Ένας νεοανακαλυφθείς ιός σε μια ρωσική νυχτερίδα, που είναι παρόμοιος με τον SARS-CoV-2 της Covid-19, είναι πιθανώς ικανός να μολύνει ανθρώπους και, αν εξαπλωθεί, ενδέχεται να είναι ανθεκτικός στα υπάρχοντα εμβόλια.
Ομάδα της οποίας ηγήθηκαν ερευνητές στο Paul G. Allen School for Global Health του Washington State University βρήκε πως πρωτεΐνες- ακίδες από τον ιό αυτόν, που έλαβε το όνομα Khosta-2, μπορούν να μολύνουν ανθρώπινα κύτταρα και είναι ανθεκτικός τόσο σε μονοκλωνικά αντισώματα όσο και σε ορό από άτομα που έχουν εμβολιαστεί για τον SARS-CoV-2. Και οι δύο ιοί ανήκουν στην ίδια υποκατηγορία κορονοϊών (sarbecoviruses).
«Η έρευνά μας δείχνει περαιτέρω πως οι ιοί αυτής της κατηγορίας που κυκλοφορούν στην άγρια ζωή έξω από την Ασία- ακόμα και σε μέρη όπως η δυτική Ρωσία, όπου βρέθηκε ο Khosta-2- αποτελούν επίσης απειλή στην παγκόσμια υγεία και στις συνεχιζόμενες εκστρατείες εμβολιασμού κατά του SARS-CoV-2» είπε ο Μάικλ Λέτκο, ιολόγος του WSU και corresponding author της σχετικής έρευνας, που δημοσιεύτηκε στο PLoS Pathogens.
O Λέτκο είπε ότι η ανακάλυψη του Khosta-2 υπογραμμίζει την ανάγκη για την ανάπτυξη οικουμενικών εμβολίων κατά των sarbecoviruses γενικότερα, αντί εναντίον των γνωστών παραλλαγών του SARS-CoV-2.
«Αυτή τη στιγμή υπάρχουν ομάδες που προσπαθούν να βρουν ένα εμβόλιο που δεν προστατεύει απλά από την επόμενη παραλλαγή του SARS-CoV-2, μα από τους sarbecoviruses γενικά» είπε ο Λέτκο. «Δυστυχώς πολλά από τα υπάρχοντα εμβόλιά μας είναι σχεδιασμένα για συγκεκριμένους ιούς που ξέρουμε ότι μολύνουν ανθρώπινα κύτταρα ή αυτούς που φαίνονται να αποτελούν τον μεγαλύτερο κίνδυνο μόλυνσής μας. Μα είναι μια λίστα που αλλάζει συνέχεια. Πρέπει να διευρύνουμε τον σχεδιασμό αυτών των εμβολίων για να προστατεύουν απέναντι σε όλους τους sarbecoviruses».
Ενώ εκατοντάδες ιοί αυτής της κατηγορίας έχουν ανακαλυφθεί τα τελευταία χρόνια, κυρίως σε νυχτερίδες στην Ασία, στην πλειονότητά τους δεν είναι ικανοί να μολύνουν ανθρώπινα κύτταρα. Οι ιοί Khosta-1 και Khosta-2 ανακαλύφθηκαν σε ρωσικές νυχτερίδες στα τέλη του 2020 και αρχικά φαινόταν να μην αποτελούν απειλή για τον άνθρωπο.
«Γενετικά, αυτοί οι περίεργοι ρωσικοί ιοί μοιάζουν με κάποιους από τους άλλους που έχουν ανακαλυφθεί αλλού ανά τον κόσμο, μα επειδή δεν μοιάζουν με τον SARS-CoV-2, κανείς δεν σκέφτηκε πως ήταν στα αλήθεια κάτι για να ανησυχεί κανείς» είπε ο Λέτκο. «Μα όταν τους εξετάσαμε περισσότερο, ήταν έκπληξη το ότι μπορούσαν να μολύνουν ανθρώπινα κύτταρα. Αυτό αλλάζει λίγο την κατανόησή μας ως προς αυτούς τους ιούς, το από πού προέρχονται και το ποιες περιοχές αφορούν».
Οι ερευνητές διαπίστωσαν πως ο Khosta-1 αποτελούσε μικρό κίνδυνο για τους ανθρώπους, μα ο Khosta-2 έδειχνε πιο ανησυχητικά χαρακτηριστικά. Ειδικότερα, διαπιστώθηκε πως, σαν τον SARS-CoV-2, ο Khosta-2 μπορεί να χρησιμοποιήσει την πρωτεΐνη- ακίδα του για να μολύνει κύτταρα προσκολλώμενη σε μια πρωτεΐνη- αποδέκτη (receptor protein), ονόματι ACE2 (angiotesin converting enzyme 2), η οποία βρίσκεται στα ανθρώπινα κύτταρα. Μετά επιχείρησαν να διαπιστώσουν αν τα υπάρχοντα εμβόλια προστατεύουν από τον νέο ιό.
Χρησιμοποιώντας ορό από ανθρώπινους πληθυσμούς που είχαν εμβολιαστεί για Covid-19, η ομάδα είδε πως ο Khosta-2 δεν εξουδετερωνόταν από τα υπάρχοντα εμβόλια. Επίσης, δοκίμασαν ορό από ανθρώπους που είχαν μολυνθεί από την παραλλαγή Όμικρον, μα και τα αντισώματα ήταν αναποτελεσματικά.
Ευτυχώς, όπως είπε ο Λέτκο, ο νέος ιός δεν έχει κάποια από τα γονίδια που θεωρείται πως εμπλέκονται στην παθογένεση στους ανθρώπους. Ωστόσο υπάρχει κίνδυνος ο Khosta-2 να συνδυαστεί με έναν δεύτερο ιό σαν τον SARS-CoV-2.