Οι αντιδράσεις μας απέναντι στο στρες είναι υποκειμενικές. Ας φανταστούμε για παράδειγμα ότι φτάνουμε στη δουλειά μας, την οποία κατά τα άλλα λατρεύουμε, και το αφεντικό μας μας ενημερώνει ότι για τις επόμενες τρεις εβδομάδες, θα πρέπει να εργαζόμαστε για 16 ώρες το 24ωρο, επτά ημέρες την εβδομάδα και να κοιμόμαστε στο πάτωμα του χώρου εργασίας μας. Εάν δεν συμμορφωθούμε, η απόλυση είναι θέμα χρόνου.
Τότε αντιλαμβανόμαστε ότι οι επόμενες τρεις εβδομάδες θα είναι πραγματική κόλαση. Όχι ωστόσο για όλους μας. Το σατανικό σενάριο που περιγράψαμε παραπάνω, για τον Έλον Μασκ αποτελεί μια συνηθισμένη μέρα στη δουλειά.
Είναι ο Μασκ άρρωστος; Στην πραγματικότητα, όχι. Είναι απλώς κάποιος που (ενδεχομένως) εκτιμά την ολοκλήρωση που έρχεται μέσα από την εργασία και αντιλαμβάνεται το εργασιακό στρες διαφορετικά από πολλούς ανάμεσά μας.
Ενώ όλοι έχουμε διαφορετικές πεποιθήσεις γύρω από τις επαγγελματικές υποχρεώσεις, εκτός από το να προσαρμοστούμε στις διάφορες και μερικές φορές δυσμενείς αλλαγές, μπορούμε να τις μετατρέψουμε σε προσωπικό κέρδος.
Αρκεί να γνωρίζουμε πώς.
Η έννοια του δημιουργικού άγχους
Ορισμένες φορές το άγχος μπορεί να μας φανεί χρήσιμο. Αυτό ωστόσο δεν ισχύει για όλες τις δουλειές. Σε κάποιες περιπτώσεις το άγχος μπορεί να βελτιώσει τα κίνητρα μας για την διεκπεραίωση μιας υποχρέωσης. Όταν βιώνουμε ένα «ήπιο» άγχος, η προσοχή μας στρέφεται στην αξιοποίηση της δεξιοτεχνίας μας, πάντα υπό την προϋπόθεση ότι έχουμε τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες προκειμένου να φέρουμε σε πέρας μια αποστολή.
Πώς το άγχος επηρεάζει την απόδοση
Η αρνητική αντίληψη του στρες αναδύεται όταν εστιάζουμε στην αρνητικότητα, με αποτέλεσμα να προκύπτουν δυσμενείς γνωστικές συνέπειες. Ωστόσο, υπό συνθήκες, η αυξημένη διέγερση θα μπορούσε να λειτουργήσει θετικά και δημιουργικά.
Αυτό το φαινόμενο έχει παρατηρηθεί στις επιδόσεις αθλητών και εξηγείται ως εξής: H αυξημένη διέγερση πυροδοτεί τη σωματική και ψυχολογική ετοιμότητα του ατόμου. Οι αθλητές στέκονται στο ύψος των περιστάσεων επειδή μετουσιώνουν την πίεση σε προσδοκία, πιστεύοντας ότι η ικανότητα και το κίνητρό θα τους οδηγήσουν σε ένα επιτυχημένο αποτέλεσμα.
Στρατηγικές μείωσης του στρες
Η παραγωγική απόκριση στο στρες προκύπτει όταν χρησιμοποιούνται εκούσιες στρατηγικές επίλυσης προβλημάτων, όπως η αναδιάρθρωση του εξωτερικού περιβάλλοντος και η απομάκρυνση των περισπασμών εφόσον είναι απαραίτητο.
Η παραγωγική μείωση του στρες συμβαίνει όταν συμμετέχουμε σε καθησυχαστικές συνομιλίες με τον εαυτό μας ή καταπιέζουμε συνειδητά την αρνητικότητα. Η διαχείριση του στρες μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την απόκτηση νέων δεξιοτήτων και την ανοδική πορεία μας τόσο επαγγελματικά όσο και κοινωνικά.
Αντίθετα, επιτρέποντας στο άγχος να μας κυριεύσει μένουμε στάσιμοι και διαιωνίζουμε τα αρνητικά μας συναισθήματα. Ένα αγχωμένο άτομο συνήθως δεν έχει τίποτα να προσφέρει στη δουλειά πέρα από το παραπονιέται για την εταιρεία δίχως να δύναται να εντοπίσει την πηγή της απογοήτευσης, με αποτέλεσμα αυτή να γίνεται όλο και πιο αφόρητη.
Το καμπανάκι
Προκειμένου να λειτουργήσει η στρατηγική μείωσης του στρες, πρέπει πρώτα να εντοπίσουμε και να αναγνωρίσουμε περιπτώσεις αναδυόμενων αρνητικών συναισθημάτων. Κυρίως όμως, χρειάζεται να αντιλαμβανόμαστε τις αρνητικές συνέπειες περισσότερο ως προσωρινά εμπόδια που μπορούν να αγνοηθούν ή και να εξαλειφθούν παρά ως κάτι το σταθερό και ανυπέρβλητο.
Η αντιμετώπιση του αρνητικού στρες απαιτεί ισχυρή πίστη στην ικανότητα άσκησης ελέγχου επάνω στον εαυτό μας. Ουσιαστικά, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε ένα συναισθηματικά φορτισμένο γεγονός, είναι χρήσιμο να έχουμε τα μέσα να αναγνωρίσουμε την ανάγκη για σκόπιμες στρατηγικές αντιμετώπισης, να αποφεύγουμε ενεργά την αρνητική σκέψη και να γνωρίζουμε ακριβώς πότε και πώς να χρησιμοποιούμε τις στρατηγικές διαχείρισης που έχουμε στη διάθεσή μας.
Όπως και οι αντιδράσεις στο στρες, έτσι και η χρήση των κατάλληλων στρατηγικών είναι υποκειμενική υπόθεση. Ωστόσο, η αντικειμενική αλήθεια είναι το γεγονός ότι οι πολυμήχανοι και ανθεκτικοί άνθρωποι είναι συχνά αυτοί που μπορούν να μετατρέψουν ένα εμπόδιο σε ευκαιρία.
Πηγή: psychologytoday.com