Κάθε ιδιοκτήτης κατοικίδιων γνωρίζει ότι τα ζώα λατρεύουν τα παιχνίδια μολονότι δεν το δείχνουν όπως συχνά κάνουν οι άνθρωποι, γελώντας. Το γέλιο φαίνεται να είναι μια ηχηρή έκφραση χαράς των ανθρώπων, με εξαίρεση ορισμένους πιθήκους και ίσως μερικά πουλιά, όπως οι παπαγάλοι που μιμούνται καλά τους ανθρώπους και τους πιθήκους. Σωστά; Λάθος!
Οπως αποδεικνύεται, σύμφωνα με ένα νέο άρθρο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Bioacoustics, το γέλιο έχει «τεκμηριωθεί σε τουλάχιστον 65 είδη ζώων».
Στο προαναφερόμενο άρθρο, η πρωτευματολόγος και μεταπτυχιακή φοιτήτρια ανθρωπολογίας του UCLA Σάσα Γουίνκλερ και ο καθηγητής επικοινωνίας του UCLA, Γκρεγκ Μπράιαντ εξετάζουν με μια πιο προσεκτική ματιά το φαινόμενο του γέλιου στο ζωικό βασίλειο.
Oι δυο τους «ξεσκόνισαν» την υπάρχουσα επιστημονική βιβλιογραφία για τη ψυχαγωγική συμπεριφορά των ζώων, αναζητώντας αναφορές σε σήματα φωνητικής διασκέδασης, ή αυτό που θα μπορούσε κάποιος να θεωρήσει ως «γέλιο».
Αυτή η λίστα περιλαμβάνει μια ποικιλία από πρωτεύοντα θηλαστικά, αγελάδες και σκύλους, αλεπούδες, φώκιες και μαγκούστες, καθώς και τρία είδη πουλιών, συμπεριλαμβανομένων των παπαγάλων και των αυστραλιανών καρακαξών».
Πρόκειται για μια πολύ σημαντική διαπίστωση που απέχει παρασάγγας από την θέση που είχε διατυπώσει γραπτώς στο National Geographic το 2015, η Λιζ Λάνγκλεϊ ότι οι πίθηκοι και οι αρουραίοι είναι τα «μόνα γνωστά ζώα που χαχανίζουν».
Πράγματι, οι αρουραίοι γελούν. Πώς το ξέρουν αυτό οι επιστήμονες; Με το να τους γαργαλάνε φυσικά, όπως μπορείτε να δείτε στο βίντεο ακριβώς από πάνω. (Το γαργάλημα, αποδεικνύεται πως κάνει καλό για την ευημερία τους). Ο σκοπός αυτού του πειράματος ήταν να κατανοηθεί καλύτερα το ανθρώπινο άγγιγμα — και το γαργάλημα, όπως υποστηρίζει ο συγγραφέας της μελέτης Mάικλ Μπρεχτ, «είναι μια από τις πιο παρεξηγημένες μορφές αφής».
Το γέλιο,αντίθετα, είναι καλύτερα κατανοητό, ακόμη και ανάμεσα σε είδη που διαχωρίστηκαν από τους ανθρώπους στην πάροδο εκατομμυρίων χρόνων εξέλιξης.
«Αυτή η μελέτη εξηγεί πώς ένα φαινόμενο που κάποτε θεωρούνταν σχεδόν αποκλειστικά ανθρώπινο αποδεικνύεται ότι συνδέεται στενά με τη συμπεριφορά ειδών ζώων που έχουν διαχωριστεί από τους ανθρώπους εδώ και δεκάδες εκατομμύρια χρόνια», είπε ο Μπράιαντ.
Στο πρόσφατο άρθρο τους, η πρωτευματολόγος του UCLA Σάσα Γουίνκλερ και ο καθηγητής επικοινωνίας του UCLA, Γρκεγκ Μπράιαντ, περιγράφουν πώς οι «φωνητικές εκφράσεις διασκέδασης» αποτελούν σημάδια μη επιθετικότητας κατά τη διάρκεια παιχνιδιών και πειραγμάτων. Σύμφωνα με τη Γουίνκλερ:
«Όταν γελάμε, συχνά παρέχουμε πληροφορίες σε άλλους ότι διασκεδάζουμε και ταυτόχρονα προσκαλούμε άλλους να συμμετάσχουν στη διασκέδαση. Μερικοί μελετητές έχουν προτείνει ότι αυτό το είδος φωνητικής συμπεριφοράς συναντάται σε πολλά ζώα που παίζουν, και ως εκ τούτου, το γέλιο είναι η ανθρώπινη εκδοχή ενός εξελικτικά παλιού σήματος φωνητικής διασκέδασης».
Γενικά, οι άνθρωποι είναι απίθανο να αναγνωρίσουν το γέλιο των ζώων ως τέτοιο ή ακόμα και να το αντιληφθούν καθόλου. «Η ανασκόπησή μας δείχνει ότι τα φωνητικά σήματα είναι συνήθως δυσδιάκριτα», γράφουν οι συγγραφείς της μελέτης. Οι αρουραίοι, για παράδειγμα, βγάζουν ”υπερηχητικές φωνές” πέρα από το εύρος της ανθρώπινης ακοής. Οι φωνητικές εκφράσεις χαράς ή διασκέδασης των χιμπατζήδων, από την άλλη πλευρά, μοιάζουν πολύ περισσότερο με το ανθρώπινο γέλιο, «αν και υπάρχουν ορισμένες διαφορές», σημειώνει η Γουίνκλερ σε μια συνέντευξη. «Όπως, ότι εκφέρονται τόσο στην εισπνοή όσο και στην εκπνοή».
Γιατί μελετήσει κάποιος πάντως το γέλιο των ζώων; Πέρα από το εγγενές ενδιαφέρον του θέματος - ιδιαίτερα ευχάριστο για τους επιστημονικούς ερευνητές - υπάρχει η σοβαρή πτυχή της κατανόησης του τρόπου με τον οποίο «η ανθρώπινη κοινωνική πολυπλοκότητα επέτρεψε το γέλιο να εξελιχθεί από μια συγκεκριμένη φωνητική έκφραση διασκέδασης σε ένα περίπλοκο ρεαλιστικό σήμα», όπως αναφέρουν οι Γουίνκλερ και Μπράιαντ. Χρησιμοποιούμε το γέλιο για να σηματοδοτήσουμε κάθε είδους προθέσεις, όχι μόνο παιχνιδιάρικες ή διασκεδαστικές. Αλλά ανεξάρτητα από το πόσες χρήσεις βρίσκουν οι άνθρωποι για αυτό το φωνητικό σήμα, μπορούμε να δούμε σε αυτό το νέο άρθρο ανασκόπησης πόσο βαθιά το μη επιθετικό παιχνίδι είναι ριζωμένο στον κόσμο των ζώων και στην εξελικτική μας ιστορία.
Διαβάστε το “Play vocalisations and human laughter: a comparative review” εδώ.
Πηγή: openculture.com