοφόρους από όλες τις δεξαμενές. Φυσικά από το κόμμα του, τον ΔΗΣΥ, από τον κεντρώο χώρο (ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, ΔΗΠΑ), από το ακροδεξιό ΕΛΑΜ, από την ευρύτερη αριστερά, αλλά και από τον ανένταχτο χώρο, που αντιτίθεται σε λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας και δεν θέλει να ξανακυβερνήσει το αμαρτωλό ΑΚΕΛ, που οδήγησε την Κύπρο στα όρια της χρεοκοπίας και της διεθνούς απομόνωσης.
Ωστόσο, παρόλο που τα προγράμματα των δύο υποψηφίων είναι –πολλές φορές– σαν δύο όψεις ενός νομίσματος, η προεκλογική εκστρατεία τελείωσε και ο επόμενος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν θα έχει την άνεση, μέσα σε αυτό το γεωπολιτικό χάος, να συντηρεί την ασάφεια. Απέναντι σε αυτή την Τουρκία και στην εδραίωση του ευρασιατικού τόξου, χρειάζονται καθαρές και κοφτές απαντήσεις για τη θέση της Κύπρου, ειδικότερα σε σχέση με τη Μόσχα όσο συνεχίζεται κιόλας η εισβολή και η κατοχή της Ουκρανίας.
Ο επόμενος Πρόεδρος θα κληθεί να αντιμετωπίσει μια νέα Τουρκία, τόσο μετά τις εκλογές όσο και μετά την αβεβαιότητα που συντηρεί ο Ταγίπ Ερντογάν, μια Τουρκία που εποικίζει και ισλαμοποιεί την κατεχόμενη Κύπρο, την ίδια ώρα που διαλαλεί πως επιθυμεί λύση του Κυπριακού. Ο επόμενος Πρόεδρος θα κληθεί να είναι ξεκάθαρος ως προς τη συμπόρευση με την Ελλάδα, καθώς Αθήνα-Λευκωσία παίζουν εξαιρετικά κρίσιμο ρόλο στο μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της δύσης γενικότερα. Οποιαδήποτε μεσοβέζικη τοποθέτηση, θα προκαλέσει δυσκολία στη θέση της Κύπρου στο ευρύτερο γεωπολιτικό πλαίσιο.
Μα πέραν των πιο πάνω, ο όποιος επόμενος Πρόεδρος είτε κυβερνήσει με την κεντροδεξιά είτε με το ΑΚΕΛ, θα κληθεί να απαντήσει στον κυπριακό Ελληνισμό για το μέλλον της τουρκικής κατοχής. Το 2024 συμπληρώνονται 50 ολόκληρα χρόνια από την τουρκική εισβολή του 1974 και η εμμονή σε διαπραγματεύσεις, συμβιβασμούς και παραχωρήσεις, μας οδήγησε σε συνθήκες μόνιμης διχοτόμησης. Ο λαός πρέπει να ξέρει αν ο επόμενος Πρόεδρος θα ασχοληθεί ουσιαστικά με το πρόβλημα της Κύπρου, δημιουργώντας συνθήκες απελευθέρωσης και απαγκίστρωσης από την τουρκική ομηρία. Και αυτές, ασφαλώς, δεν μπορούν να δημιουργηθούν με την πολιτική της ήττας και του συμβιβασμού.