Το αποτέλεσμα του τελευταίου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (Δεκέμβριος 2020) σε σχέση με το ζητούμενο Κύπρου-Ελλάδας για κυρώσεις στην Τουρκία, συνοψίζεται σε μια λέξη: Αποτυχία. Τον περασμένο Οκτώβριο λήφθηκε ομόφωνη απόφαση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για επανεξέταση της συμπεριφοράς της Τουρκίας τον Δεκέμβριο 2020 και αναλόγως να τεθούν στο τραπέζι οι σχετικές επιλογές για κυρώσεις. Λίγες βδομάδες πριν, η Τουρκία επέκτεινε τις παρανομίες της στην Αν. Μεσόγειο και ιδιαίτερα στην Αμμόχωστο και το Ευρωκοινοβούλιο με συντριπτικό του ψήφισμα ζήτησε αυστηρές κυρώσεις στην Τουρκία. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο διαπίστωσε μεν την τουρκική ετσιθελική συμπεριφορά, αλλά έδωσε νέα αναβολή για επανεξέταση μέχρι τον Μάρτιο 2021...
Η αποτυχία της ΕΕ αποτελεί στην πράξη αποτυχία για την Ελλάδα και Κύπρο απέναντι στον τουρκικό επεκτατισμό. Αυτό διαπίστωσαν και τα ειδησιογραφικά πρακτορεία π.χ. το ανεξάρτητο ειδησιογραφικό πρακτορείο “EURACTIV”, που επικεντρώνεται στα ευρωπαϊκά θέματα, χαρακτήρισε το αποτέλεσμα για Ελλάδα-Κύπρο ως φιάσκο. Μάλιστα, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (της πολιτικής ομάδας στο Ευρωκοινοβούλιο, στην οποία συμμετέχουν ΔΗΣΥ και Νέα Δημοκρατία) εξέφρασε την απογοήτευσή του για το αποτέλεσμα. Φυσικά, ο Ερντογάν εξέφρασε την ικανοποίησή του…
Μοναδική αντίφαση στην αντικειμενική αποτίμηση υπήρξε η στάση του Προέδρου Αναστασιάδη, ο οποίος εξέφρασε την ”απόλυτη ικανοποίησή του”. Στην ίδια γραμμή κινήθηκε και ο Έλληνας πρωθυπουργός. Στις μέρες που ακολούθησαν, προσπάθησα να κατανοήσω την ”χαρούμενη” στάση τους. Μοναδική εξήγηση το ότι γι΄αυτούς προέχει η ικανοποίηση της εσωτερικής κοινής γνώμης.
Είμαστε στην ευνοϊκότερη εδώ και πολλά χρόνια συγκυρία στην ΕΕ κατά της Τουρκίας και κάποια μαθήματα ενόψει Μαρτίου 2021 είναι αναγκαία:
α) Μια αξιόπιστη πρόθεση για βέτο δημοσιοποιείται και κοινοποιείται εκ των προτέρων, για να λειτουργήσει αποτρεπτικά, αλλά αν χρειαστεί, υλοποιείται. Εντούτοις, δεν υπήρξε ούτε μια φορά που η Λευκωσία ή η Αθήνα να θέσουν μια τέτοια γραμμή απέναντι στην Τουρκία. Αντιθέτως, διάφορες ”κόκκινες γραμμές” και βέτο αποσύρθηκαν στην πρώτη πίεση.
β) Δεν υπάρχει στήριξη βάσει κομματικής αλληλεγγύης. Η Μέρκελ (Γερμανία) ανήκει σε ”αδελφό” κόμμα με τα κυβερνώντα κόμματα σε Κύπρο και Ελλάδα αλλά εμποδίζει την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία. Ο Μακρόν της Γαλλίας που δεν ανήκει ιδεολογικά στην ίδια ομάδα, προσφέρθηκε αρκετές φορές για περαιτέρω ουσιαστική στήριξη και αμυντική συμμαχία αλλά ... επεκράτησαν άλλες προτεραιότητες
γ) Η καταδίκη της τουρκικής συμπεριφοράς έχει την σημασία της. Το να ικανοποιούμαστε με επανάληψη της λεκτικής καταδίκης, για να είμαστε αρεστοί στους ξένους, είναι επικίνδυνος ρομαντισμός.
δ) Άλλα κράτη-μέλη με συμφέροντα μικρότερης σημασίας (οικονομικά, εμπορικά κλπ) εμποδίζουν την επιβολή κυρώσεων. Εμείς, που κινδυνεύει η ύπαρξή μας από τον νεο-οθωμανικό επεκτατισμό, οφείλουμε να αξιοποιούμε τα πάντα.
Κώστας Μαυρίδης Ευρωβουλευτής (ΔΗΚΟ - S&D), Πρόεδρος Πολιτικής Επιτροπής για την Μεσόγειο
costas.mavrides@europarl.europa.eu